SIBO có gây ra GERD hay không? SIBO và bệnh trào ngược dạ dày thực quản có liên quan như thế nào

Người nào có triệu chứng ợ nóng biết rằng họ sẽ làm bất cứ điều gì để thấy nhẹ nhõm khi điều này ập đến. SIBO có gây ra GERD không, liên quan với nhau như thế nào? Có rất nhiều phương pháp điều trị phổ biến cho chứng ợ nóng và trào ngược axit, từ uống baking soda hòa với nước cho đến dùng thuốc kháng axit.

Nhưng nếu bạn là người thường xuyên bị chứng ợ nóng (còn gọi là GERD), bạn có bao giờ thắc mắc nó có liên quan đến các vấn đề tiêu hóa khác như thế nào không? Tương tự như vậy, nếu bạn cũng từng gặp các triệu chứng của SIBO, bạn có thể thắc mắc, SIBO có thể gây ra GERD không? Hai điều kiện có liên quan với nhau không?

Đây là những điều nên biết về mối tương quan giữa SIBO và GERD.

GERD là gì?

GERD là viết tắt của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Đó là một tình trạng phổ biến được biểu hiện bằng cảm giác nóng rát ở ngực và thượng vị. Một số người cảm thấy đau âm ỉ, trong khi những người khác lại cảm thấy cơn đau dữ dội. Nó có thể đi kèm với tình trạng ợ hơi khiến  cảm thấy gần giống như có thứ gì đó mắc kẹt trong thực quản mà bạn ghẹt thở như khi chìm không thể ngoi lên được.

Điều thực sự đang xảy ra là axit dạ dày đang tràn ngược vào thực quản. Trải nghiệm này còn được gọi là trào ngược axit. Khi xảy ra, nó có thể gây kích ứng lớp lót nhạy cảm trong lòng thực quản, dẫn đến cảm giác đau và khó chịu.

Hầu như tất cả mọi người đều thỉnh thoảng bị ợ nóng. Nhưng khi tình trạng này xảy ra lặp đi lặp lại, nó có thể gây ra bệnh GERD – tình trạng viêm niêm mạc dạ dày thực quản do trào ngược. Vì vậy, làm thế nào để biết liệu chứng trào ngược axit và ợ chua có tiến triển thành GERD hay không? Các triệu chứng trào ngược gần như xảy ra hàng ngày.

Các triệu chứng của GERD bao gồm:

Đau ngực, bụng và bụng

Ợ chua hoặc trào ngược có vị chua

Vấn đề về nuốt hoặc cảm giác có khối u trong cổ họng

Ho

Cơn đau tăng dần về đêm

Điều gì gây ra GERD? GERD có thể là kết quả của nhiều thứ khác nhau. Các yếu tố nguy cơ của GERD bao gồm mang thai, béo phì, thoát vị cơ hoành và các rối loạn khác có thể ảnh hưởng đến dạ dày và các mô.

GERD có thể bị kích hoạt và trầm trọng hơn do ăn nhiều, thực phẩm chiên rán, thức ăn nhiều chất béo, thuốc, tình trạng căng thẳng và một số đồ uống như cà phê, nước trái cây, rượu. Một số người tìm thấy mối tương quan giữa GERD và thực phẩm có tính axit. Những người hút thuốc cũng có thể bị trào ngược axit nhiều hơn.

Điều quan trọng là không bỏ qua GERD vì nó có thể dẫn đến các vấn đề khác. Nếu bị trào ngược axit trong một hoặc hai tuần, chúng ta cần liên hệ với bác sĩ.

Tình trạng viêm niêm mạc thực quản do trào ngược axit có thể dẫn đến loét thực quản. Mô sẹo có thể tích tụ trong lòng thực quản và tổn thương do GERD thậm chí có thể dẫn đến tăng nguy cơ ung thư. Mặc dù thuốc có thể giúp giảm đau tạm thời nhưng nó thường không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của chứng trào ngược axit. Điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ chuyên khoa, đặc biệt nếu đã dùng thuốc giảm axit lâu hơn hai tuần.

