Điểm vàng còn gọi là hoàng điểm của mắt là một bộ phận nằm sâu ở vùng trung tâm võng mạc. Khi bị thoái hóa điểm vàng, thị giác của người bệnh sẽ suy giảm, mọi hình ảnh trở nên mờ nhạt, méo mó. Tình trạng này tuy không gây đau đớn nhưng nếu đã mắc sẽ rất khó hồi phục, gây ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống. Các số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ mắc bệnh ở độ tuổi ngoài 55, nữ nhiều hơn nam.
Các nguyên nhân gây thoái hóa điểm vàng
Điểm vàng hay còn gọi là hoàng điểm của mắt là một bộ phận nằm sâu ở vùng trung tâm võng mạc. Đây là vùng nhạy cảm nhất của võng mạc, nơi tập trung hàng triệu tế bào cảm quan đảm nhiệm vai trò quan trọng trong thu nhận hình ảnh, giúp nhận biết màu sắc, độ sắc nét của hình ảnh vì vậy rất quan trọng đối với thị lực trung tâm.
Thoái hóa hoàng điểm là sự thoái hóa các tế bào điểm vàng khiến mắt mất khả năng nhìn chi tiết ở vùng trung tâm, làm giảm thị giác, hình ảnh nhìn thấy mờ, méo mó, biến dạng. Đặc điểm của bệnh là không gây mù hoàn toàn, tầm nhìn xung quanh của người bệnh bình thường tuy nhiên khả năng đọc, lái xe, nhận dạng màu sắc, sự tương phản bị suy yếu nghiêm trọng. Theo các số liệu thống kê, thoái hóa điểm vàng là nguyên nhân gây mất thị lực hàng đầu trên thế giới, chiếm khoảng 50% tất cả các trường hợp khiếm thị.
Thoái hoá điểm vàng thể khô & thể ướt
Thoái hóa điểm vàng có hai loại gồm thoái hoá điểm vàng thể khô và thoái hóa điểm vàng thể ướt đều bắt đầu trong lớp tế bào nuôi dưỡng võng mạc (Retinal Pigment Epthelium- RPE). Trong hai loại, thoái hóa điểm vàng thể khô là dạng phổ biến nhất chiếm 85-90% các trường hợp thoái hóa điểm vàng. Bệnh phát triển dần dần khi các tế bào nuôi dưỡng võng mạc chết đi, các tế bào võng mạc ở trên cũng chết, các mảng võng mạc sẽ biến mất. Bệnh thường xuất hiện và diễn biến âm thầm từ 5-10 năm trước khi dẫn đến suy giảm thị lực.
Thoái hóa điểm vàng thể ướt chỉ chiếm 10-15% số trường hợp, tuy nhiên tính chất bệnh thường nặng, thị giác của bệnh nhân giảm đột ngột và nghiêm trọng trong thời gian ngắn. Thoái hóa điểm vàng thể ướt phát triển khi mạch máu mới phát triển mạnh dưới võng mạc, các mạch máu này có thể chảy máu, rỉ dịch gây sẹo võng mạc, làm mất thị giác trung tâm rất nhanh. Hình ảnh quan sát bị biến dạng, đường thẳng có thể nhìn thấy thành đường cong, xuất hiện điểm mù ở thị giác trung tâm, thấy ảo giác. Nếu không được điều trị, điểm mù sẽ ngày càng lớn hơn.
Những dấu hiệu nhận biết thoái hóa điểm vàng ở mắt
Trên thực tế rất khó để phát hiện bệnh ở mắt bởi cả thoái hóa điểm vàng thể ướt và thể khô đều không cho thấy rõ các triệu chứng. Dấu hiệu sớm nhất của bệnh thể khô là mắt mờ, gặp khó khăn khi đọc sách, làm việc, lái xe hoặc khi làm những việc đòi hỏi tính chính xác cao. Tuy nhiên tình trạng mờ mắt thường biến mất khi nguồn sáng nhiều hơn. Đối với những người bị thoái hóa điểm vàng thể khô đặc điểm là chỉ xuất hiện ở một bên mắt do đó người bệnh không nhận thấy sự thay đổi thị lực vì mắt còn lại vẫn nhìn rõ như bình thường cho đến khi bệnh phát triển ở cả hai mắt.
