Thực trạng sử dụng thuốc và những hậu quả xấu

Thực trạng sử dụng thuốc chữa bệnh và những hậu quả xấu không mong muốn

Trong cuộc sống, đau ốm là chuyện bình thường trong cuộc đời mỗi con người theo lẽ tự nhiên của quy luật sinh lão, bệnh tử. Tuy nhiên một thực tế hiện nay dễ nhận thấy đại đa số người dân mắc phải là tự ý mua thuốc uống hoặc uống thuốc theo kiểu “đầu voi đuôi chuột” thời gian đầu uống đúng theo chỉ dẫn, sau khi bệnh thuyên giảm bỏ dở giữa chừng, hôm uống, hôm không… thậm chí có trường hợp uống gấp đôi bù cho ngày không uống thuốc… Những suy nghĩ đơn giản của người dân dẫn đến nhờn thuốc, gây ảnh hưởng đến cơ quan tiêu hoá và nhiều hậu quả xấu đến sức khoẻ.

Thực trạng

Theo các báo cáo khảo sát, việc dùng thuốc một cách bừa bãi như hiện nay dẫn đến tình trạng nhờn thuốc ngày càng gia tăng. Mối hiểm họa này gây nguy hiểm cho chính người bệnh và cộng đồng xã hội.

Tại Khoa Hô hấp (Bệnh viện Nhi Trung ương), chị Q. người Bắc Ninh ôm con mới hơn một tuổi đang điều trị viêm phế quản, chị nói như tự trách mình: “Nếu đưa con đi khám sớm thì đâu đến nỗi thế này. Trước khi nhập viện, em tự mua kháng sinh ở hiệu thuốc về cho con uống, sau vài ngày hết sốt nhưng cháu vẫn khó thở nên mới đưa vào viện”.

Ampicilin, Amoxicilin là những kháng sinh chị Q thường dùng mỗi khi con bị viêm họng. Thời gian đầu, khi con ho hoặc sốt, Q đưa con đến khám bác sĩ tư và được kê đơn những loại thuốc trên. Những lần tiếp theo, thấy con có triệu chứng giống như vậy nên Q tự động mua đúng các thứ thuốc lần trước đã dùng vừa không mất thời gian đi khám, vừa không mất chi phí khám bệnh.

Ngoài trường hợp trên Trung tâm Miễn dịch Dị ứng Lâm sàng của Bệnh viện Bạch Mai cũng từng tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị dị ứng thuốc dẫn đến bị rộp phỏng toàn thân, hoại tử da do tự ý sử dụng kháng sinh. Có người xuất hiện các triệu chứng dị ứng thuốc ngay sau khi uống một vài giờ, nhưng cũng có khi sau một vài ngày, thậm chí hàng tuần.

5 nguyên tắc quan trọng khi sử dụng thuốc

Dùng thuốc đúng bệnh

Người Việt có thói quen xấu là mách nhau, dùng thuốc bắt chước theo toa kê bệnh của người khác. Đây là thói quen khá phổ biến trong cộng đồng dẫn đến nhiều hệ luỵ, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng. Theo các bác sĩ, sau khi thăm khám, căn cứ tình trạng bệnh thực tế sẽ chỉ định dùng thuốc và thời gian điều trị  căn cứ trên thể trọng và tình trạng bệnh lý của mỗi bệnh nhân. Vì vậy người dân tuyệt đối không uống thuốc theo kiểu truyền tai, mách nhau vì tưởng rằng bệnh của họ cũng giống như bệnh của mình thì dùng đơn thuốc như nhau.

Dùng đúng thuốc

Việc phải uống nhiều loại thuốc cùng lúc rất dễ gây nhầm lẫn thuốc, đặc biệt ở người cao tuổi. Nhiều trường hợp ngộ độc thuốc phải đi cấp cứu cũng chỉ vì uống nhầm loại thuốc. Do đó người dân cần ghi nhớ loại thuốc mình đang uống, hình dạng viên thuốc và viên thuốc đó có màu gì? Thuốc nên được đựng trong chai lọ nguyên thủy để tránh nhầm lẫn với các thuốc khác.

Dùng đúng lúc

Thời điểm uống thuốc rất quan trọng. Tuỳ theo từng loại thuốc có thể được uống vào lúc trước ăn, sau ăn hoặc trong khi ăn do đó người dùng cần tuân thủ theo quy định để đảm bảo kết quả tốt nhất.

