Sau khi khỏi COVID-19: Phục hồi sức khỏe như thế nào? người bệnh Covid-19 sau khi khỏi cần gì?
Những nguy cơ có thể gặp ở bệnh nhân COVID-19 giai đoạn phục hồi
Chúng tôi đã đọc rất nhiều, nghiên cứu rất nhiều y văn thế giới để có thể giúp quý vị hình dung được chặng đường hồi phục cho bệnh nhân Covid-19 nhưng quả thật là chặng đường này mỗi người mỗi khác, người nặng, người nhẹ, người có các bệnh nền khác nhau cũng đưa đến hậu quả khác nhau cho người bệnh. Trong y học để điều trị được bệnh thì chúng ta phải hiểu được nguyên nhân do vậy chúng tôi muốn trình bày đến quý vị những tình trạng bệnh phổ biến mà bệnh nhân covid-19 phải trải qua từ đó quý vị sẽ hiểu được tại sao bác sĩ phục hồi chức năng lại muốn quý vị giúp người thân hay chính bản thân mình phục hồi các chức năng này. Bệnh nhân COVID-19 cần được phục hổi chúng tôi đề cập tới tại đây là những người đã mắc Covid-19, đã điều trị và âm tính với SARS-CoV-2, ra viện
1. Tình trạng cơ thể của bệnh nhân COVID – 19 phục hồi sau khỏi bệnh
2. Phục hồi chức năng của phổi
3. Bố sung dinh dưỡng
4. Phục hồi tinh thần
Các bác sĩ vẫn đang tìm hiểu về COVID-19. Nhưng thường mô tả 3 giai đoạn của bệnh tật và hồi phục:
– “COVID-19 cấp tính” – Điều này đề cập đến các triệu chứng kéo dài đến 4 tuần sau khi một người bị nhiễm bệnh. Hầu hết những người bị COVID-19 nhẹ không có các triệu chứng sau giai đoạn này, nhưng một số thì có.
– “COVID-19 có triệu chứng đang diễn ra” – Điều này đề cập đến các triệu chứng tiếp tục trong 4 đến 12 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Những người bị bệnh nặng trong giai đoạn cấp tính thường có các triệu chứng liên tục.
– “Sau COVID-19” – Điều này đề cập đến các triệu chứng tiếp tục sau 12 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Điều này phổ biến hơn ở những người bị bệnh nặng, có nghĩa là họ cần phải ở trong phòng chăm sóc đặc biệt (“ICU”), được đặt máy thở hoặc có các loại hỗ trợ thở khác.
Tình trạng (thực tế) của cơ thể và những nguy cơ có thể gặp phải ở bệnh nhân Covid-19 sau khi được ra viện (giai đoạn phục hồi sau khi xuất viện)
Một số bệnh nhân Covid-19 đã từng trải qua các tổn thương nghiêm trọng do Sar-CoV-2 gây ra dẫn đến ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan như: tim, phổi, thận, da, não….hoặc hệ miễn dịch trong một thời gian dài với các triệu chứng kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng sau khi khỏi bệnh.
Những triệu chứng nào có khả năng kéo dài nhất?
Điều này không giống nhau đối với tất cả mọi người. Nhưng các triệu chứng có nhiều khả năng kéo dài hơn vài tuần bao gồm:
– Cảm thấy rất mệt mỏi (mệt mỏi)
– Khó thở
– Khó chịu ở ngực
– Ho
Các triệu chứng thể chất khác cũng có thể tiếp tục sau một vài tuần. Chúng bao gồm các vấn đề về khứu giác hoặc vị giác, nhức đầu, chảy nước mũi, đau khớp hoặc cơ, khó ngủ hoặc khó ăn, đổ mồ hôi và tiêu chảy.
Một số người cũng có các triệu chứng tâm lý liên tục. Chúng có thể bao gồm:
– Khó suy nghĩ rõ ràng, tập trung hoặc ghi nhớ
– Trầm cảm, lo lắng hoặc một tình trạng liên quan được gọi là rối loạn căng thẳng sau chấn thương (“PTSD”)
Rất khó để các bác sĩ dự đoán khi nào các triệu chứng sẽ cải thiện, vì điều này là khác nhau đối với những người khác nhau. Sự phục hồi của bạn sẽ phụ thuộc vào tuổi tác, sức khỏe tổng thể của bạn và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng COVID-19 của bạn. Một số triệu chứng, như mệt mỏi, có thể tiếp tục ngay cả khi những triệu chứng khác được cải thiện hoặc biến mất.
