Ung thư da là một bệnh lý ác tích do tình trạng phát triển không kiểm soát của các tế bào da bất thường. Theo số liệu thống kê từ Bộ Y Tế, tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh tại Việt Nam chiếm khoảng 2,9 – 4,5 ca trên 100.000 người. Bệnh thường gặp ở người có nước da trắng, tập trung ở người cao tuổi, nam nhiều hơn nữ. Những khu vực ung thư da thường là vùng da hở như đầu, mặt, cổ chiếm 90% các trường hợp mắc ung thư da.
Bệnh xuất phát từ biểu mô da che phủ mặt ngoài cơ thể, gồm nhiều lớp tế bào. Bệnh thường xuất hiện trên các vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời nhưng cũng có thể xuất hiện ở các vùng da khác. Bệnh có thể điều trị nếu phát hiện sớm.
Các dạng ung thư da phổ biến gồm ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư tế bào sắc tố (hắc tố da, u sắc tố ác tính). Ngoài ra một số dạng ung thư da ít phổ biến hơn gồm Paget núm vú hoặc ngoài núm vú Kasposi Sarcoma (do vi-rút HHV-8 gây nên), ung thư biểu mô tế bào Merkel Fibroxanthoma không điển hình (thường xảy ra ở vùng đầu, cổ bệnh nhân cao tuổi), U lympho tế bào T ở da (sùi da dạng nấm)…
Trong thời gian đầu, ung thư da thường không có triệu chứng, tuy nhiên nếu để ý có thể nhận thấy một số dấu hiệu điển hình đó là các tổn thương màu đỏ trên da hoặc màu sắc da không đều, tồn tại lâu và không bị mất đi. Tuỳ thuộc vào các loại ung thư da khác nhau sẽ có những biểu hiện và triệu chứng khác nhau.
Ung thư da biểu mô tế bào đáy chiếm khoảng 80% thường xuất hiện ở cổ hoặc mặt
Ung thư biểu mô tế bào đáy là dạng ung thư da phổ biến nhất (chiếm khoảng 80%). Bệnh thường xuất hiện tại vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời như cổ hoặc mặt. Triệu chứng phổ biến nhất đó là sẩn sáng, phát triển từ từ sau vài tháng hoặc vài năm. Đây là tổn thương phẳng dạng sẹo, có màu thịt hoặc màu nâu. Vết loét rỉ máu hoặc đóng vảy, liên tục tái phát sau khi lành.
Ung thư da biểu mô tế bào vảy xuất hiện ở da mặt, hai tai và bàn tay
Ung thư biểu mô tế bào vảy thường gặp ở vùng da mặt, hai tai và bàn tay. Loại ung thư này biểu hiện dưới dạng nốt cứng, đỏ tổn thương phẳng, bề mặt đóng vảy. Tỷ lệ người có nước da sẫm màu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường khác.
Ung thư hắc tố da phát triển ở mọi vùng da trên cơ thể
Khác với hai loại ung thư da trên, ung thư hắc tố da có thể phát triển ở mọi vùng da trên cơ thể từ mặt, người, chân tay, kể cả trên nốt ruồi. Các dấu hiệu nhận biết ung thư hắc tố da đó là xuất hiện đốm lớn màu nâu trên da, nốt ruồi rỉ máu hoặc thay đổi về màu sắc, kích thước, gây ra nhiều bất tiện và cảm giác khó chịu cho người bệnh.
Tổn thương kích thước nhỏ có bờ không đều, một phần tổn thương có màu đỏ, hồng, trắng, xanh hoặc xanh đen. Những tổn thương này gây đau, ngứa và rát. Tổn thương sẫm màu ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu ngón tay, ngón chân hoặc trên màng nhầy niêm mạc miệng, mũi, âm đạo hoặc hậu môn.
Từ những phân tích trên cho thấy nguyên nhân gây bệnh gồm hai nguyên nhân chính đó là do đột biến ADN của các tế bào da và do da tiếp xúc trực tiếp với môi trường độc hại như tia cực tím UVA…Ngoài ra, những yếu tố nguy cơ khác dẫn đến ung thư da cao hơn những người bình thường đó là người có làn da sáng màu tức là người da trắng nằm trong nhóm nhạy cảm nhất. Tương tự, những người có tiền sử da bị cháy nắng, tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, người sống ở khu vực khí hậu nắng nóng hoặc vùng cao, người có nốt ruồi có đường kính trên 5mm, người bị tổn thương da tiền ung thư (dày sừng quang hóa). Ngoài ra người có người thân mắc ung thư da, người có hệ miễn dịch suy yếu, người bị phơi nhiễm phóng xạ hoặc một số chất như Asen…. có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Đến thời điểm hiện tại, giải pháp phòng ngừa ung thư da phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm cả ý thức bảo vệ da của mỗi cá nhân. Do đó để bảo vệ bản thân không mắc căn bệnh này cần tuân thủ bốn phương pháp bảo vệ da đó là tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, sử dụng kem chống nắng, mặc quần áo bảo hộ & kiểm tra da định kỳ kịp thời phát hiện và điều trị tổn thương và những bất thường trên da nếu có.
Lưu ý tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, hạn chế ra ngoài hoặc để da tiếp xúc trực tiếp với nắng trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 16h. Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên, kể cả vào những ngày nhiều mây. Thoa kem lên tất cả các vùng da hở, vành tai, mu bàn tay, cổ… Thoa lại kem sau mỗi 2 tiếng, hoặc trong thời gian ngắn hơn nếu đang bơi hoặc đổ mồ hôi.
Đối với những người làm việc trên công trường, làm việc ngoài trời cần trang bị quần áo bảo hộ sẫm màu che kín tay và chân, đội mũ rộng vành, đeo kính râm, mặc quần áo bảo hộ đặc thù nếu phải tiếp xúc với hóa chất hoặc chất phóng xạ khi làm việc. Khuyến cáo kiểm tra da liễu định kỳ giúp phát hiện sớm các tổn thương hoặc thay đổi bất thường ở vị trí nốt ruồi, tàn nhang, vết sưng và vết bớt. Đối với những trường hợp xuất hiện các bất thường trên da cần đi khám tại các chuyên khoa da liễu trong thời gian sớm nhất.
Song song với những giải pháp trên cần tăng cường chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa có trong các loại trái cây, rau xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và uống đủ lượng nước từ 1,5 đến 2 lít/người/ngày. Ngược lại cần hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ ăn chứa nhiều đường, rượu bia, thịt đỏ và các loại đồ chiên/nướng…
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
Những thực phẩm không tốt cho làn da
Ung thư biểu mô tế bào đáy, giải pháp
Bốn môn thể thao hỗ trợ điều trị ung thư biểu mô tế bào đáy
20 dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư – có thể bạn chưa biết
Cách chăm sóc khi bị viêm da dị ứng
Yhocvn.net
Chưa có bình luận.
