Tại sao càng ăn kiêng lại càng tăng cân?

Với nhiều người muốn giảm cân, có một loại vòng tròn luẩn quẩn mà họ không thể nào thoát ra: Bạn bắt đầu quá trình ăn kiêng, giảm được vài cân, sau đó bạn ăn bình thường trở lại và cân nặng lại trở về như cũ.

Theo Charlotte Markey, giáo sư tâm lý học ở Đại học Rutgers, người đã nghiên cứu về chế độ ăn và ăn kiêng trong hơn 15 năm, những người muốn giảm cân cần có cách thức mới mẻ hơn các quan điểm truyền thống.

“Có một số lượng khổng lồ nghiên cứu cho thấy ăn kiêng không đem lại kết quả giảm cân lâu dài. Sự thật, nhiều người ăn kiêng còn tăng cân nhiều hơn sau khi kết thúc chế độ ăn,” Markey viết trong bài nghiên cứu của mình.

Muốn giảm cân nhờ ăn kiêng, bạn cần phải có đủ kiên nhẫn để theo đuổi chế độ ăn kiêng đã chọn một cách lâu dài.

Những chế độ ăn kiêng mà Markey nhắc đến bao gồm ăn phần ăn ít, giới hạn calo hoặc kiêng hoàn toàn vài nhóm thức ăn nào đó như low-carb hoặc kiêng đường. Nhưng những chế độ ăn này thất bại vì hầu hết chúng rất khó khăn để theo đuổi lâu dài.

Theo Markey, lý do mà những chế độ ăn kiêng thất bại là:

1. Ăn kiêng thực sự có thể khiến bạn tăng cân

Một báo cáo vào năm 2013 phát hiện 15 trên 20 nghiên cứu cho thấy ăn kiêng dẫn tới tăng cân chứ không phải giảm cân.

2. Thoát khỏi chế độ ăn kiêng có thể dẫn tới nghiện ăn

Cắt bỏ một thực phẩm có thể khiến bạn cảm thấy thèm khát nó hơn, và dễ dẫn tới việc phá hỏng chế độ ăn.

Một nghiên cứu vào năm 2010 đã cho thấy ảnh hưởng này: Những người ăn kiêng lấy khẩu phần pizza lớn hơn những người ăn bình thường hoặc những người dùng tráng miệng ngọt sau khi ăn.

3. Loại bỏ hoàn toàn một loại thực phẩm càng khiến bạn muốn ăn chúng nhiều hơn

Kiêng cữ một số thực phẩm nhất định có thể khiến con người nghĩ đến chúng nhiều hơn, và cuối cùng là ăn chúng còn nhiều hơn trước khi ăn kiêng.

Ăn các thực phẩm “kiêng cữ” một cách có kiểm soát có thể giúp bạn giảm và giữ cân lâu dài hơn là loại bỏ chúng hoàn toàn.

Thay vì bỏ hoàn toàn một loại thực phẩm nào đó, bạn vẫn nên ăn chúng một cách có kiểm soát để cơ thể đủ chất mà vẫn giữ cân hiệu quả. Hình minh họa.

Trong một nghiên cứu vào năm 2012, nhóm những người ăn bữa sáng bình thường có kiểm soát cũng giảm 10kg, tương đương với nhóm ăn low-carb sau 4 tháng. Nhưng sau 4 tháng tiếp theo, nhóm ăn low-carb đã tăng 8kg, trong khi nhóm ăn có kiểm soát tiếp tục giảm thêm 5kg.

4. Ăn kiêng có thể dẫn tới stress 

Dùng quá nhiều năng lượng để nghĩ ngợi về những gì nên ăn và những gì nên kiêng có thể làm “cạn kiệt” năng lượng tâm lý của bạn.

Những nghiên cứu đã cho thấy rằng người ăn kiêng vất vả hơn bình thường để học hỏi thông tin mới, giải quyết vấn đề và tự kiềm chế bản thân. Một nghiên cứu vào năm 2010 cho thấy phụ nữ ăn kiêng giảm calo đã có chỉ số hoocmon căng thẳng cortisol tăng lên.

Ăn kiêng ngặt nghèo, do đó, có thể không phải là phương pháp thích hợp với bạn. Bạn có thể bắt đầu những thói quen có lợi nho nhỏ khác để thay đổi bản thân, từ đó có một chế độ sống lành mạnh hơn, và cân nặng cùng sức khỏe sẽ đạt đến tình trạng cân bằng tốt hơn.

“Rất nhiều nghiên cứu đã cho thấy những thay đổi đơn giản, chậm rãi trong thói quen ăn uống thường ngày là cách tốt nhất để giảm cân và giữ cân,” Markey nói.