Do mỗi loại thuốc có bản chất khác nhau nên không có quy luật chung về uống thuốc vào lúc nào cho tất cả các loại thuốc vì vậy người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng xem thời điểm uống thuốc đó vào lúc nào.

Đối với trường hợp lỡ quên uống thuốc tuyệt đối không nên uống bù thuốc. Việc uống bù 2 liều cộng lại rất có hại vì làm cho nồng độ thuốc trong máu tại thời điểm uống thuốc tăng cao, gây nguy hiểm, đặc biệt là ở người cao tuổi, mắc nhiều bệnh nền để tránh quên thuốc, họ thường uống thuốc cùng một lúc rất dễ gây ra các tương tác bất lợi.

Dùng đúng liều

Với hầu hết các thuốc, nếu dùng đúng liều thì đó là thuốc chữa bệnh, còn nếu dùng quá liều đó lại là độc chất. Đúng liều ở đây có nghĩa là phải dùng thuốc theo đúng số lượng đã được chỉ định. Việc dùng thuốc không đúng liều gồm 2 trường hợp: dùng không đủ liều và dùng quá lâu. Cả 2 trường hợp này đều dẫn đến hậu quả không tốt.

Dùng thuốc không đủ liều không chỉ ảnh hưởng đến kết quả điều trị bệnh mà còn gây hại. Ví dụ, sử dụng kháng sinh không đủ liều có thể dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc, kháng thuốc. Còn dùng thuốc quá liều sẽ gây tác hại cho chính sức khỏe của người dùng thuốc, thậm chí có thể gây tử vong. Muốn thay đổi liều lượng phải hỏi ý kiến của bác sĩ trước. Đừng vì mong muốn khỏi bệnh sớm mà tăng liều sử dụng rất có thể sẽ dẫn đến trường hợp nhờn thuốc. Nếu bạn thấy cơ thể mình đã hồi phục và dừng sử dụng thuốc dù chưa hết đơn thuốc của bác sĩ cũng có thể dẫn đến tình trạng tái phát bệnh, khi đó bạn sẽ phải đến bác sĩ thường xuyên hơn.

Dùng đúng cách

Sử dụng thuốc đúng cách giúp nâng cao hiệu quả của thuốc. Nếu là thuốc viên nén, cần uống nguyên viên với nước đun sôi để nguội. Tuyệt đôi không uống thuốc mà nuốt khan viên thuốc có thể bị vướng, mắc ở thực quản gây tổn thương thực quản. Không chỉ vậy việc uống không đủ nước để làm tan thuốc đối với một số loại thuốc sẽ kết thành sỏi trong cơ thể. Ngoài ra dạng viên nén sủi bọt cũng cần hòa tan thuốc hoàn toàn trong nước với tỷ lệ theo hướng dẫn sử dụng của bác sĩ, dược sĩ và uống hết. Đối với loại thuốc phải ngậm dưới lưỡi hoặc có thuốc để hít, xịt vào mũi, dùng bôi ngoài da, nhỏ mắt, tiêm… cũng cần phải lưu ý để sử dụng đúng cách.

Những sai lầm cần tránh khi uống thuốc

Không kiểm tra đơn thuốc, không uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ,  uống bù lượng thuốc đã quên, lạm dụng thuốc giảm đau, sử dụng những đồ ăn thức uống gây ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc….

Lời kết

Sử dụng thuốc đúng cách theo đúng chỉ định của bác sĩ có vai trò rất quan trọng trong điều trị bệnh, tuy nhiên một số người dân uống thuốc lúc nhớ lúc quên, uống bù liều hoặc bỏ dở đơn thuốc giữa chừng…gây nhờn thuốc, ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh.

Các chuyên gia khuyến cáo dù là thuốc dùng để điều trị hay hỗ trợ nâng cao thể trạng đều có những nguyên tắc sử dụng riêng, vì vậy người dân cần hiểu rõ những nguyên tắc cơ bản khi dùng thuốc và phải tuân theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo kết quả tốt nhất.

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

Bí quyết cải thiện hệ tiêu hoá không cần dùng thuốc

Ký hiệu viết tắt trong hướng dẫn các cách dùng thuốc

Yhocvn.net