Hội chứng ruột kích thích (IBS) thường được gọi không chính xác trong tiếng Anh là “colitis- viêm loét đại tràng” và “mucous colitis- viêm niêm mạc đại tràng”. Nhưng hậu tố “itis” trong tên của một tình trạng bệnh lý biểu thị tình trạng viêm, đây không phải là dấu hiệu đặc trưng của IBS. Thay vì làm viêm ruột kết, IBS làm nhạy cảm các dây thần kinh chịu trách nhiệm cho các cơn co thắt (gọi là nhu động ruột) đẩy thức ăn được tiêu hóa một phần qua cơ quan. Kết quả là, thành cơ bên trong phản ứng thái quá với các kích thích nhẹ như các sản phẩm sữa, căng thẳng về cảm xúc và rơi vào tình trạng co thắt. Hội chứng ruột kích thích gây ra những cơn đau như co thắt và từng cơn tiêu chảy hoặc táo bón, đôi khi có thể kết hợp cả 2.
Các rối loạn nghiêm trọng hơn như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng đều là dạng bệnh viêm ruột IBD. Bệnh viêm ruột làm tổn thương các mô của ruột non và ruột già tương ứng thông qua quá trình viêm. Là phản ứng của cơ thể đối với chấn thương, tình trạng viêm được đặc trưng bởi các tế bào bạch cầu theo máu, các chất chống viêm dồn đột ngột đến vị trí tổn thương. Sự hiện diện của chúng gây ra tình trạng sưng đau, nóng và đỏ liên quan đến phản ứng viêm.
Nguyên nhân của bệnh viêm ruột vẫn chưa được phát hiện, mặc dù có rất nhiều giả thuyết. Di truyền là một yếu tố: 15 đến 30% người mắc bệnh viêm ruột IBD có người thân mắc bệnh này.
Các triệu chứng Hội chứng ruột kích thích
Thường áp dụng theo tiêu chuẩn ROM IV
+ Đau co thắt ở vùng bụng dưới
+ Buồn nôn
+ Đầy hơi
+ Đau đầu
+ Đau trực tràng
+ Đau lưng
+ Mất cảm giác thèm ăn
+ Các cơn tiêu chảy và táo bón xen kẽ nhau
+ Mệt mỏi
+ Trầm cảm
+ Lo lắng
+ Khó tập trung
Các triệu chứng bệnh viêm ruột
Bệnh Crohn
+ Đau bụng và đau quặn, đặc biệt là sau bữa ăn
+ Buồn nôn
+ Tiêu chảy
+ Cảm thấy ốm yếu
+ Sốt
+ Chán ăn có thể dẫn đến giảm cân
+ Phân có máu
+ Sưng, đau, cứng khớp ở đầu gối và mắt cá chân
+ Vết loét trong miệng giống như bệnh ung thư
+ Viêm mắt
+ Kích thích hoặc sưng quanh trực tràng
+ Mệt mỏi
+ Trầm cảm
+ Lo lắng
+ Khó tập trung
+ Chậm tăng trưởng và phát triển giới tính ở thanh thiếu niên do thiếu dinh dưỡng
Viêm loét đại tràng
+ Đau và co thắt ở phía bên trái của bụng
+ Đi tiêu từng đợt có máu, giống như chất nhầy
+ Sưng, đau, cứng khớp ở đầu gối và mắt cá chân
+ Vết loét giống như bệnh ung thư trong miệng
+ Mệt mỏi
+ Trầm cảm
+ Lo lắng
+ Khó tập trung
+ Chậm phát triển ở thanh thiếu niên do thiếu dinh dưỡng
Các đợt đau cấp tính biểu hiện như sau:
+ Lên đến 20 lần đi đại tiện ra máu, phân lỏng mỗi ngày
+ Cần đi đại tiện gấp
+ Co thắt nghiêm trọng và đau đại trực tràng
+ Ra mồ hôi
+ Mất nước
+ Buồn nôn
+ Mất cảm giác thèm ăn
+ Giảm cân
+ Đầy bụng
+ Sốt lên tới 40 độ C
Có thể thấy rằng nhiều triệu chứng trùng lặp, đôi khi khiến việc chẩn đoán trở nên phức tạp. Chuyên gia Tiêu hóa cho biết: “Bệnh nhân bị viêm loét đại tràng đi đại tiện ra máu nhiều hơn và bệnh nhân mắc bệnh Crohn cảm thấy đau đớn hơn. Mặc dù bệnh viêm loét đại trực tràng thường được phát hiện nhanh chóng nhưng với bệnh Crohn, có thể phải mất nhiều tháng kể từ khi bắt đầu có triệu chứng đến thời điểm được chẩn đoán. Các triệu chứng không chỉ khó phát hiện mà còn có thể được giảm thiểu bằng cách cắt giảm ăn uống. Vì vậy, cha mẹ có thể khó nhận ra rằng có điều gì đó không ổn nếu như con bị bệnh này.
