Bác sĩ Carlo Urbani người đã cứu nhân loại khỏi thảm họa đại dịch SARS năm 2003
Bác sĩ Carlo Urbani, người Italy, người đầu tiên phát hiện ra dịch bệnh SARS – Hội chứng hô hấp cấp, thông báo cảnh báo với WHO, qua đời ở tuổi 46 chỉ một tháng sau khời dịch. Ông và 5 nhân viên chăm sóc sức khỏe người Việt khác đã chết vì căn bệnh truyền nhiễm khủng khiếp do một loại virus mới hoàn toàn mang tên SARS-CoV.
“Dù ra đi sớm, bác sĩ Carlo Urbani đã sống cuộc đời trọn vẹn. Nếu còn sống, ông ấy vẫn là đại diện mẫu mực cho sứ mệnh của WHO – bảo vệ sức khỏe, đảm bảo an toàn cho thế giới và phục vụ những người yếu thế”, Tổ chức Y tế Thế giới tưởng niệm vị bác sĩ – anh hùng trong trận chiến chống dịch SARS.
Người đầu tiên nhận diện dịch SARS
Bác sĩ Carlo Urbani sinh ra ở Castelplanio, trong một gia đình trung lưu. Mẹ ông là hiệu trưởng trường tiểu học, từng làm thị trưởng. Cha ông dạy học tại Học viện Hải quân Thương mại Ancona.
Năm 1981, Carlo Urbani tốt nghiệp ngành Y, ĐH Ancona. 3 năm sau, ông nhận bằng cao hơn về bệnh truyền nhiễm rồi ở lại trường công tác. Từ năm 1990, ông làm việc tại Bệnh viện Macerata.
Đến năm 1993, bác sĩ Urbani bắt đầu làm các nhiệm vụ tạm thời của WHO ở Maldives, Mauritania và Guinea. Sau đó, ông gia nhập tổ chức Bác sĩ không biên giới (MSF) Thụy Sĩ.
Năm 2000, ông nhận công việc ở WHO. Địa điểm làm việc lần này là Hà Nội. Ông trở thành chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho Lao, Campuchia và Việt Nam.
Ngày 28/2/2003, bác sĩ người Italy được mời đến Bệnh viện Việt Pháp (Hà Nội) để khám cho doanh nhân người Mỹ Johnny Chen mắc chứng viêm phổi nặng. Ông nhanh chóng nhận ra điều bất thường và ngay lập tức gửi cảnh báo đến WHO, đồng thời cùng Bộ Y tế thúc đẩy việc lập hàng rào cách ly, ngăn chặn dịch bệnh lan rộng.
Năm đó, dịch khởi phát ở Hong Kong, Trung Quốc, lan ra gần 40 nước nhưng mọi người nghĩ đó là cúm gia cầm. Người nhiễm bệnh suy hô hấp, suy phủ đa tạng trong thời gian ngắn và chết. Lời cảnh báo của bác sĩ Urbani khiến thế giới lâm vào hoảng sợ nhưng hành động thông minh, có trách nhiệm, quyết đoán và kịp thời của bác sĩ Carlo Urbani đã cứu hàng triệu mạng sống trên toàn thế giới. Mọi người nhận thức đúng mức độ nguy hiểm và dồn lực, thực hiện đúng biện pháp chống SARS.
Bác sĩ Carlo Urbani là người đầu tiên thức sâu sắc về mối nguy hiểm mà căn bệnh mới gây ra cho nhiều bệnh nhân ở Hà Nội và sẽ là đại dịch toàn cầu nếu không được ngăn chặn sớm, ông đã thực hiện công việc khá khó khăn lúc bấy giờ là kết nối giữa quan chức WHO và Bộ Y tế Việt Nam. Ông đã thuyết phục được cả hai bên, được Chính phủ Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ, các bước ngăn chặn dịch bệnh bùng phát do bác sĩ đề xuất đã được triển khai nhanh chóng và quyết liệt.
Do tiếp xúc thường xuyên với bệnh nhân, ông cùng 80 nhân viên y tế khác nhiễm SARS từ Chen. Người này sau đó cũng qua đời vì dịch bệnh.
