Nội soi chẩn đoán sớm ung thư dạ dày (Phần 1)

Thứ Ba, 11/02/2020 | 21:30

Nội soi chẩn đoán sớm ung thư dạ dày

Phần 1: Cấu trúc niêm mạc dạ dày bình thường, cấu trúc niêm mạc ung thư dạ dày sớm

1. Định nghĩa ung thư dạ dày sớm:

Ung thư dạ dày sớm (Early Gastric Cancer) là ung thư dạ dày xâm nhập chưa qua lớp dưới niêm mạc, có thể có hoặc không có di căn hạch (T1, bất kỳ N).

2. Cấu trúc cơ bản niêm mạc dạ dày

Có ba loại tuyến trong dạ dày bao gồm tuyến tâm vị, tuyến phình vị và môn vị. Tuyến tâm vị tồn tại trong khu vực rất hẹp ngã ba tiếp giáp với biểu mô vảy của thực quản. Tuyến phình và môn vị tồn tại trong thân vị và hang vị. Kể từ vị trí có những nếp gấp ở khu vực tuyến phình vị, về cơ bản các loại tuyến có thể được chẩn đoán bằng cách phát hiện qua nội soi. Đôi khi, niêm mạc dạ dày được thay thế bằng dị sản ruột (IM) khi bệnh nhân có nhiễm Helicobacter pylori. Niêm mạc dạ dày trở nên mỏng hơn với sự tiến triển của viêm dạ dày teo làm cho các mạch máu dưới niêm mạc có thể nhìn thấy rõ. Dị sản ruột được quan sát thấy là sự tăng nhỏ màu trắng vì chất nhầy giàu chứa bên trong.

3. Cấu trúc niêm mạc ung thư dạ dày sớm

Theo phân loại của Nhật Bản, mô bệnh học ung thư biểu mô tuyến dạ dày gồm hai loại biệt hóa nhiều và không biệt hóa

3.1. Biệt hóa rõ:

mô bệnh học còn nguyên cấu trúc tuyến bởi vậy có dấu hiệu đỏ trong tổ chức mô, về đại thể dạng biệt hóa rõ thuộc giai đoạn 0-I đến 0-III. Thường tổn thương trên nền dị sản ruột có màu nhợt hơn so với ung thư sớm. Tổn thương sớm sẽ thay thế lớp niêm mạc xung quanh ống tuyến xuất hiện ở bề mặt niêm mạc cạnh vùng có ranh giới rõ.

3.2 Biệt hóa kém:

tổn thương không còn cấu trúc tuyến, tế bào ung thư rải rác lan vào cạnh các cổ ống tuyến làm cấu trúc mô học không rõ ranh giới. Lượng cấu trúc mạch máu giảm do tế bào ung thư lan qua tổ chức mô do đó thường có màu nhạt. Tuy nhiên khi ung thư gây thiếu máu cục bộ sẽ xuất hiện vệt đỏ. Đôi khi tổn thương ung thư lan rộng tạo thành những đảo niêm mạc nổi gồ nhẹ lên. Về mặt đại thể typ không biệt hóa có đường ranh giới rõ ở giai đoạn 0-Iic trong các vùng tuyến thân vị. Tuy nhiên ung thư biệt hóa kém trên nền viêm teo niêm mạc dạ dày có thể làm ranh giới không rõ.

– Ranh giới vùng ung thư sớm và niêm mạc lành:

Tổn thương ung thư sớm lan sang hai bên qua nhu mô của tuyến lành và chủ yếu tồn tại trong các lớp giữa niêm mạc. Các bề mặt được bao phủ bởi các tuyến cơ bản không ác tính. Vì vậy, phần mở rộng hai bên trở nên không rõ. Mặt khác, tổn thương biệt hóa rõ làm cho tuyến đó lây lan sang hai bên thay thế xung quanh tuyến chưa ung thư. Các tuyến ung thư được tiếp xúc ở bề mặt và phần hai bên tạo rõ ranh giới.

Nhu mô của tuyến phình vị mỏng hơn so với chỗ dị sản ruột. Vì vậy, khi ung thư sớm kém biệt hóa tồn tại trong khu vực tuyến phình vị, rất khó để lây lan sang hai bên qua nhu mô. Các tổn thương kém biệt hóa tạo thành một khối trong lớp niêm mạc, vì vậy, bao quanh bởi các tuyến phình vị cũng phân định tổn thương ở giai đoạn 0-IIc.

Mặt khác, nhu mô của dị sản ruột là lỏng lẻo. Vì vậy, khi các tổn thương kém biệt hóa tồn tại trong vùng dị sản ruột có tế bào ung thư dễ dàng phân tán sang hai bên. Hơn nữa, các tế bào ung thư còn lại trong lớp giữa niêm mạc chưa phơi sáng trên bề mặt, bao phủ bởi các tuyến không phải ung thư. Các loại đại thể như vậy nhất là ở giai đoạn 0-IIb với ranh giới rất rõ ràng, làm cho chẩn đoán trên nội soi vô cùng khó khăn.

– Chẩn đoán trên nội soi những dấu hiệu chứng tỏ sự có mặt của H. Pylori là vô cùng quan trọng. Hiện nay H. Pylori được chứng minh là một trong những nguyên nhân chính gây ung thư dạ dày. Dầu hiệu regular arrangement of collecting venues (RAC) ở vùng thân vị rất quan trọng, dấu hiệu này sẽ mất đi sau khi nhiễm H. Pylori.

Tổn thương viêm teo niêm mạc dạ dày mà bao gồm cả mất dần các nếp niêm mạc ở thân vị. Ngoài việc nhìn thấy rõ các mạch máu trên bề mặt niêm mạc còn cho thấy nhiễm HP là chất nhầy dày và đôi khi teo xảy ra trên niêm mạc tái sinh dẫn đến hỗn hợp của màu đỏ và các vùng niêm mạc màu trắng