SIBO là gì?

SIBO là viết tắt của sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non và nguyên nhân là do có quá nhiều vi khuẩn và sự mất cân bằng của vi khuẩn trong ruột. Mặc dù ban đầu SIBO và trào ngược axit có vẻ không liên quan nhưng chúng có thể gây ra các triệu chứng khó chịu tương tự.

Tất cả chúng ta đều có vi khuẩn trong ruột (và trên khắp cơ thể). Vi khuẩn phân hủy thức ăn và giúp chúng ta tiêu hóa thức ăn. Chúng di chuyển khắp cơ thể và rất cần thiết cho hệ thống miễn dịch của chúng ta. Vi khuẩn giúp tiêu diệt các tế bào có thể gây bệnh và thậm chí cung cấp cho chúng ta vitamin. Vi khuẩn thậm chí còn giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.

Nhưng khi vi khuẩn mất cân bằng, chúng có thể gây ra nhiều vấn đề cho cơ thể chúng ta. Trong đường tiêu hóa, nó có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng khó chịu .

Các triệu chứng của SIBO bao gồm:

Đầy hơi và chướng hơi

Tiêu chảy và đôi khi táo bón

Đau bụng và khó chịu

Buồn nôn

Cảm giác khó tiêu

Cảm giác no hoặc mất cảm giác thèm ăn

Mệt mỏi

Như có thể thấy, các triệu chứng của SIBO và GERD khác nhau nhưng trong một số trường hợp, có thể gây khó chịu tương tự nhau, đặc biệt là đau dạ dày. SIBO và đau ngực thường không liên quan, SIBO và trào ngược axit cũng vậy, nhưng khi dạ dày đau, đôi khi rất khó để biết cơn đau đến từ đâu. SIBO xảy ra do thực phẩm không di chuyển nhanh chóng trong hệ thống tiêu hóa. Bởi vì nó quay trở lại, vi khuẩn sinh sôi nhanh chóng và bắt đầu gây khó chịu và làm các triệu chứng tồi tệ hơn.

Vậy tại sao SIBO lại xảy ra? Tuổi tác có thể là một yếu tố gây ra mắc SIBO. Người lớn tuổi có nhiều khả năng gặp SIBO hơn vì hệ thống tiêu hóa của họ có xu hướng nhu động chậm hơn một chút. Phẫu thuật cắt dạ dày có thể đóng một vai trò trong việc xảy ra SIBO. Mô sẹo hoặc chấn thương cũng có thể dẫn đến SIBO. Tắc nghẽn đường ruột và đường tiêu hóa có thể gây ra SIBO và các bất thường về giải phẫu cũng có thể là một yếu tố gây bệnh.

Những người mắc bệnh toàn thân đi kèm như lupus, HIV, tiểu đường hoặc viêm loét đại tràng cũng có thể gặp SIBO. Ngoài ra, các loại thuốc có thể góp phần gây ra SIBO, bao gồm thuốc gây mê, thuốc kháng sinh và thuốc ức chế bơm proton.

Mối liên quan giữa SIBO và GERD

Vậy SIBO có thể gây GERD không? Mặc dù cả SIBO và GERD đều ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, ban đầu có vẻ lạ khi hai tình trạng này có thể có mối liên hệ với nhau. Xét cho cùng, SIBO chủ yếu là vấn đề ở ruột và GERD chủ yếu ảnh hưởng đến thực quản.

Các nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết rằng tất cả là do áp lực. Liệu SIBO có gây ra GERD không? Không trực tiếp, nhưng khí tích tụ trong ruột non do SIBO gây ra phản ứng dây chuyền bằng cách tăng áp lực trong dạ dày. Khi dạ dày chịu áp lực sẽ dễ gây trào ngược axit lên thực quản, dẫn đến đau thượng vị, ợ chua, cuối cùng dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản.

