Nguyên tắc cơ bản nội soi phát hiện ung thư sớm, nguyên lý các phương pháp nhuộm màu và các lưu ý hỗ trợ chẩn đoán ung thư sớm.
1. Định nghĩa:
Ung thư sớm đường tiêu hóa là tổn thương ung thư chưa xuống quá lớp dưới niêm mạc, có thể có hoặc không có di căn hạch.
2. Nguyên tắc cơ bản nội soi phát hiện ung thư sớm đường tiêu hóa
Nội soi để phát hiện sớm ung thư dạ dày được thường được tiến hành chẩn đoán và hiện chiếm sự quan tâm cao trong nội soi đường tiêu hóa. Điều này cũng tương tự với chẩn đoán sớm ung thư của đại trực tràng và thực quản.
Đến nay, đã có khá ít các bài viết mới về việc sử dụng nhuộm màu trong nội soi trên thế giới trừ những bài từ Nhật Bản, nhưng cũng có điều đáng khích lệ là nội soi nhuộm màu đang trở thành thường quy được sử dụng trên toàn thế giới. Gần đây, chẩn đoán sử dụng hình ảnh máy tính công nghệ biến màu, chẳng hạn như NBI (dải ánh sáng hẹp, bởi Olympus) và Fice (tăng màu sắc thông minh, bởi Fujinon), đã được áp dụng để tạo điều kiện cho quá trình chẩn đoán sớm ung thư này được đơn giản và hiệu quả hơn.
Các kỹ thuật nội soi cắt hớt niêm mạc (EMR) và nội soi bóc tách dưới niêm mạc (ESD), được phát triển tại Nhật Bản, đã thu hút sự chú ý của quốc tế và đã được thông qua để trình diễn trực tiếp tại các cuộc hội nghị y tế.
Mặc dù các các phương pháp này sẽ được chào đón, trường hợp các bài thuyết trình trên trang web này rất khó, vì các trường hợp ung thư đầu và phút hiếm khi được phát hiện trong những trường hợp. Trong khi phát hiện ung thư sớm là không thể thiếu đối với cuộc biểu tình của những kỹ thuật tiên tiến, sự ra đời của chẩn đoán và chẩn đoán bổ sung để hỗ trợ cho họ là cần thiết.
Ung thư đường tiêu hóa hiện là nguyên nhân tử vong hàng đầu do ung thư trên toàn thế giới. Việc phát hiện, chẩn đoán và điều trị các dấu hiệu tiền ung thư và ung thư sớm đường tiêu hóa là rất quan trọng để cải thiện tỷ lệ mắc và tử vong. Thông thường dấu hiệu của ung thư sớm có thể là một thách thức chẩn đoán với hình ảnh nội soi ánh sáng trắng. Tiến bộ trong kỹ thuật và công nghệ mới của nội soi đã hỗ trợ bác sĩ nội soi để phân biệt tốt hơn từ các tổn thương loạn sản. Nâng cao hình ảnh sử dụng nội soi nhuộm màu như thông qua ứng dụng
các giải pháp nhuộm, đã được chứng minh để tạo điều kiện tăng cường hình ảnh niêm mạc cải thiện nội soi, đặc điểm và điều trị.
2. Nguyên lý các phương pháp nhuộm màu
Hệ thống máy nội soi với độ phân giải cao giúp đem lại hình ảnh nội soi với độ nét cao, rõ ràng hơn. Hình ảnh có độ phân giải cao sẽ giúp bộc lộ được các tổn thương sớm như phẳng, gồ nhẹ, ung thư ở những giai đoạn rất sớm.
Kết hợp máy nội soi với hình ảnh có độ phân giải cao và nhuộm màu bằng thuốc nhuộm cải thiện biểu lộ hình ảnh của biểu mô bề mặt chi tiết hơn và làm nổi bật những thay đổi trên bề mặt của biêu mô đường tiêu hóa tạo điều kiện cho việc công nhận các tổn thương tinh tế, giáp ranh, bệnh lý thẩm vấn, và điều trị thời gian thực. Việc công nhận nội soi các tổn thương loạn sản có thể có ý nghĩa quan trọng cho việc giám sát và quản lý của họ. Mở rộng việc thực hành phát hiện và chẩn đoán các tổn thương ban đầu nhắm mục tiêu có thể cung cấp cho bệnh nhân chữa bệnh tùy chọn nội soi xâm lấn tối thiểu như cắt bỏ nội soi niêm mạc, dưới niêm mổ nội soi, hoặc radiofrequency ablation và cuối cùng là giảm tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư tiên tiến và phẫu thuật.