Ngày 11/3/2003, ông đến Thái Lan dự hội thảo khoa học. Đón ông ở phi trường, người bạn rất thân cũng là đồng nghiệp đến từ CDC Hoa Kỳ khi biết Urbani đã mắc bệnh, đã muốn dành cho ông vòng tay ôm cuối cùng để chia sẻ. Nhưng bác sĩ Urbani ra hiệu cho người bạn dừng lại từ xa. Họ ngồi xuống góc phi trường vắng lạnh, cách xa nhau, trong im lặng, bình tĩnh chờ xe cứu thương đến…
18 ngày tiếp theo, bác sĩ người Italy bị cách ly, chống chọi với dịch bệnh. Vợ ông, bà Giuliani Chiorrini, dẫn 3 người con đến thăm chồng. Qua tấm cửa kính phòng cách ly, họ nhìn mặt nhau lần cuối. Ngày 29/3/2003, bác sĩ Carlo Urbani trút hơi thở cuối cùng lúc ông mới 46 tuổi và con út của ông vừa lên 4 tuổi.
Cái chết của ông không vô nghĩa. Trước khi mất, ông đề nghị các bác sĩ cắt lá phổi của mình làm tiêu bản nghiên cứu. Hai tuần sau khi ông qua đời, nhờ lá phổi đó, giới khoa học phát hiện virus corona và tìm ra cách khống chế đại dịch SARS.
“Cái chết là kết thúc mạch lạc và hùng hồn nhất của cuộc đời Carlo. Cái chết của ông mang lại sự sống cho người khác”, Nicoletta Dentico, đồng nghiệp cũ từ Tổ chức Bác sĩ không biên giới, nói.
Bác sĩ phải đến gần người bệnh
Bác sĩ Carlo Urbani hoàn toàn có quyền từ chối trách nhiệm, vì bản thân ông là bác sĩ ký sinh trùng, công việc hằng ngày không liên quan tới virus. Khi vợ ngăn cản, ông hỏi lại: “Nếu không thể làm việc trong những tình huống như vậy, tôi ở đây làm gì? Trả lời email, dự tiệc cocktail hay ký giấy tờ”.
Ông đi gặp người bệnh nguy kịch, ở cạnh những bệnh nhân SARS, cùng họ chiến đấu với đại dịch và cuối cùng, cống hiến tính mạng mình cho sự nghiệp y học. Ông ghi lại một cách tỉ mỉ và cẩn thận tất cả các phát hiện, sắp xếp các mẫu xét nghiệm và tăng cường kiểm soát chống nhiễm khuẩn.
Lựa chọn của ông là điều dễ hiểu, phù hợp với triết lý ngành Y của ông. Năm 1999, khi đại diện cho tổ chức Bác sĩ không biên giới nhận giải Nobel Hòa bình, ông khẳng định nhiệm vụ của bác sĩ là “đến gần người bệnh và bảo vệ quyền lợi của họ”.
“Bác sĩ có thể nghiên cứu dịch bệnh trên máy tính hoặc đến gặp bệnh nhân, xem nó ảnh hưởng tới họ thế nào. Carlo thuộc nhóm thứ hai”, bác sĩ William Claus – điều phối viên khẩn cấp của Bác sĩ không biên giới tại châu Á – nhận xét.
Ở Italy, bác sĩ Urbani thúc đẩy tổ chức này làm việc với những người nghèo nhất, dân du mục Rome, người chèo thuyền châu Phi và Albania cập bến ở Sicily, Calabria.
Năm 1995, ông đến Maldives với tư cách điều phối viên nhóm kiểm soát bệnh ký sinh trùng và vector của WHO ở Geneva. Tại đây, ông làm việc từ bình minh đến hoàng hôn, theo dõi dịch tễ học giun móc, đào tạo kỹ thuật viên phòng thí nghiệm cách kiểm tra giun.
Ở Mauritania, Carlo Urbani là người đầu tiên ghi nhận sự lây lan của Schistosoma mansoni – bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng hơn 200 triệu người trên toàn thế giới.
“Hãy cắt lấy lá phổi của tôi để tìm bệnh” Đồng nghiệp, gia đình ông đều thấu hiểu điều đó. Vì vậy, sau cái chết của cha, Thomas, lúc đó mới 17 tuổi, trả lời phóng viên: “Con chắc chắn nếu thời gian quay lại, cha vẫn lựa chọn như vậy. Con hạnh phúc với những gì cha làm vì cha đã cứu sống rất nhiều người khác”.
Bác sĩ Carlo Urbani đã chết để nhân loại được sống! Đúng như lời bà Pascale Brudon đại diện cho WHO ở Việt Nam nhấn mạnh: “Carlo là một con người tuyệt vời. Nếu không có ông, có lẽ tất cả chúng ta đều bị dịch SARS tàn phá”.
Yhocvn.net tổng hợp
Chưa có bình luận.
