Bệnh sốt xuất huyết: những điều cần biết

Thứ Năm, 12/10/2023 | 09:15

Bệnh sốt xuất huyết là gì?

Bệnh sốt xuất huyết do một loại virus lây truyền chủ yếu qua vết đốt của muỗi cái thuộc loài AedesAegypti. Các triệu chứng của bệnh có thể từ không có triệu chứng đến các triệu chứng giống cúm nghiêm trọng. Một tỷ lệ nhỏ người dân bị sốt xuất huyết nặng, có thể gây tử vong.

Có bốn loại virus sốt xuất huyết có liên quan chặt chẽ với nhau, được gọi là các loại huyết thanh sốt xuất huyết. Có 4 chủng huyết thanh khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Bệnh nhân nhiễm với chủng virus nào thì chỉ có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời với chủng virus đó mà thôi. Chính vì vậy mà những người sống trong vùng lưu hành dịch dengue có thể mắc bệnh nhiều hơn một lần trong đời. Mặc dù sự phục hồi sau khi nhiễm bệnh mang lại khả năng miễn dịch với cùng một loại huyết thanh sốt xuất huyết, nhưng nó cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh nặng, nếu sau đó người ta bị nhiễm một loại huyết thanh khác.

Sốt xuất huyết là bệnh do virus lây truyền qua muỗi phân bố rộng rãi nhất trên thế giới. Nó tiếp tục lan rộng nhanh chóng do biến đổi khí hậu, đô thị hóa nhanh chóng và tăng trưởng dân số. Bệnh thường bùng phát theo mùa, đạt đỉnh điểm trong và sau mùa mưa. Tổ chức Y tế Thế giới xếp bệnh sốt xuất huyết là một trong mười mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe cộng đồng.

Muỗi Aedes aegypti là véc tơ truyền bệnh chủ yếu ở hầu hết các khu vực bệnh lưu hành. Muỗi Aedes aegypti hoạt động vào ban ngày và chỉ có muỗi cái mới đốt người và truyền bệnh. Khi muỗi cái Aedes hút máu bệnh nhân nhiễm virus dengue, virus này sẽ ủ bệnh trong cơ thể muỗi khoảng 8 đến 11 ngày. Trong khoảng thời gian sống còn lại sau đó, muỗi có nguy cơ truyền bệnh cho người. Khi virus vào cơ thể người, chúng tuần hoàn trong máu từ 2 đến 7 ngày. Trong khoảng thời gian này nếu muỗi Aedes hút máu thì virus được truyền cho muỗi.

Các triệu chứng của bệnh như thế nào?

Bệnh có thể không có triệu chứng hoặc chỉ gây bệnh nhẹ nhưng cũng có thể gây ra các triệu chứng giống cúm như:

– Sốt cao (40°C/104°F).

– Đau đầu dữ dội.

– Đau sau mắt.

– Buồn nôn.

– Nôn mửa.

– Sưng hạch.

– Phát ban

– Đau cơ, khớp hoặc xương nghiêm trọng.

– Sốt xuất huyết nặng

– Sốt xuất huyết nặng xảy ra khi các mạch máu bị tổn thương và rò rỉ, đồng thời số lượng tiểu cầu (tế bào hình thành cục máu đông) giảm xuống. Kết quả là, bệnh sốt xuất huyết nặng có thể gây sốc, chảy máu trong, chảy máu nướu hoặc mũi, suy nội tạng và tử vong. Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết nặng bao gồm:

– Đau bụng nặng.

– Nôn mửa dai dẳng.

– Thở nhanh.

– Chảy máu nướu răng hoặc mũi.

– Mệt mỏi.

– Bồn chồn.

– Gan to.

– Có máu trong dịch nôn.

– Có khả năng gây tử vong

Các phương pháp điều trị bệnh sốt xuất huyết hiện nay

Hiện không có thuốc kháng virus cụ thể để điều trị nhiễm bệnh.

Có thể dùng Acetaminophen hoặc Paracetamol để kiểm soát đau cơ, đau và sốt. Nên tránh các thuốc chống viêm không Steroid như Ibuprofen và Aspirin.

Bệnh nhân bị mắc bệnh nhập viện phải được theo dõi chặt chẽ và quản lý lượng nước uống vào của người bệnh một cách cẩn thận theo các hướng dẫn nghiêm ngặt. Ở những quốc gia có khả năng phát hiện sớm và chăm sóc y tế như vậy, tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết đã giảm xuống dưới 1%.

Vắc-xin hiện có chỉ dành cho những người từ 9-45 tuổi đã từng nhiễm virus gây bệnh ít nhất một lần trước đó. Một số vắc xin sốt xuất huyết bổ sung đang được đánh giá.

Việc thiếu các lựa chọn điều trị làm tăng nguy cơ người bệnh mắc bệnh sốt xuất huyết nặng, có khả năng gây tử vong.

Cách phòng tránh bệnh sốt xuất huyết

Chúng ta có thể phông tránh bệnh sốt xuất huyết bằng một số cách sau:

– Phun thuốc diệt muỗi: thông thường thuốc diệt muỗi có tác dụng từ 3-6 tháng.

Phun thuốc bằng máy theo chỉ định của ngành Y tế sử dụng máy phun ULV, người phun cần có kỹ năng về sử dụng máy, loại máy, tốc độ phun, nồng độ phun theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Lượng hóa chất trong thuốc diệt muỗi rất nhỏ, được phun trong không gian lớn dưới dạng phun mù nóng, do đó không gây độc và không ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Biện pháp phun thuốc diệt muỗi sốt xuất huyết có tác dụng tức thì, tuy nhiên không lâu dài và có ảnh hưởng nhất định đến môi trường. Do đó chỉ phun vào những đợt cao điểm để tiêu diệt nhanh muỗi gây bệnh. Giữ gìn vệ sinh môi trường và không gian sống, diệt lăng quăng, bộ gậy vẫn là biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết lâu dài nhất.

– Ngủ trong phòng có lưới chắn muỗi hoặc dùng mùng chống muỗi.

– Mặc quần dài chân, áo dài tay khi vào vùng có muỗi sốt xuất huyết.

– Dùng bình xịt muỗi.

– Ngủ nghỉ đủ

– Uống đủ nước: nên uống 2l nước mỗi ngày.

– Nói chuyện với bác sỹ khi có dấu hiệu nghi ngờ bị sốt xuất huyết.

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

Vết muỗi đốt sưng cứng bất thường phải làm sao?

Sốt xuất huyết có biến chứng gì?

Chăm sóc bé bị sốt xuất huyết tại nhà

Bệnh sốt xuất huyết do virus Hanta với hội chứng thận, phổi

Chế độ ăn giúp người bị sốt xuất huyết nhanh khỏe mạnh