Legionella pneumophila là một loại trực khuẩn gram âm thường gây viêm phổi với các đặc điểm ngoài phổi. Chẩn đoán đòi hỏi phương pháp nuôi cấy chuyên biệt, xét nghiệm kháng nguyên huyết thanh hoặc nước tiểu, hoặc phân tích phản ứng chuỗi polymerase. Điều trị với fluoroquinolone, macrolides hoặc doxycycline.
Legionella pneumophila Tác nhân này được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1976, sau khi dịch bùng phát tại một hội nghị của Bộ Tư Lệnh Mỹ ở Philadelphia, Pennsylvania, do đó có tên legionnaires. Bệnh này là dạng viêm phổi do nhiễm khuẩn thường gây ra bởi Legionella pneumophila typ huyết thanh. Nhiễm trùng không tại phổi được gọi là sốt Pontiac, có biểu hiện như sốt, bệnh giống như virus.
Lây truyền vi khuẩn Legionella
Legionella Các sinh vật thường có mặt trong đất và nước ngọt. Amebas vật chủ tự nhiên cho những vi khuẩn này, sống trong nước ngọt. Legionella Nguồn cung cấp nước của tòa nhà thường là nguyên nhân Legionella bùng phát. Nhiệt độ nước ấm từ 25 đến 40°C (77 đến 104°F) hỗ trợ nồng độ sinh vật cao nhất trong hệ thống ống nước. Legionella hình thành lớp biofilm bên trong các ống chứa nước hoặc vật dụng chứa nước. Nhiễm bệnh thường mắc phải khi hít phải bình xịt nước bị ô nhiễm.
Nhiễm Legionella không lây truyền từ người sang người, mặc dù một trường hợp có thể xảy ra đã được báo cáo vào năm 2016.
Nhiễm Legionella thường gặp và nghiêm trọng hơn ở những trường hợp sau đây:
Người cao tuổi
Bệnh nhân tiểu đường hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
Người hút thuốc lá
Bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch (điển hình với sự miễn dịch qua trung gian tế bào giảm)
Phổi là nơi lây nhiễm phổ biến nhất; viêm phổi cộng đồng và bệnh viện có thể xảy ra.
Bệnh ngoài phổi rất hiếm; các biểu hiện bao gồm viêm xoang, nhiễm trùng vết thương hông, viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, viêm nội tâm mạc nhân tạo, thường gặp khi không có viêm phổi.
Các triệu chứng và dấu hiệu của nhiễm Legionella
Bệnh Legionnaires là một hội chứng giống như cúm với sốt nhẹ, ớn lạnh, khó chịu, đau cơ, nhức đầu hoặc giảm ý thức. Buồn nôn, phân lỏng hoặc tiêu chảy, đau bụng, ho và đau cơ cũng thường xảy ra. Các biểu hiện viêm phổi có thể bao gồm khó thở, đau kiểu màng phổi và ho ra máu. Nhịp tim chậm có thể xảy ra, đặc biệt ở những trường hợp nặng.
Tỷ lệ tử vong theo ca bệnh chung là thấp (khoảng 5%) nhưng có thể lên tới 40% ở những bệnh nhân mắc bệnh nhiễm trùng bệnh viện, người cao tuổi và những người bị suy giảm miễn dịch.
Biểu hiện khi bị viêm phổi do Legionella
Bệnh diễn biến rất nhanh, biểu hiện là sốt cao có khi lên đến 39 – 40oC. Sốt cao kèm theo rét run. Sau một thời gian ngắn xuất hiện ho và khạc ra đờm. Đờm giai đoạn đầu đặc sau đó lỏng dần và số lượng cũng càng tăng lên do niêm mạc đường hô hấp bị tổn thương và kích thích mạnh.
Một triệu chứng khá điển hình của viêm phổi cấp tính do vi khuẩn Legionella gây nên là đau, tức ngực và có biểu hiện của triệu chứng thần kinh rất điển hình như nhức đầu, lú lẫn, nhiều khi mê sảng. Không chỉ gây tổn thương ở tổ chức phổi mà có hơn quá nửa số bệnh nhân bị rối loạn chức năng gan, thận.
Chụp Xquang phổi sẽ thấy hình ảnh đông đặc ở thùy hoặc phân thùy hoặc có thể có nốt mờ rải rác lan tỏa khắp hai phổi. Nếu có thể thực hiện thêm kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT scanner) hoặc cộng hưởng từ (MRI) thì việc xác định tổn thương ở phổi càng có giá trị hơn giúp cho chẩn đoán xác định bệnh.
