Viêm da tiếp xúc là một căn bệnh về da phổ biến gây ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh. Viêm da tiếp xúc là tình trạng viêm da do tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng (viêm da tiếp xúc kích ứng) hoặc dị nguyên (viêm da tiếp xúc dị ứng). Những triệu chứng phổ biến, dễ nhận biết bệnh như mẩn đỏ, đau rát, ngứa ngáy, đôi khi da phồng rộp, lở loét…gây ảnh hưởng đến sức khoẻ và cuộc sống thường ngày.
Bệnh thường gặp ở những người có làn da nhạy cảm, người mắc các bệnh mạn tính về da hoặc thường xuyên tiếp xúc với tác nhân gây viêm da. Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây bệnh như hóa chất, kim loại, cây cối, ánh sáng, côn trùng, thời tiết…
Viêm da tiếp xúc dị ứng (ACD) do cơ thể gặp chất lạ
Phản ứng dị ứng xảy ra khi cơ thể gặp chất lạ hoặc có thể gây hại cho cơ thể (dị nguyên), như cồn, cao su (latex), hóa chất trong mỹ phẩm… với các biểu hiện đa dạng như da mẩn đỏ, sưng tấy, ngứa ngáy, mụn nước, mày đay… Ngoài dị ứng da, có thể xuất hiện nhiều phản ứng khác như ho, chảy dịch mũi, nước mắt, hen suyễn, thậm chí sốc phản vệ dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Tình trạng này thường chỉ xảy ra ở một nhóm nhỏ đối tượng mắc dị ứng với chất gây dị ứng có trong thực phẩm như tôm, cua, mực, bơ đậu,…hoặc từ phấn hoa, mạt bụi hay thậm chí là ánh sáng.
Viêm da tiếp xúc dị ứng (ACD) do bụi, nấm mốc, cây cỏ, đồ ăn, chất liệu vải mặc
Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh như chất tẩy rửa, hóa chất, mỹ phẩm, nước hoa…Do thời tiết khô, ẩm, nóng, lạnh hoặc do bụi, nấm mốc, mạt bụi, lông hay da thú cưng, các loại hạt từ cỏ, cây, phấn hoa, thức ăn như hải sản, thịt, trái cây, sữa, trứng, ngũ cốc, vật liệu như vải sợi, len, cao su…Mỗi người sẽ có những chất và mức độ dị ứng khác nhau. Ngoài ra, trong gia đình nếu cha mẹ mắc các bệnh dị ứng như viêm da dị ứng, viêm mũi dị ứng, hen suyễn… thì tỷ lệ con mắc bệnh dị ứng cũng cao hơn.
Viêm da tiếp xúc kích ứng (ICD) do tiếp xúc với thuốc nhuộm tóc, chất tẩy…
Viêm da tiếp xúc kích ứng là dạng viêm da phổ biến nhất xảy ra khi da tiếp xúc với hóa chất độc hại. Khác với viêm da dị ứng, các chất độc này gây viêm da ở hầu hết mọi người đó là các chất hoá học có trong thuốc nhuộm tóc, chất tẩy, hóa chất y tế,…Da bị ma sát, đổ mồ hôi, nhiệt độ cao, do độc từ côn trùng.
Viêm da tiếp xúc kích ứng (ICD) do hóa chất có tính acid, kiềm, do độc từ côn trùng
Những chất gây bệnh phổ biến gồm hóa chất có tính acid, kiềm, các loại muối kim loại, dung môi…Chất tẩy rửa, xà bông. Khi ánh sáng ở cường độ cao, nhiệt lượng lớn. Do da bị chà xát, tiếp xúc với nước trong thời gian dài, do độc từ côn trùng…
Viêm da tiếp xúc do dị ứng ánh sáng (tia UV)
Tình trạng này còn gọi là bỏng nắng xảy ra khi tiếp xúc ánh sáng cường độ cao do dị ứng ánh sáng (tia UV) kích hoạt các kháng nguyên bên trong da dẫn đến phản ứng miễn dịch. Ngoài ra các chất khác có thể gây dị ứng ánh sáng như nước hoa, kem chống nắng, thuốc kháng viêm không steroid như ketoprofen…
Viêm da tiếp xúc côn trùng xảy ra khi da tiếp xúc với các chất được tiết ra từ côn trùng như pederin của kiến ba khoang. Ngoài các nguyên nhân trên, một số chất nếu cơ thể tiếp xúc trong thời gian dài, lặp đi lặp lại như xà bông, nước rửa tay khô, xi măng ướt, mồ hôi… sẽ dẫn đến tình trạng bệnh.