Đối với thoái hoá điểm vàng thể ướt, quá trình thăm khám, điều trị cho bệnh nhân các bác sỹ nhãn khoa cho biết dấu hiệu đầu tiên thường gặp nhất là nhìn đường thẳng nhưng lại thấy thành đường cong hoặc lượn sóng. Có thể xuất hiện điểm mù nhỏ gây mất thị lực trung tâm tuy nhiên do không mất thị lực hoàn toàn nên người bệnh thoái hóa điểm vàng vẫn có thể tự chăm sóc mà không cần phụ thuộc vào người khác.
Nhóm nguy cơ dễ mắc thoái hóa điểm vàng
Các chuyên gia cho biết những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh là người cao tuổi, tiền sử gia đình có người mắc bệnh, người hút thuốc lá… Các số liệu cho thấy có khoảng 10-12% người trên 65 tuổi mắc bệnh, tỉ lệ người mắc bệnh trên 75 tuổi là 30% điều này cho thấy người cao tuổi nguy cơ bệnh nhiều hơn.
Xét về giới tính, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 lần nam giới. Đặc biệt là những phụ nữ mãn kinh sớm (40 tuổi) có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Những nguy cơ khác căn cứ vào chủng tộc, người có da màu sáng dễ mắc thoái hóa điểm vàng hơn những người có da tối màu. Đặc biệt khi tiền sử gia đình có một người mắc bệnh như ông bà, bố, mẹ…nguy cơ mắc sẽ cao hơn những gia đình không có người mắc bệnh. Do đó trong gia đình nếu có người bị bệnh người dân cần lưu ý điều chỉnh lối sống, khám mắt định kỳ để giảm nguy cơ & điều trị kịp thời bệnh ngay thời gian đầu.
Thoái hoá điểm vàng do lối sống
Một số nghiên cứu khoa học khác cho thấy những nguyên nhân như khói thuốc lá, tình trạng thừa cân, béo phì cũng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa béo phì và sự phát triển của thoái hóa điểm vàng ở mắt từ giai đoạn sớm chuyển sang giai đoạn nặng. Những người có chế độ ăn nhiều chất béo có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng dạng ướt.
Ngoài những yếu tố trên, một số nghiên cứu gần đây cho thấy sử dụng các thiết bị điện tử thường xuyên cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh. Các thiết bị như điện thoại di động, máy tính, tivi… ánh sáng xanh từ các thiết bị là tác nhân khiến bệnh diễn ra nhanh hơn. Điều này lý giải vì sao tình trạng này không còn là bệnh của người cao tuổi, tỷ lệ mắc bệnh ở giới trẻ đang tăng dần.
Nguy cơ thoái hoá điểm vàng do yếu tố tự nhiên
Những người tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời do đặc thù công việc thường xuyên làm ngoài trời như công nhân xây dựng, nông dân, nhân viên giao hàng, công nhân bảo vệ môi trường sinh thái, người bán hàng rong/bán vé số…nếu không đeo kính bảo vệ, tia cực tím sẽ làm tăng tốc độ quá trình thoái hóa điểm vàng.
Các chuyên gia khuyến cáo thoái hóa điểm vàng mặc dù không gây cảm giác đau đớn tuy nhiên giai đoạn bệnh tiến triển nặng sẽ dẫn đến giảm thị giác, không thể phục hồi gây ảnh hưởng đến cuộc sống. Đến thời điểm hiện tại, phương pháp điều trị thoái hoá điểm vàng chỉ nhằm mục đích làm chậm sự phát triển của bệnh.
Để phòng ngừa người dân cần thực hiện chế độ ăn giàu dinh dưỡng, tăng cường cá, trái cây tươi, các rau lá xanh đậm, bổ sung các vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa…tốt cho mắt. Khi đi ra nắng cần đeo kính râm để bảo vệ mắt, hạn chế thời gian sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, tivi, laptop, máy tính bảng…để mắt nghỉ ngơi. Đối với những người từ 50 tuổi trở lên cần đi khám mắt định kỳ hàng năm để theo dõi thị lực, kịp thời phát hiện những căn bệnh về mắt nếu có.
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
Hướng dẫn cách sơ cứu nhanh khi bị bỏng mắt
Bật mí cách giảm nếp nhăn quanh mắt hiệu quả
Các bài tập phòng ngừa đục thủy tinh thể
Đục thủy tinh thể tuổi 50 + điều trị như thế nào
Bệnh viêm bao hoạt dịch khớp và những hệ lụy
Yhocvn.net
Chưa có bình luận.