Chẩn đoán nhiễm Legionella
Nhuộm kháng thể huỳnh quang trực tiếp
Nuôi cấy đờm
Xét nghiệm nhanh kháng nguyên nước tiểu (chỉ đối với nhóm huyết thanh L. pneumophila 1)
Thuốc nhuộm huỳnh quang trực tiếp của đờm hoặc dịch thường được sử dụng nhưng đòi hỏi các chuyên gia.
Ngoài ra, PCR phát hiện DNA sãn có và có thể giúp xác định con đường truyền. Xét nghiệm kháng nguyên nước tiểu có độ nhạy từ 60 đến 95% và đặc hiệu > 98% 3 ngày sau khi khởi phát triệu chứng nhưng chỉ phát hiện L. pneumophila (nhóm huyết thanh, chiếm 65% đến 90% các trường hợp). Các xét nghiệm kháng thể cấp tính và hồi phục bệnh có thể chậm trể chẩn đoán. Tăng 4 lần hoặc chuẩn độ giai đoạn cấp tính ≥ 1:128 nên nghi ngờ chẩn đoán.
Chẩn đoán bệnh legionnaires là do nuôi cấy đờm hoặc chất dịch rửa phế quản; nuôi cấy máu không đáng tin cậy. Cần có phương tiện tăng trưởng cụ thể. Chậm chẩn đoán từ 3 đến 5 ngày do vi khuẩn có thể mọc chậm.
Chụp X-quang ngực nên được thực hiện; Thường biểu hiện các đám mờ và tiến triển thâm nhiễm lan toả (thậm chí khi sử dụng liệu pháp kháng sinh hiệu quả), có hoặc không có dịch màng phổi.
Các bất thường trong xét nghiệm thường bao gồm giảm natri máu, giảm phosphate máu và tăng nồng độ aminotransferase.
Điều trị nhiễm Legionella
Fluoroquinolones
Macrolide (tốt hơn là azithromycin)
Đôi khi Doxycycline
Fluoroquinolone dùng đường tĩnh mạch hoặc đường uống trong 7 đến 14 ngày và đối với những bệnh nhân suy giảm miễn dịch nặng, đôi khi lên đến 3 tuần. Azithromycin (trong 5 đến 10 ngày) có hiệu quả, nhưng erythromycin có thể ít hiệu quả hơn. Erythromycin chỉ nên dùng cho viêm phổi nhẹ ở những bệnh nhân không bị suy giảm miễn dịch. Doxycycline là một thay thế cho các bệnh nhân suy giảm miễn dịch bị viêm phổi nhẹ.
Việc bổ sung rifampin không còn được khuyến cáo vì lợi ích chưa được chứng minh và có khả năng gây hại.
Sốt Pontiac tự biến mất mà không cần điều trị và không gây ra vấn đề gì kéo dài.
Phòng ngừa bệnh do Legionella gây ra như thế nào?
Bệnh Legionnaire có thể được phòng ngừa bằng cách làm sạch hệ thống nước sinh hoạt và hệ thống điều hòa không khí, vệ sinh sạch sẽ nguồn nước và môi trường sống xung quanh. Đây là biện pháp có hiệu quả cao vì nó giải quyết được nguồn chứa vi khuẩn, tránh được lây lan vi khuẩn cho nhiều người cùng lúc.
Bên cạnh đó, một số biện pháp giúp tăng cường sức đề kháng, nâng cao tổng trạng cũng như bảo vệ phổi và đường hô hấp rất quan trọng và có hiệu quả để làm giảm khả năng mắc bệnh:
+ Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, ăn đầy đủ và cân đối các thành phần dinh dưỡng.
+ Xây dựng lối sống lành mạnh.
+ Tập thể dục thể thao rèn luyện sức khỏe.
+ Không hút thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc một cách thụ động.
+ Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh mãn tính đi kèm để làm giảm khả năng mắc bệnh.
+ Đến khám tại các cơ sở khám chữa bệnh có uy tín khi có các triệu chứng bất thường hoặc nghi ngờ bệnh. + Không tự ý điều trị thuốc ở nhà vì sẽ tự gây nguy hiểm cho bản thân và làm tăng khả năng kháng thuốc của vi khuẩn.
yhocvn.net
Chưa có bình luận.