Mối tương quan khác giữa SIBO và GERD là các bác sĩ thường kê đơn thuốc ức chế bơm proton (PPI) để điều trị GERD. Nhiều người thậm chí còn tự điều trị tình trạng này bằng PPI mà họ mua không cần kê đơn. Tuy nhiên, PPI có thể làm giảm axit dạ dày, điều này có thể khiến vi khuẩn phát triển quá mức dẫn đến SIBO.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang nghiên cứu mối liên hệ giữa SIBO và GERD, nhiều phát hiện cho đến nay có kết quả rất thú vị. Họ đưa ra các lựa chọn điều trị bổ sung và giúp giải quyết nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề về tiêu hóa.

Vậy câu trả lời là gì? SIBO có gây ra bệnh GERD (hoặc ngược lại), hay hai vấn đề này làm cho nhau trở nên trầm trọng hơn? Quan trọng hơn, làm cách nào để khắc phục cả SIBO và GERD?

Điều trị cả SIBO và GERD như thế nào?

Quá trình điều trị tốt nhất bắt đầu bằng việc chẩn đoán chính xác một hoặc cả hai tình trạng bệnh lý. Để các bác sĩ lập kế hoạch điều trị phù hợp, họ cần tất cả các dữ liệu về tiêu hóa để bắt đầu thực hiện các bước thích hợp nhằm đưa hệ thống tiêu hóa của bạn hoạt động trở lại nhịp nhàng.

Điều trị thường bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tránh một số loại thực phẩm và tìm cách khác để giải quyết cả hai tình trạng mà không khiến bệnh nhân quá khó chịu trong quá trình điều trị. Ngoài ra, các bác sĩ có thể đưa ra những gợi ý khác để giúp có được sự cân bằng hợp lý của vi khuẩn trong cơ thể đồng thời giải quyết chứng trào ngược axit. Nó có thể bao gồm một cách tiếp cận đa hướng như: ngủ ở các tư thế khác nhau, điều chỉnh chế độ ăn uống, xác định chính xác các loại thực phẩm kích thích và cho phép cơ thể có thời gian để chữa lành các tổn thương đường tiêu hóa.

Hãy thẳng thắn tham khảo các vấn đề tiêu hóa của bạn với chuyên gia Tiêu hóa. Điều đó có thể khiến cảm thấy xấu hổ và một số người trong chúng ta có thể cảm thấy hơi ngại khi chia sẻ những vấn đề về dạ dày của mình với bác sĩ, nhưng cơn đau và sự khó chịu không phải là điều chúng ta cần phải chấp nhận hoặc chung sống.

Thực hiện các bước để xem liệu SIBO có thể góp phần gây ra vấn đề về tiêu hóa hay không. Trung tâm nghiên cứu hơi thở cung cấp xét nghiệm hơi thở hydro đơn giản, không xâm lấn mà bạn có thể thực hiện tại nhà, tại văn phòng, phòng khám chuyên khoa. Sau khi quá trình kiểm tra hoàn tất, chúng tôi có thể chia tư vấn kết quả với bạn hoặc gửi tới các bác sĩ chuyên khoa của bạn để có thể quyết định phương án điều trị tốt nhất. Điều quan trọng cần nhận ra là bạn không đơn độc nếu gặp phải các triệu chứng của SIBO hoặc GERD. Có nhiều cách để tìm sự giải thoát. Các vấn đề về tiêu hóa thường khó hiểu và có nhiều yếu tố cần xem xét, nhưng cách tốt nhất luôn là thu thập càng nhiều thông tin càng tốt. Tại Trung tâm nghiên cứu hơi thở, chúng tôi sẵn sàng giúp bạn tìm ra nguyên nhân cốt lõi gây ra tình trạng khó chịu về tiêu hóa để bạn có thể có hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

TS. BS. Trần Việt Hùng – Trung tâm Tiêu hóa Gan Mạt Bệnh viện Bạch Mai