Một số người, chủ yếu là trẻ em, gặp phải hội chứng viêm đa hệ thống (MIS) trong hoặc ngay sau khi nhiễm COVID-19. MIS là tình trạng khi đó các bộ phận khác nhau của cơ thể có thể bị viêm. MIS có thể dẫn đến các tình trạng tiếp tục gặp nhiều ảnh hưởng đa cơ quan hoặc các triệu chứng khác nhau sau khi mắc COVID-19.
Mắc các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến phổi có thể gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe như suy nhược nghiêm trọng, kiệt sức trong thời gian hồi phục.
Ảnh hưởng của việc nhập viện cũng có thể gặp với hội chứng hậu săn sóc đặc biệt (PICS), mà diến biến đáng sợ là Hội chứng sau chăm sóc đặc biệt (PICS) đề cập đến một bệnh nhân mới mắc hoặc bị trầm trọng hơn với tình trạng suy giảm thể chất, nhận thức hoặc tinh thần bị tổn thương sau khi bị mắc một bệnh hiểm nghèo hoặc sau khi được chăm sóc đặc biệt. Tình trạng suy giảm này tiếp tục kéo dài sau sau thời gian nằm điều trị tại đơn vị Hồi sức tích cực (ICU) trong khoảng thời gian từ 5 đến 15 năm. Các yếu tố nguy cơ chính đối với sự hình thành PICS là hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), nhiễm trùng huyết, hôn mê, thở máy kéo dài và suy đa phủ tạng.
– Các vấn đề về rối loạn căng thẳng sau sang chấn tâm lý (PTSD)….
– Tình trạng gia tăng đáp ứng miễn dịch muộn
Tình trạng gia tăng đáp ứng miễn dịch muộn là tình trạng hệ miễn dịch gia tăng hoạt động theo hướng gây các bệnh lý dị ứng – tự miễn trên những người có cơ địa bệnh tự miễn.
Khi mắc Covid-19, hệ miễn dịch của người bệnh tấn công các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể của chính họ do nhầm lẫn, gây viêm (sưng đau), tổn thương. Do đó khi khỏi bệnh hệ miễn dịch vẫn tiếp tục gia tăng hoạt động theo hướng tiêu cực gây các bệnh lý dị ứng – tự miễn trên những người có cơ địa bệnh tự miễn. Điều này cũng tương tự như các bệnh lý thấp tim, thấp khớp, Kawasaki, xuất huyết giảm tiểu cầu, viêm cầu thận cấp… xảy ra sau một đợt viêm họng do vi trùng hay nhiễm virus.
Vì vậy, ngay cả khi test COVID-19 đã âm tính, một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân vẫn xuất hiện yếu tố nguy cơ và vẫn phải tiếp tục được can thiệp y khoa. Các triệu chứng cần theo dõi như: Khó thở, đau ngực, phát ban, tiểu ít… và gọi cho nhân viên y tế hay bác sĩ điều trị nếu cảm thấy triệu chứng đó bất thường.
Hình ảnh xơ phổi ở bệnh nhân COVID-19.
Hình thành sẹo xơ vi thể ở nhu mô phổi
– Tình trạng xơ phổi
Khi xuất hiện tổn thương phổi do Sar-CoV-2, nhu mô phổi tổn thương sẽ là yếu tố thuận lợi cho viêm phổi bội nhiễm. Ở các bệnh nhân có viêm phổi lan tỏa trước đó, màng phế nang – mao mạch sau giai đoạn viêm sẽ lành dần, dịch viêm rút đi, các xác hồng cầu hay xác tế bào được dọn dẹp và các sẹo xơ li ti được hình thành.
Có thể hình dung quá trình này giống như một vết xước da nặng khi bị chà xát trên mặt đường, vết thương sẽ lành dần, lên da non và để lại một vết sẹo, khác biệt chỉ là các vết sẹo trong phổi thường rất nhỏ, chỉ nhìn thấy qua kính hiển vi, nên được gọi là tình trạng xơ hóa vi thể.
Các vết sẹo xơ li ti trong phổi nếu ít thì không ảnh hưởng, vùng phổi lành có thể bù được chức năng hô hấp, nhưng nếu sẹo xơ dày đặc hoặc các phế nang bị bít tắc nhiều, thì sẽ có thể làm phổi giảm co giãn khi hô hấp sau này.
Ai sẽ gặp tình trạng này?
Ai sẽ có sẹo xơ, nhiều hay ít, sẹo kiểu nào… thì còn tùy cơ địa, tùy vào tổn thương phổi nặng hay nhẹ, lứa tuổi, bệnh nền, tình trạng dinh dưỡng… Vì rất khó để biết ai sẽ xơ nặng ai sẽ xơ nhẹ. Vậy nên, tập thở trong giai đoạn phục hồi là một phần quan trọng ở tất cả bệnh nhân COVID-19.