“Thông thường, trẻ em được chẩn đoán tình cờ vì chúng bị viêm ở những nơi khác, như mắt, miệng và trực tràng.” Do đó “Đừng bao giờ cho rằng đó là bệnh trĩ, một căn bệnh gần như chưa từng xảy ra ở trẻ em. Điều đáng lo ngại là người đó mắc bệnh Crohn.”
Cách chẩn đoán hội chứng ruột kích thích:
Khám thực thể và hỏi bệnh sử kỹ lưỡng, cộng với một hoặc nhiều thăm dò sau:
+ Phân tích nước tiểu
+ Nuôi cấy nước tiểu
+ Công thức máu
+ Xét nghiệm tốc độ máu lắng (tốc độ lắng)
+ Xét nghiệm máu trong phân
+ Soi đại tràng sigma
+ Xét nghiệm test thở Hydro, methane
Bệnh viêm ruột được chẩn đoán như thế nào?
Khám thực thể và hỏi bệnh sử kỹ lưỡng, cộng với một hoặc nhiều thăm dò sau:
+ Công thức máu
+ Xét nghiệm thời gian protrombin
+ Xét nghiệm tốc độ máu lắng (tốc độ lắng)
+ Xét nghiệm máu trong phân
+ Phân tích nước tiểu
+ Nội soi đại tràng sigma hoặc nội soi đại tràng
+ Kiểm tra đường tiêu hóa trên
Vẫn có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm khác trong phòng xét nghiệm (như test thở hydro, methane).
Hội chứng ruột kích thích (IBS) và bệnh viêm ruột (IBD) được điều trị như thế nào?
Tất cả các tình trạng mạn tính này đều không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể điều trị được, nghĩa là có thể thực hiện các bước trên nhiều mặt để giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Thay đổi trong chế độ ăn uống: các bé trai và bé gái mắc Hội chứng ruột kích thích IBS hoặc bệnh viêm ruột IBD có thể ăn uống tương đối bình thường khi bệnh đã thuyên giảm. Tuy nhiên, trong thời gian bệnh tiến triển nặng, cần phải thận trọng trong việc tránh một số loại thực phẩm. Bác sĩ nhi khoa sẽ hội chẩn với chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia tiêu hóa để điều chỉnh kế hoạch ăn uống cho con trẻ.
Trong hội chứng ruột kích thích, việc bổ sung thức ăn thô vào chế độ ăn là cần thiết để giảm bớt tình trạng co thắt và làm mềm phân hoặc loại bỏ tiêu chảy. Tuy nhiên, thực phẩm giàu chất xơ gây ra tác dụng ngược ở thanh thiếu niên mắc bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng, đối tượng này nên ăn những món dễ tiêu hóa, ít cặn bã như nước dùng, gelatin, thịt gia cầm bỏ da, cá, gạo, trứng và mì ống. Thực phẩm chiên và sữa cũng là điều cấm kỵ khi đang bị bệnh.
