Bệnh tổ đỉa (Discoid Eczema hay Pompholyx) là một dạng viêm da chàm cấp tính với biểu hiện là các mụn nước li ti thường xuất hiện ở lòng bàn tay, bàn chân gây bất tiện, ảnh hưởng đến hoạt động thường ngày. Phương pháp điều trị, song song với việc dùng thuốc theo chỉ định của các bác sỹ, chế độ dinh dưỡng có tác dụng hỗ trợ, làm lành tổn thương da, giảm thiểu nguy cơ tái phát…
Nhóm thực phẩm có tác dụng hỗ trợ phục hồi da và giảm viêm
Thực phẩm giàu Vitamin A, B, C, E cần thiết cho sức khỏe làn da, tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tái tạo mô biểu bì. Vitamin A, E có trong cà chua, đu đủ, cà rốt, bơ, kiwi, rau bina, cải bắp có vai trò chống oxy hóa, bảo vệ da và làm lành tổn thương. Vitamin B có trong các loại rau xanh thúc đẩy tái tạo mô biểu bì. Vitamin C có trong cam, chanh, ổi, kiwi, dâu tây, ớt chuông, cải xoăn giúp nâng cao miễn dịch, giảm hấp thu Niken và Coban – các yếu tố có thể gây dị ứng.
Thực phẩm giàu Kẽm, một vi chất quan trọng giúp tăng cường miễn dịch và làm lành vết thương. Những thực phẩm giàu kẽm bao gồm hàu, thịt đỏ (bò, lợn), thịt gia cầm (gà, vịt), tôm, cua, các loại hạt hạt (hạt bí đỏ, hạt gai dầu), đậu (đậu lăng, đậu gà), ngũ cốc nguyên cám (yến mạch, bánh mì nâu), sữa và các chế phẩm từ sữa (phô mai, sữa chua), một số loại rau củ như nấm, bơ, xu hào, cà rốt…
Thực phẩm giàu Omega-3 có đặc tính kháng viêm tự nhiên, giúp giảm triệu chứng ngứa và viêm. Omega-3 có trong cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ, có trong các loại hạt như hạt óc chó, hạt lanh, dầu ô liu.. Thực phẩm giàu Probiotic (Lợi khuẩn) có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa và cải thiện hệ miễn dịch có trong các loại sữa chua, nên chọn loại không đường hoặc tách béo, có trong kim chi, kefir, súp miso. Ngoài ra cần uống đủ lượng nước/ngày, nước lọc, nước ép trái cây tươi (không đường) giúp thanh lọc cơ thể, thải độc, giảm sưng viêm và ngứa.
Nhóm thực phẩm gây kích ứng, tăng viêm
Ngoài nhóm thực phẩm cần tăng cường, những thực phẩm đại kỵ gây kích ứng, tăng viêm, làm chậm lành da được khuyến cáo nên kiêng cữ hoàn toàn, đặc biệt trong giai đoạn bệnh bùng phát mạnh đó là hải sản và thực phẩm có mùi tanh như tôm, cua, cá biển, mực, ghẹ, trứng, nhộng tằm… do những thực phẩm này chứa nhiều đạm và hoạt chất dễ gây dị ứng như trimelylamin NH kích thích cơ thể giải phóng Histamin, làm tăng phản ứng viêm ngứa.
Tương tự những loạt thịt có tính nóng, giàu Protein như thịt bò, thịt chó, thịt gà, thịt dê, thịt trâu, nội tạng động vật đặc biệt là gan… có thể kích thích hệ miễn dịch, gây nóng trong khiến tình trạng ngứa ngáy, nổi mẩn trở nên trầm trọng hơn do đó không nên ăn. Ngoài ra đậu nành và chế phẩm từ đậu nành gồm sữa đậu nành, đậu phụ, bánh kẹo từ đậu nành chứa đạm thực vật…có thể gây phản ứng dị ứng ở người có cơ địa nhạy cảm cần loại bỏ.
Ngoài ra đồ ăn cay nóng và nhiều gia vị gồm ớt, tiêu, gừng, tỏi gây nóng trong, kích thích phản ứng viêm, làm chậm quá trình phục hồi của da, thực phẩm chứa đường tinh chế và dầu mỡ như bánh kẹo, nước ngọt có gas, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ có trơng thức ăn nhanh… gây rối loạn chuyển hóa, kích thích phản ứng viêm nhiễm cũng cần hạn chế.
Các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê ức chế chuyển hóa histamin khiến tình trạng dị ứng trở nên nghiêm trọng hơn cũng nên loại trừ. Thực phẩm chứa Niken và Coban như lúa mì, yến mạch, ngũ cốc nguyên hạt, ca cao, bột nở, một số loại trái cây sấy…cũng nên hạn chế vì các yếu tố này có thể làm tăng nặng các triệu chứng.
