Viêm tuyến giáp sinh mủ

Là viêm tuyến giáp nhiễm trùng rất hiếm gặp do vi khuẩn (đặc biệt Streptococcus pyrogenes, Streptococcus aureus hoặc Streptococcus pneumoniae), do nấm hoặc ký sinh trùng gây ra.

Bình thường tuyến giáp được bảo vệ rất an toàn đối với vi khuẩn nhờ hệ thống mạch máu phong phú, lớp vỏ bọc dày, hệ thống hạch lympho và tuyến chứa nhiều iod, hydrogen peroxide. Viêm tuyến giáp sinh mủ thường xảy ra khi có các yếu tố thuận lợi như có các bất thường bẩm sinh (còn ống giáp lưỡi, rò xoang lê), bệnh lý tuyến giáp có trước (ung thư tuyến giáp, viêm tuyến giáp Hashimoto, bướu đa nhân tuyến giáp), tuổi cao hoặc suy giảm miễn dịch.

Viêm tuyến giáp sinh mủ thường xuất phát từ các nhiễm khuẩn lân cận, qua đường máu, bạch huyết hoặc từ những ổ nhiễm khuẩn xa.

Triệu chứng: xảy ra rất cấp tính với sưng tấy, đỏ một bên vùng trước cổ. Tuyến giáp thường mềm, rất đau. Bệnh nhân thường sốt cao, có thể rét run, tình trạng nhiễm trùng. Hay gặp khó nuốt, khó nói.

Xét nghiệm: Hội chứng viêm: bạch cầu tăng cao, máu lắng tăng cao.

Chức năng tuyến giáp thường bình thường tuy nhiên có thể gặp tình trạng cường hoặc suy giáp).

Đo độ tập trung I131: ổ nhiễm trùng thường biểu hiện là nhân lạnh trong khi phần nhu mô tuyến giáp lành có độ tập trung  I131  bình thường.

Chọc tổn thương: thấy dịch mủ, cấy có thể phân lập được vi khuẩn.

Điều trị: Thường khỏi hoàn toàn không để lại di chứng nhưng có thể gây tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nội khoa: cần dùng kháng sinh thích hợp đường tĩnh mạch. Tốt nhất là dựa vào kháng sinh đồ. Khi chưa có kháng sinh đồ có thể lựa chọn kháng sinh nhạy cảm với vi khuẩn vùng khoang miệng như penicillin G liều cao, ampicillin…, có thể kết hợp với metronidazole hoặc clindamycin nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn kỵ khí. Với các nhiễm khuẩn nặng, nhiễm khuẩn nghi ngờ xuất phát từ các ổ nhiễm khuẩn từ xa tới, cần lựa chọn các loại kháng sinh nhạy cảm với tụ cầu kháng kháng sinh, kháng sinh phổ rộng như cephalosporin thế hệ 3…

Khi ổ áp xe hoá mủ: cần dẫn lưu ổ áp xe.

Phẫu thuật loại bỏ đường rò trong trường hợp rò xoang lê vào tuyến giáp gây viêm tuyến giáp cấp.

Khoa Nội tiết – BV Bạch Mai