Lời nhắn gửi cho bố mẹ: Hãy giúp con tránh khỏi một số tác dụng không mong muốn của bệnh viêm ruột IBD bằng cách chế biến năm hoặc sáu bữa ăn nhỏ mỗi ngày thay vì ba bữa lớn như thường lệ.
Điều trị bằng thuốc: Nếu chỉ ăn kiêng không giúp giảm bớt tình trạng ruột kích thích, bác sĩ nhi khoa sẽ kê đơn thuốc chống co thắt để làm chậm hoạt động của ruột. Thuốc thường được chỉ định trong bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng, trong đó các loại thuốc được ưa chuộng bao gồm corticosteroid như prednisone và các thuốc 5-ASA sulfasalazine, olsalazine và mesalamine. Nếu những thuốc này không ngăn được tình trạng viêm, bác sĩ nhi khoa có thể kê toa một trong những thuốc điều hòa miễn dịch sau: azathioprine, cyclosporine, methotrexate hoặc 6-mercaptopurin. Chúng hoạt động bằng cách thay đổi phản ứng miễn dịch của cơ thể. Tủ thuốc của bệnh nhân viêm ruột IBD thường chứa thuốc kháng sinh và thuốc chống tiêu chảy.
Thực phẩm bổ sung: một trong những tác động khó chịu nhất của bệnh viêm ruột là ức chế sự tăng trưởng và trưởng thành về giới tính. Liều lớn prednisone có thể làm chậm sự phát triển thể chất. Theo đó, các bác sĩ nhi khoa sẽ giảm liều hoặc dần dần cho trẻ ngừng dùng thuốc khi đã kiểm soát được tình trạng viêm.
Tuy nhiên, nguyên nhân chính khiến kém phát triển là do thiếu dinh dưỡng. Thanh thiếu niên mắc bệnh viêm ruột IBD đôi khi có thói quen ăn ít bữa sáng và bữa trưa để tránh phải đi vệ sinh nhiều lần khi ở trường. Kết quả là có thể bị thiếu calo, chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Protein đặc biệt quan trọng cho sự tăng trưởng của trẻ.
Bác sĩ nhi khoa sẽ theo dõi cách ăn của con. Hầu hết sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể được khắc phục bằng cách điều chỉnh chế độ ăn. Tuy nhiên, nếu cần thiết, bác sỹ có thể kê đơn thuốc bổ sung đường uống và sữa công thức dạng lỏng có hàm lượng calo cao.
Phẫu thuật: Các trường hợp bệnh viêm ruột kháng lại điều trị bằng thuốc hoặc tiến triển các biến chứng có thể phải phẫu thuật để cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng. Cách này hiếm khi được thực hiện cho người chưa trưởng thành.
Chăm sóc sức khỏe tâm thần: căng thẳng cảm xúc không gây ra hội chứng ruột kích thích IBS hoặc bệnh viêm ruột IBD, nhưng nó có thể làm nặng thêm tình trạng này. Do đó, bệnh nhân có thể được tư vấn bởi các chuyên gia sức khỏe tâm thần, người có thể dạy họ các kỹ thuật giảm căng thẳng như thư giãn cơ hàng ngày. Cũng như các bệnh mạn tính khác, bệnh viêm ruột có thể gây khó chịu cho thanh thiếu niên. Những cơn bệnh tái phát thường khiến con phụ thuộc vào cha mẹ nhiều hơn mức chúng muốn và khiến chúng cảm thấy khác biệt với bạn bè. Nếu nghi ngờ con đang gặp khó khăn trong việc điều chỉnh tâm lý, hãy nhờ bác sĩ nhi khoa giới thiệu đến một chuyên gia tư vấn phù hợp.
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:
Các môn thể thao tốt cho hội chứng vi khuẩn phát triển quá mức ở ruột non (SIBO)
Hội chứng ruột kích thích và rối loạn tương tác não ruột
Xét nghiệm hơi thở và hội chứng ruột kích thích (IBS)
6 món ăn cực tốt giúp cải thiện sức khỏe đường ruột
Yhocvn.net (Lược dịch healthychildren)
Chưa có bình luận.