Các chuyên gia khuyến cáo, để việc điều trị đạt hiệu quả tối ưu và phòng ngừa tái phát, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc khi chăm sóc da, vệ sinh cá nhân, chế độ ăn, sinh hoạt theo chỉ dẫn của. Tuyệt đối không gãi hoặc chà xát mạnh bởi sẽ làm vỡ mụn nước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây nhiễm trùng, nhiễm khuẩn khiến vùng tổn thương lan rộng. Hạn chế tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng như xà phòng, chất tẩy rửa có trong nước rửa chén, bột giặt, hóa chất, xăng dầu, mỡ, nước bẩn, đất… Đeo găng tay cao su có lớp lót cotton bên trong hoặc ủng bảo hộ khi phải tiếp xúc.
Ngoài ra cần giữ da khô thoáng và sạch sẽ. Vệ sinh lòng bàn tay, bàn chân bằng nước ấm và xà phòng hoặc sữa tắm dịu nhẹ, không có chất tẩy rửa mạnh. Khi da đổ mồ hôi nhiều, nên dùng bột hút ẩm hoặc ngâm nước muối pha loãng (theo chỉ định) để sát khuẩn. Cần dưỡng ẩm thường xuyên với loại kem dưỡng ẩm dành cho da nhạy cảm, da bị chàm từ 2−3 lần/ngày, nhất là sau khi tắm/rửa tay và khi da khô nứt, bong vảy.
Lưu ý tắm nước ấm vừa phải, tránh nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh. Hạn chế thay đổi nhiệt độ đột ngột, giữ môi trường mát mẻ để giảm đổ mồ hôi. Trang phục thường ngày nên chọn quần áo, tất, giày dép chất liệu mềm, thấm hút mồ hôi, thoáng khí, ưu tiên chất liệu cotton, tránh các chất liệu thô ráp như len, vải bố dễ gây kích ứng cho da. Đi giày dép vừa vặn để tránh tăng tiết mồ hôi.
Song song với những lưu ý trên, người bệnh cần thăm khám chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp. Dùng thuốc theo chỉ định của các bác sỹ, tuân thủ liều lượng và thời gian dùng thuốc (Corticoid tại chỗ, thuốc kháng Histamin, kháng sinh/kháng nấm nếu bội nhiễm). Không tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng vừa thuyên giảm, tránh tái phát. Đối với những mụn nước to hoặc có mủ cần chích, tháo dịch tuy nhiên không tự ý thực hiện, nhân viên y tế sẽ xử lý để đảm bảo vô khuẩn, tránh nhiễm trùng.
Song song với điều trị tích cực, lối sống và tinh thần là những nguyên nhân quan trọng trong điều trị. Vì vậy cần cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi, tập thể dục nhẹ nhàng và thư giãn giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Tránh tiếp xúc tối đa với các dị nguyên Niken có trong trang sức giả…hoặc các dị nguyên khác như lông động vật, phấn hoa…
Trường hợp bệnh nhân Nguyễn Văn A, 35 tuổi một thợ cơ khí có cơ địa dễ bị dị ứng, thường xuyên đổ mồ hôi tay. Thời gian đầu, anh thấy ngứa râm ran ở lòng bàn tay và kẽ ngón tay. Sau đó xuất hiện các mụn nước li ti, căng bóng, sâu dưới da, không dễ vỡ, mọc thành cụm, cảm giác ngứa dữ dội về đêm. Sau khi thăm khám, các bác sỹ chẩn đoán mắc bệnh tổ đỉa do thường xuyên tiếp xúc với dầu mỡ công nghiệp, xăng dầu…nhưng không dùng găng tay bảo hộ, dùng các chất tẩy rửa mạnh để vệ sinh tay. Tình trạng bội nhiễm do gãi và tiếp xúc hóa chất khiến bệnh kéo dài, gây khó khăn trong sinh hoạt và công việc.
Từ trường hợp trên, các chuyên gia khuyến cáo người dân cần tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, dầu mỡ. Sử dụng găng tay lót cotton khi làm việc hoặc rửa chén bát. Khi mắc bệnh tổ đỉa cần kiêng tuyệt đối các loại hải sản, thịt bò, thịt gà, rượu bia và đồ cay nóng. Ngược lại cần tăng cường rau xanh, trái cây giàu Vitamin C, thực phẩm giàu kẽm và Omega-3. Đi khám bác sĩ da liễu để điều trị nhiễm trùng (nếu có), dùng thuốc bôi corticoid, kem dưỡng ẩm để kiểm soát triệu chứng, làm lành da, giảm sừng hóa theo chỉ định của bác sỹ. Việc dưỡng ẩm thường xuyên giúp cho vùng da dày sừng, nứt nẻ phục hồi chức năng giúp bảo vệ da.
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
Chế độ ăn uống lành mạnh ngăn ngừa đột quỵ
Nguyên nhân gây bệnh tổ đỉa, giải pháp
Các dạng ung thư da triệu chứng, giải pháp
Những lưu ý khi điều trị ung thư biểu mô tế bào đáy
Sai lầm khi chăm sóc da khiến da nhanh lão hóa
Yhocvn.net
Chưa có bình luận.