Một số lưu ý để hỗ trợ chẩn đoán ung thư sớm
– Muốn chẩn đoán sớm phải nghi ngờ tổn thương ung thư, đặc biệt các trường hợp viêm dạ dày mạn tính do HP.
– Bơm căng hơi dạ dày để quan sát hết bề mặt.
– Rửa sạch màng nhày trên bề mặt và thức ăn nếu có.
– Dùng các chất nhuộm màu như Lugol, xanh methylen, indigocarmine, acid-indigocarmine, Crystal violet để quan sát rõ hơn tổn thương cũng như để xác định rõ ranh giới tổn thương
– Với đại tràng chú ý tổn thương tại các nếp van làm che lấp không quan sát được khi soi
– Chuẩn bị đại tràng sạch để quan sát hết niêm mạc tránh bỏ sót
– Sinh thiết đúng tổn thương tránh gây âm tính giả.
4. Các loại thuốc nhuộm màu:
– Xanh Methylene (XM)(0,25-5%): là chất bột kết tinh màu xanh thẫm, không mùi, bền vững ngoài không khí, dung dịch màu xanh đậm. XM Là chất nhuộm hấp phụ, qua lớp nhày bị tổn thương XM có khả năng hấp phụ vào tế bào các mô hoạt động như ruột non, biểu mô đại tràng mang tính chất kiềm. Ở đó các phản ứng hóa học xảy ra đưa đến tình trạng khử màu hoặc bắt màu không đồng đều.
– XM được dùng nhuộm màu, chỉ điểm sinh thiết qua nội soi để phát hiện dị sản ruột, loạn sản và ung thư giai đoạn sớm ở thực quản và dạ dày
- XM không có tác dụng với biểu mô trụ ở tâm vị và phình vị, biểu mô vảy
- Mô bắt màu kém, không đồng nhất, không hấp thu: loạn sản và carcinoma
- Kỹ thuật:
+ Rửa các chất nhày bám trên bề mặt niêm mạc bằng dung dịch Acetylcysteine hoặc nước sạch
+ Đợi 2 phút
+ Phun dung dịch Xanh Methylen 0,5%
+ Đợi 3 phút
+ Rửa bề mặt niêm mạc bằng dung dịch nước muối sinh lý hoặc nước thường
+ Quan sát bề mặt niêm mạc phát hiện tổn thương và lựa chọn vị trí sinh thiết
- Chỉ định: Barret TQ, vùng nghi ngờ loạn sản, ung thư sớm,…
- Tác dụng phụ: nước tiểu hơi xanh lục
4.2. Indigo – Carmine (0,1-1%): là chất nhuộm màu xanh ngấm vào các khe và nếp niêm mạc gây tương phản màu sắc làm nổi bật tính chất không đồng đều của cấu trúc niêm mạc, quan sát rõ ràng sự không đồng đều của niêm mạc gợi ý về những tổn thương sớm, sinh thiết vào vị trí đó để tìm ung thư khư trú ở lớp niêm mạc.
- Kỹ thuật:
+ Rửa bề mặt niêm mạc bằng nước
+ Phun dung dịch Indigo-Carmine
+ Quan sát vùng niêm mạc vừa nhuộm tìm tổn thương và tiến hành sinh thiết
- Chỉ định:
+ Nhận biết ung thư biểu mô sớm ở dạ dày
+ Xác định tổn thương và định hình các vết loét ở thực quản
4.3. Dung dịch Lugol 1%(KI): Có phản ứng hóa học với glycogen trong tế bào làm tế bào chuyển thành màu nâu. Với vùng viêm, loạn sản, ung thư sẽ không bắt màu
+ Kỹ thuật nhuộm:
- Bơm rửa sạch niêm mạc thực quản bằng nước
- Bơm dung dịch Lugol 1%
- Đợi trong 4 phút
- Soi chẩn đoán và lựa chọn ví trí cần phải sinh thiết
+ Chỉ định: Bệnh nhân có nguy cơ cao mắc ung thư biểu mô thực quản (TS mắc ung thư biểu mô vùng đầu, cổ, Achalasia).
+ Chống chỉ định: dị ứng iod, cường giáp
+ Tác dụng phụ: dị ứng, kích thích họng
Yhocvn.net (Theo Ths.Bs.Trần Việt Hùng – Khoa Thăm dò Chức năng Bệnh viện Bạch Mai)
Chưa có bình luận.
