Hội chứng tiền đình với một số triệu chứng điển hình
Triệu chứng chóng mặt rất thường gặp hàng ngày với mọi người, khi chỉ thoáng qua, có khi phải khám và xét nghiệm mới chẩn đoán được nguyên nhân bệnh.
Chẩn đoán chóng mặt, hội chứng tiền đình
* Chẩn đoán phân biệt chóng mặt: các trường hợp chóng mặt “giả”
Thiếu máu/ Tụt HA tư thế/ Suy nhược, mệt thỉu/ Hạ đường huyết/Hysteria
* Thăm khám cần tập trung phát hiện (không được bỏ sót):
– Hội chứng tiểu não
– Hội chứng Wallenberg
Bên tổn thương: V, IX X XI, Hc Claude Bernard Horner
Bên đối diện tổn thương: tê bì nửa thân (trừ mặt)
3 nguyên nhân quan trọng: (thường phải chụp MRI sọ não)
Xơ cứng rải rác
U góc cầu tiểu não
Nhồi máu thân não, tiểu não – tụ máu vùng hố sau
(vỡ xương đá)
(cần nghĩ đến NMN hệ sống nền trước tất cả các trường hợp hội chứng tiền đình cấp)
* Chẩn đoán phân biệt hội chứng tiền đình ngoại biên và hội chứng tiền đình trung ương
– Hội chứng tiền đình ngoại biên:
Toàn bộ và nhất quán (toàn bộ: có tất cả các dấu hiệu của tiền đình trong trường hợp điển hình; nhất quán: tất cả các cử động đều cùng 1 chiều: chiều giật chậm của rung giật nhãn cầu, di lệch bước đi và ngón trỏ, chiều ngã khi làm nghiệm pháp Romberg)
Chóng mặt dữ dội, kiểu xoay, kèm các triệu chứng thần kinh thực vật (buồn nôn, nôn, vã mồ hôi, nhợt hoặc lo sợ)
Rung giật nhãn cầu:
Kiểu ngang-xoay; đồng vận và hai pha của cả hai mắt
Giảm hoặc mất khi cố định nhãn cầu
Không thay đổi chiều dù thay đổi hướng nhìn
Triệu chứng tai kèm: điếc tiếp nhận hoặc ù tai
– Hội chứng tiền đình trung ương
Không toàn bộ và không nhất quán
Chóng mặt: thường kiểu mất thăng bằng; cảm giác như trên con tàu chòng trành
Rung giật nhãn cầu:
Kiểu ngang hoặc dọc (tổn thương cuống não) hoặc xoay (tổn thương hành não)
Không thay đổi khi cố định nhãn cầu
Đa chiều (thay đổi hướng khi thay đổi hướng nhìn)
(đặc hiệu cho tiền đình trung ương: rung giật xoay, dọc, đa chiều, một mắt)
Không có triệu chứng tai kèm
Thường có triệu chứng thần kinh khu trú của thân não: rối loạn cảm giác nửa thân, tổn thương dây thần kinh sọ, hội chứng tiểu não…(tổn thương thùy floculonodulaire tiểu não có thể chỉ biểu hiện bằng hội chứng tiền đình đơn độc)
* Nguyên nhân
– Hội chứng tiền đình ngoại biên:
Bệnh Meniere
Viêm mê đạo do tai
Thuốc độc tai (aminoside)
Chấn thương (vỡ xương đá)
Chóng mặt kịch phát lành tính
U góc cầu tiểu não (u thần kinh dây VIII)
Viêm thần kinh ốc tai do vi rút
Khác: suy hệ mạch sống nền (Doppler mạch cổ), thoái hóa cột sống cổ (xquang)
– Hội chứng tiền đình trung ương:
Mạch máu: nhồi máu não vùng đ/m sống nền; máu tụ hố sau
U thân não
Xơ xứng rải rác
Áp xe thân não
Dị dạng bản lề cổ – chẩm
Xử trí cấp cứu chóng mặt, hội chứng tiền đình
* Xử trí cấp cứu chóng mặt
Nằm nghỉ, yên tĩnh, tránh ánh sáng và tiếng động
Điều trị chóng mặt và nôn
Tanganil (ống 0,5g; viên 0,5g): 0,5 g x 2 ống /ngày tiêm TM chậm hoặc truyền TM
Primperan: 10mg x 3 /ngày tiêm TM hoặc uống
An thần, hạn chế lo lắng: Diazepam 5-10 mg tiêm TM hoặc uống
* Thăm dò và xét nghiệm ban đầu
Chụp CTscan hoặc MRI sọ não:
Hội chứng tiền đình trung ương
Không chắc chắn là hội chứng tiền đình ngoại biên
Xét nghiệm khác tùy theo định hướng: Công thức máu, CRP, xquang cột sống cổ, doppler mạch cổ, đường máu, điện giải…
Định hướng bệnh nhân
Ra viện:
Hội chứng tiền đình ngoại biên “lành tính”, ổn định sau điều trị cấp cứu
Chóng mặt kịch phát lành tính
Viêm thần kinh ốc tai do vi rút
Thoái hóa cột sống cổ, suy mạch sống nền (nên có kế hoạch thăm dò và điều trị lâu dài)
Gửi khám chuyên khoa:
Các trường hợp hội chứng tiền đình ngoại biên khác: chuyên khoa TMH
Hội chứng tiền đình trung ương chưa rõ nguyên nhân, lâm sàng ổn định: chuyên khoa thần kinh
Nhập viện: hội chứng tiền đình trung ương
Hướng dẫn xử trí một số nguyên nhân cụ thể
Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính: nghiệm pháp Semont hoặc Dix-Hallpike
Viêm mê đạo nhiễm trùng (trong bệnh cảnh viêm tai mãn tính, nhân cơ hội nhiễm trùng mũi xoang): kháng sinh tại chỗ và toàn thân + thuốc chống viêm; Nên chuyển chuyên khoa TMH.
Viêm thần kinh ốc tai: Serc, Betaserc; Tanakan, Nootropyl
Meniere (chóng mặt xoay, giảm thính lực và ù tai 1 bên, có tiền sử cơn tương tự): nghỉ ngơi yên tĩnh, bóng tối, an thần; có thể mannitol 10% 500 ml/2 giờ. Chuyển chuyên khoa TMH.
Yhocvn.net (Theo CC Bệnh viện Bạch Mai)
Bài cùng chủ đề:
+ Những điều cần biết về rối loạn tiền đình
+ Bấm huyệt cải thiện chứng tiền đình
+ Những bài tập cải thiện chứng chóng mặt do rối loạn tiền đình
+ Chọn thuốc trị bệnh rối loạn tiền đình
+ Phân biệt rối loạn tiền đình với thiểu năng tuần hoàn não
Chưa có bình luận.
