Dậy thì là quá trình phát triển tất yếu của con người. Tuy nhiên, nếu trẻ dậy thì quá sớm sẽ gây ra những tác động ảnh hưởng đến tâm lý và thể chất của trẻ. Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế số trẻ dậy thì sớm đang tăng rất nhanh.
Tình trạng này thường gặp ở cả bé gái và bé trai, tuy nhiên tỷ lệ bé gái dậy thì sớm cao hơn bé trai gấp 5 lần và thường gặp ở thành thị, nông thôn ít hơn. Theo các bác sỹ, trẻ được coi là trưởng thành sớm khi xuất hiện các đặc tính sinh dục thứ phát như vú, huyết trắng, kinh nguyệt, lông mu, lông nách…trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai. Từ lúc xuất hiện triệu chứng dậy thì cho đến lúc các đặc tính sinh dục phát triển đầy đủ ở nữ là 10,5 – 11 tuổi, ở nam là 11,5 – 12 tuổi.
Tình trạng này sẽ gây ra những tác động, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và thể chất của trẻ và gia đình. Mức độ ảnh hưởng tùy thuộc vào tuổi khởi phát dậy thì, mức độ phát triển các cơ quan sinh dục thứ phát như kích thước, kinh nguyệt… Đặc biệt khi bé gái trưởng thành sớm dễ bị lạm dụng tình dục do chưa có khả năng nhận thức những hành vi lạm dụng và tự bảo vệ mình. Điều này lý giải vì sao tỷ lệ mang thai, sinh con ở tuổi vị thành niên gia tăng.
Dậy thì sớm được chia thành 3 nhóm gồm dậy thì sớm trung ương, dậy thì sớm ngoại vi & dậy thì sớm không hoàn toàn.
Nhóm 1 dậy thì sớm trung ương, là nhóm thường gặp nhất. Nguyên nhân dậy thì sớm của nhóm này đa số là vô căn nhất là bé gái. Điều đó có nghĩa là không có nguyên nhân thực thể gây ra tình trạng này vì vậy loại thuốc được điều trị là Triptoreline giúp ngăn ngừa sự phát triển nhanh các cơ quan sinh dục thứ phát.
Nhóm thứ 2 là nhóm dậy thì sớm ngoại vi, dạng này ít phổ biến hơn so với dậy thì sớm trung ương thường liên quan đến bướu buồng trứng, tinh hoàn, thượng thận…Tuy nhiên nhóm nay không dùng Triptoreline để điều trị. Nhóm 3 là dậy thì sớm không hoàn toàn, phát triển sớm, đơn độc, một đặc tính sinh dục thứ phát như tăng sinh tuyến vú đơn độc…
Theo các bác sỹ không phải tất cả các trường hợp dậy thì sớm trung ương đều cần điều trị, chỉ chỉ định điều trị với thuốc khi dậy thì tiến triển nhanh hoặc rối loạn tâm lý xã hội đáng kể. Quyết định điều trị tuỳ thuộc vào tuổi, tốc độ tiến triển dậy thì, tốc độ phát triển chiều cao.
Đại đa số dậy thì sớm ở bé gái là nguyên nhân trung ương và vô căn, nên không ít trường hợp chính gia đình quyết định không can thiệp điều trị sau khi được bác sĩ tư vấn vì muốn để trẻ phát triển (tự nhiên) mà không có sự can thiệp bằng thuốc từ bên ngoài đưa vào cơ thể. Chính vì vậy, khi trẻ có biểu hiện dậy thì sớm cha mẹ hãy đưa bé tới cơ sở y tế để được các bác sĩ khám và tư vấn cụ thể.
Những biến chứng gây ra bởi dậy thì sớm ở trẻ là chiều cao hạn chế, kém tự tin, ngực phát triển, lông mọc nhiều. Xuất hiện tình trạng trầm cảm, lo âu do dậy thì sớm khiến cơ thể mất cân bằng hormone, hàm lượng hormone kích thích dậy thì gia tăng nhanh chóng. Điều này khiến tính khí của trẻ trở nên thất thường hơn, dễ trầm cảm, dễ nóng giận, dễ lo lắng, căng thẳng. Đặc biệt, nguy cơ trầm cảm tăng cao ở các bé gái dậy thì sớm do hàm lượng hormone estrogen tăng cao. Ngoài ra, sự thay đổi về vẻ ngoài của cơ thể có thể khiến trẻ cảm thấy căng thẳng hơn. Theo các bác sỹ “Trẻ dậy thì sớm không có đủ thời gian để học hỏi và trau dồi các kỹ năng cần thiết trong cuộc sống, đặc biệt là chứng trầm cảm, lo lắng. Do đó, trẻ rất dễ rơi vào tình trạng âu lo. Vấn đề này có thể kéo dài đến giai đoạn đầu của tuổi trưởng thành khi không có sự hỗ trợ điều trị từ bác sĩ và người thân.”