– Suy kiệt khối cơ và giảm hết các kho dự trữ dưỡng chất trong cơ thể
Bao gồm suy giảm khối cơ và giảm các chất dinh dưỡng do sử dụng triệt để trong quá trình chống lại bệnh Covid-19.
Khối cơ, bao gồm cơ bắp và các tế bào của các cơ quan, bị teo nhỏ, bị mất các sợi cơ, bị tổn thương hay hư hỏng các tế bào… xảy ra ở hầu hết các hệ cơ quan của bệnh nhân sau đợt bệnh, như hệ tiêu hóa gan mật, hệ hô hấp đến tuần hoàn… Có bệnh nhân sụt cả chục kilogam cân nặng sau đợt bệnh.
Số cân nặng mất đi chủ yếu do giảm khối lượng cơ, vì sinh lý trong giai đoạn bệnh là cơ thể sẽ ưu tiên dùng chất đạm nhiều hơn chất béo cho các hoạt động chuyển hóa của mình.
Cần phục hồi: Bệnh nhân COVID-19 cần bổ sung dinh dưỡng đầy đủ để tăng cường sức khỏe.
Kho các chất dinh dưỡng dự trữ vơi lượng ít như vitamin nhóm B, C thường cạn kiệt; các chất dinh dưỡng dự trữ nhiều hơn như vitamin A, D (dự trữ trong gan), chất khoáng (dự trữ trong xương) cũng bị hao hụt rất nhiều.
Dinh dưỡng trong giai đoạn phục hồi chính là phần quan trọng để phục hồi khối cơ, sửa chữa các hư hỏng của tế bào ở các cơ quan, khôi phục các kho dự trữ dưỡng chất trong cơ thể.
– Các vấn đề về tâm lý và tinh thần
Tổn thương tâm lý và tinh thần ở bệnh nhân COVID-19 thường rất nghiêm trọng. Nghiêm trọng đến mức độ nào chắc quý vị sẽ hỏi như vậy?
Tâm lý và tinh thần chưa bao giờ là chuyển nhỏ phải không quý vị. Rất nhiều điều chúng ta có thể vượt qua với một tinh thần lạc quan, một quyết tâm mạnh mẽ. Với bệnh Covid-19 cũng vậy. Covid-19 làm ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan. Các tình trạng tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch của bạn tấn công các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể do nhầm lẫn, gây viêm hoặc tổn thương mô ở nhiều bộ phận trong cơ thể. Một khi cơ thể quá mệt mỏi mà bệnh nhân buông trong lúc nguy nan thì theo quý vị điều gì sẽ xảy ra?
Sự tổn thương tâm lý, tinh thần của người bệnh, nhất là những bệnh nhân nặng thường rất nghiêm trọng. Rất nhiều nỗi sợ như nỗi sợ xa gia đình, sợ sự cô đơn, sợ bị bỏ rơi đơn độc, nỗi sợ về cái chết, nỗi sợ phải ra đi một mình…. ám ảnh, về những cơn khó thở, những âm thanh trong bệnh viện, những âm thanh cấp cứu, những tiếng gọi lôi họ trở về sau những lúc nguy cấp….v.v thường không thể mất đi trong thời gian đầu tiên, cộng thêm với nỗi lo lắng về khả năng tái phát, tái nhiễm, di chứng… Tình trạng này thường góp phần làm cho cuộc sống của bệnh nhân tệ hơn ngay cả khi các tổn thương thực thể không nghiêm trọng quá mức. Nó khiến người bệnh mất ngủ, căng thẳng. Sẽ chẳng có ai giống ai trong cuộc hành trình quay trở lại với cuộc sống bình thường này, vì mỗi người có một sức khỏe nền khác nhau, trải qua tình trạng bệnh khác nhau, thiệt hại cơ thể trong lúc chống lại bệnh cũng khác nhau…Dù vậy, việc chăm sóc trong giai đoạn phục hồi càng tích cực, “nhắm trúng đích” bao nhiêu thì hậu quả của căn bệnh (nếu có) càng được giảm nhẹ bấy nhiêu hoặc có khi hoàn toàn không để lại chút di chứng nào.
Sau khi khỏi COVID-19: Phục hồi sức khỏe như thế nào? người bệnh Covid-19 sau khi khỏi cần gì?
Yhocvn.net
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:
+ Bệnh nhân Covid-19 tại sao cần oxy đến vậy?
+ Các loại thuốc cần cho bệnh nhân Covid-19 F0 tại nhà
Chưa có bình luận.