Triệu chứng viêm da tiếp xúc rất đa dạng như vùng da dị ứng có màu hồng, đỏ, tím hay sẫm màu hơn bình thường. Da bị sưng, phù nề, phát ban, nổi nốt sần sùi, mụn nước. Da có hiện tượng rỉ dịch, cảm giác ngứa, đau, rát, châm chích. Một số da bong tróc, đóng vảy. Nếu vùng da đang viêm gặp tác động từ bên ngoài như sờ, chạm, gãi, chất kích ứng,.. rất dễ dẫn đến tình trạng bội nhiễm.
Mức độ tổn thương do viêm da có thể khác nhau dựa trên các yếu tố như nồng độ, số lượng, đặc tính của chất gây kích ứng. Thời gian, tần suất tiếp xúc, độ nhạy cảm của da, do tổn thương, mắc các bệnh về da đã mắc trước đó, các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ ẩm…
Bệnh thường gặp ở một số đối tượng như mgười có tiền sử dị ứng hoặc các bệnh về da như vảy nến, viêm da cơ địa, chàm. Người có nghề nghiệp thường xuyên tiếp xúc với các chất gây dị ứng, kích ứng như pha chế hóa chất, thợ làm tóc, nhân viên xây dựng, người làm việc ngoài trời, người có màu tóc và da sáng cũng dễ mắc hơn.…Ngoài ra những người có sức đề kháng yếu như trẻ em, người già, mắc bệnh gây suy giảm miễn dịch như tiểu đường, HIV…có nguy cơ mắc viêm da dị ứng cao hơn những người bình thường khác.
Viêm da tiếp xúc gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ sức khỏe, chất lượng sống
Tình trạng này thường không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng sống và thẩm mỹ da. Viêm da có thể gây đau nhức, khó chịu, cản trở sinh hoạt. Những vùng da viêm nặng có thể để lại thâm, sẹo, gây mất thẩm mỹ sau khi đã hết bệnh.
Biến chứng tuy ít gặp, nhưng có thể xảy ra những hiện tượng như mày đay lan tỏa toàn thân, ngứa dữ dội. Phù mạch, phù mi mắt, phù môi, phù thanh quản gây khó thở, gây nhiễm trùng, bội nhiễm….đặc biệt sốc phản vệ là phản ứng dị ứng nguy hiểm nhất, diễn tiến nhanh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Phương pháp điều trị viêm da tiếp xúc
Căn cứ vào từng tình trạng thực tế vùng bệnh các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm để xác định các chất gây dị ứng da phổ biến nhất là xét nghiệm áp bì (patch test) đó là dùng những miếng dán có chất nghi ngờ gây dị ứng (dị nguyên) dán lên da người được xét nghiệm. Sau 48-96 giờ, miếng dán được tháo ra, dấu hiệu dị ứng sẽ được ghi nhận nếu có. Phương pháp này thường được dùng để xác nhận các chất gây dị ứng phổ biến, giúp người bệnh xác định và tránh các dị nguyên trong cuộc sống thường ngày.
Ngoài xét nghiệm áp bì, các loại xét nghiệm tìm dị nguyên khác như xét nghiệm lẩy da (prick test), xét nghiệm nội bì (intradermal skin test), xét nghiệm khẳng định (challenge test), đo nồng độ IgE trong máu…cũng sẽ được thực hiện để đưa ra giải pháp điều trị phù hợp. Song song với những khuyến cáo trong quá trình điều trị, người bệnh cần lựa chọn những môn thể thao nhẹ nhàng, vừa giúp thư giãn, vừa tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, đẩy lùi những khó chịu do viêm da tiếp xúc gây ra.
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
Viêm da tiếp xúc dị ứng: nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa chuẩn
Đặc điểm của viêm da dị ứng, phương pháp điều trị
Các món ăn đại kỵ khi bị viêm da dị ứng
Cách điều trị các bệnh ngoài da trong mùa mưa lũ
Bác sĩ Bệnh viện Da liễu viết về bệnh viêm nang lông
Yhocvn.net
Chưa có bình luận.