Căng thẳng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ gây trưởng thành sớm ở trẻ. Đây cũng là một trong những hệ lụy thường gặp khi trẻ trưởng thành sớm. Khi trẻ căng thẳng, mệt mỏi kéo dài có thể dẫn đến trầm cảm hoặc sa vào các tệ nạn xã hội như ma túy, rượu, thuốc lá…Dậy thì sớm khiến cơ thể trẻ trông trưởng thành hơn so với bạn bè cùng trang lứa, từ đó tò mò, tìm hiểu về các vấn đề tinh dục, giới tính nhiều hơn. Thống kê cho thấy trẻ dậy thì sớm thường có xu hướng quan hệ tình dục sớm trước khi sẵn sàng về mặt cảm xúc và có thể chịu trách nhiệm cho hành động của mình. Trẻ dậy thì sớm đặc biệt là các bé gái có thể trở thành đối tượng dễ bị xâm hại, lạm dụng tình dục.
Đối với các vấn đề về xã hội, trẻ dậy thì sớm thường gặp nhiều khó khăn trong việc hòa nhập, do chúng có vẻ ngoài trông trưởng thành hơn so với bạn bè cùng tuổi. Từ đó, trẻ có xu hướng tìm và chơi với những đứa trẻ lớn hơn. Điều này có thể hình thành nên những thói quen không lành mạnh như hút thuốc lá, sử dụng rượu bia,…Đối với các vấn đề về hành vi trẻ dậy thì sớm có thể trở nên hung hăng hơn và có những hành vi bộc phát do trẻ bị ảnh hưởng xấu từ bạn bè.
Khi phát triển giới tính sớm, trẻ cảm thấy thoải mái hơn khi chơi với những người bạn giống mình hoặc lớn tuổi hơn. Tuy nhiên, nếu những người bạn này không được giáo dục đúng cách, dễ nóng tính, bốc đồng, trẻ có thể bị lây tính xấu này và hình thành nên những hành vi tương tự. Đặc biệt trẻ trưởng thành sớm có thể lạm dụng chất gây nghiện do ảnh hưởng xấu từ những người bạn lớn tuổi có thể rơi vào các cạm bẫy xã hội như dùng thử các chất gây nghiện như ma túy, thuốc lá, rượu bia,…Đối với các bé trai hàm lượng hormone testosterone tăng cao khiến não kích thích, thực hiện các hành vi với mục đích thể hiện bản thân như ma túy, rượu bia trong khi các bộ phận của não liên quan đến việc kiểm soát xung động và đưa ra quyết định vẫn chưa trưởng thành hoàn toàn. Điều này khiến trẻ dễ rơi vào các tệ nạn xã hội.
Ở các bé gái trưởng thành sớm, khi lớn lên, nguy cơ ung thư vú tăng cao hơn bình thường. Điều này xảy ra do cơ thể trẻ tiếp xúc với estrogen sớm. Khi tiếp xúc với estrogen càng sớm, nguy cơ mắc ung thư vú càng cao.
Những biện pháp phòng ngừa dậy thì sớm
Cha mẹ cần tránh cho trẻ tiếp xúc với các sản phẩm có chứa estrogen và testosterone hay các chất gây rối loạn nội tiết (mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc theo toa cho người trưởng thành,…).Kiểm soát cân nặng từ đó phát hiện sớm và có phương hướng điều trị sớm khi trẻ có dấu hiệu thừa cân, béo phì
Thực hiện chế độ dinh dưỡng và vận động khoa học, lành mạnh là phương pháp khoa học để ngăn ngừa hiệu quả ở trẻ.
Khuyến khích trẻ vận động , thực hiện các bài tập thể dục thể thao đều đặn, phù hợp lứa tuổi nhằm giúp trẻ phát triển một cách toàn diện, nâng cao thể lực và sức đề kháng.
Cho trẻ ăn uống lành mạnh, bổ sung đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng cần thiết với lượng vừa đủ (chất đạm, chất béo, bột đường, vitamin và khoáng chất). Lưu ý tránh cho trẻ ăn các thực phẩm không có nguồn gốc rõ ràng, chứa chất tăng trưởng…
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
Dậy thì muộn những ảnh hưởng không thể xem thường
Ăn nhiều thịt đỏ có gây dậy thì sớm không?
Giải đáp 7 thắc mắc thầm kín của bạn gái tuổi dậy thì
U nang buồng trứng: Y học chuyên sâu về các khối u, các biến chứng
Cha mẹ cần lưu ý những thực phẩm khiến trẻ dậy thì sớm
Yhocvn.net
Chưa có bình luận.
