Lao khớp nếu không được phát hiện sớm điều trị sớm có thể biến chứng dẫn đến hình thành ổ áp xe lạnh cần phải can thiệp ngoại khoa.
Trong các loại viêm khớp do vi khuẩn thì viêm khớp do vi khuẩn lao chiếm hàng đầu về tỉ lệ và mức độ gây tàn phế. Lao khớp là một bệnh nhiễm trùng mạn tính thứ phát do vi khuẩn lao gây nên và được truyền qua đường máu. Đây là một bệnh lao khu trú ở khớp. Lao xương khớp được đánh giá là một trong những dạng bệnh lao nguy hại hàng đầu vì lứa tuổi thường mắc bệnh là từ 16 – 45
Lao khớp nếu không được phát hiện sớm điều trị sớm có thể biến chứng dẫn đến hình thành ổ áp xe lạnh cần phải can thiệp ngoại khoa.
Đích ngắm đầu tiên của vi khuẩn lao khi tấn công vào xương khớp chính là các khớp, nhất là khớp háng, khớp gối và cột sống, các khớp nhỏ khác ít gặp hơn. Tổn thương thường khu trú ở một vị trí, rất ít khi ở nhiều vị trí. Trong đó lao cột sống chiếm 60 – 70%, lao khớp háng chiếm 15 – 20%, lao khớp gối chiếm 10 – 15%, lao khớp cổ chân 5 – 10%, lao khớp bàn chân 5%.
Ngày nay các thuốc kháng lao và đa hóa trị liệu có thể ngăn chăn sự tiến triển của bệnh lao.
Chẩn đoán lao khớp
Hỏi bệnh:
Lưu ý đến tiền sử bản thân và gia đình có bị lao phổi hay nơi khác trong cơ thể không.
Khám và lượng giá chức năng lao khớp
Giai đoạn khởi phát:
Người bệnh mỏi, đau vùng khớp háng hoặc khớp gối, dáng đi tập tễnh, nhất là khi đi lại nhiều. Khi đi không dám đứng dồn trọng lượng lên chân có khớp bị tổn thương và luôn giữ cho chân dạng xoay ra ngoài và gập nhẹ. Lao khớp háng khi khám ấn vào tam giác Scarpa thấy đau tăng, lao khớp gối cũng đau tăng khi ấn vào vùng gối.
Giai đoạn toàn phát:
Đau tăng lên, các cơ ở đùi, háng do kích thích bị co và ngắn lại dẫn đến chân có khớp bị lao có hiện tượng ngắn lại. Khớp háng sưng to, cơ mông và đùi teo nhanh. Áp xe lạnh thường hình thành trong gia đoạn này,
Giai đoạn ổn định:
Bệnh tiến triển dẫn đến dính khớp hoặc liền xương vững chắc kèm theo biến dạng khớp. Ngoài ra cần khám kỹ các triệu chứng toàn thân lượng giá tầm hoạt động của khớp và các chức năng thần kinh cơ khác.
Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng
– Chụp X-Quang khớp háng hoặc khớp gối nghi ngờ bị lao
– Chụp X-Quang tim phổi tìm lao nguyên phát.
– Chỉ định nội soi khớp khi thấy cần thiết
– Siêu âm khớp, chụp cắt lớp vi tính khớp nghi bị lao
– Các xét nghiệm: huyết học, sinh hóa máu, máu lắng, CRP
– Xét nghiệm đặc hiệu: xét nghiệm dịch khớp, xét nghiệm kháng thể kháng lao, soi tìm vi khuẩn lao, PCR. Phản ứng Mantoux (ít có giá trị chẩn đoán).
Chẩn đoán xác định lao khớp
Dựa trên bằng chứng có vi khuẩn lao, nội soi khớp, kết quả chẩn đoán hình ảnh
Chẩn đoán phân biệt lao khớp
– Đối với khớp háng phân biệt với hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi, viêm khớp háng không phải do lao, chấn thương khớp háng.
– Đối với khớp gối: chẩn đoán phân biệt với thoái hóa khớp gối, chấn thương dây chằng khớp gối.
Chẩn đoán nguyên nhân lao khớp
Chủ yếu do lao thứ phát.
Các nguyên tắc phục hồi chức năng và điều trị lao khớp
– Phục hồi chức năng sớm và điều trị sớm
– Tiến hành song song phục hồi chức năng sớm và điều trị
– Điều trị bằng các thuốc giảm đau, cho thuốc kháng lao khi có bằng chứng phát hiện được vi khuẩn lao.
– Phẫu thuật khi phát hiện có ổ áp xe.
Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng lao khớp
Cần để khớp nghỉ tương đối ở giai đoạn đầu chừng 4 – 5 tuần bằng cách nằm trên giường cứng, không nên nằm trên đệm mềm, cũng không cần bó bột bất động tuyệt đối như cách điều trị trước đây. Sau đó, phải tập vận động khớp để tránh cứng khớp như:
– Hướng dẫn người bệnh tập các bài gồng cơ tứ đầu đùi, cơ ụ ngồi, cơ mông.
– Tập di chuyển độc lập và với dụng cụ trợ giúp, tập không chịu sức nặng lên khớp.
– Đối với khớp được phẫu thuật hoặc thay khớp nhân tạo ngoài các bài tập trên cần bổ sung các bài tập thở, tập kháng trở tăng tiến các chi. Tập theo tầm vận động khớp, tập chủ động có trợ giúp.
– Các phương thức Vật lý trị liệu như nhiệt ấm, các dòng điện giảm đau có thể ứng dụng để điều trị
Các điều trị khác
– Phẫu thuật nạo, cắt bỏ bao hoạt dịch
– Thay khớp nhân tạo
– Hàn khớp
Theo dõi và tái khám phục hồi chức năng lao khớp
Tái khám định kỳ 6 tháng một lần theo lời dặn của bác sỹ
Yhocvn.net (Trích theo hướng dẫn Phục hồi chức năng lao khớp của Bộ Y tế)
Bài cùng chủ đề:
+ Mới: Tính tự miễn dịch trong bệnh viêm khớp dạng thấp
Chưa có bình luận.
