Rối loạn tương tác não ruột: rối loạn đau bụng chức năng

Rối loạn đau bụng chức năng (FAPD) là tình trạng phổ biến nhất mà các bác sĩ nhi khoa tiêu hóa hay gặp ở bệnh nhân. FAPD ảnh hưởng đến 1/4 trẻ em trên toàn thế giới. Các rối loạn có thể là mạn tính, kèm theo đau bụng liên tục hoặc gây ra các cơn đau bụng từng cơn.

FAPD ở trẻ em thường không có nguyên nhân rõ ràng. Chúng thuộc một loại chẩn đoán gọi là rối loạn tương tác ruột-não (DGBIs). Sự tương tác liên tục tồn tại giữa não và các dây thần kinh có thể gây đau ở đường tiêu hóa (GI) và phần còn lại của cơ thể.

FAPD không tiến triển trong một ngày. Có thể mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm để chứng rối loạn tiến triển.

Triệu chứng của rối loạn đau bụng chức năng

Hầu hết trẻ em mắc FAPD sẽ bị đau ở vùng rốn hoặc xung quanh rốn. Các triệu chứng liên quan khác có thể xảy ra với FAPD bao gồm:

+ Buồn nôn ói mửa

+ Nhức đầu

+ Chóng mặt

+ Mệt mỏi

+ Chứng khó nuốt hoặc nuốt đau

+ Xuất huyết dạ dày

+ Tiêu chảy về đêm

+ Da thay đổi quanh vùng phía dưới

+ Giảm cân không tự chủ

+ Giảm tốc độ tăng trưởng tuyến tính, chậm tăng trưởng chiều cao hoặc chiều dài của trẻ.

+ Dậy thì muộn

+ Sốt tái phát, không rõ nguyên nhân

+ Viêm khớp

Nếu trẻ bị đau bụng kèm theo bất kỳ triệu chứng nào trong số này hoặc nếu gia đình có tiền sử mắc bệnh viêm ruột (IBD), cụ thể như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn, bệnh celiac hoặc bệnh loét dạ dày tá tràng, hãy liên hệ với bác sĩ. Những dấu hiệu này sẽ cần được kiểm tra thêm và có thể được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa nhi khoa.

Nguyên nhân gây ra rối loạn tương tác não ruột và rối loạn đau bụng chức năng ở trẻ em?

Nguyên nhân gây đau do FAPD và DGBIs vẫn chưa được biết cụ thể nhưng nghiên cứu cho thấy có thể liên quan đến:

+ Các sự kiện căng thẳng, như chuyển nhà hoặc chia tay gia đình.

+ Những thay đổi của vi khuẩn sống trong ruột (hệ vi sinh đường ruột).

+ Hệ thống thần kinh tự chủ bị rối loạn. Chúng kiểm soát quá trình tiêu hóa và các chức năng tự động khác của cơ thể như nhịp tim.

+ Lịch sử gia đình mắc DGBIs, cho thấy di truyền có thể đóng một vai trò.

+ Rối loạn vận động của đường tiêu hóa: các cơn co thắt nhịp nhàng bình thường di chuyển thức ăn và chất thải qua hệ thống tiêu hóa trở nên bất thường.

DGBIs và FAPD được chẩn đoán và điều trị như thế nào?

Thông thường, sau khi chẩn đoán và điều trị FAPD, và nhiều trẻ có thể cảm thấy khỏe hơn trong vòng vài ngày đến vài tuần.

DGBI được chẩn đoán thông qua việc đánh giá các triệu chứng của trẻ bởi bác sĩ. Nhiều tình trạng khác nhau có chung các triệu chứng và việc chẩn đoán sẽ khác nhau giữa các trẻ. Một vài trẻ có thể được hưởng lợi từ việc xét nghiệm thêm trong khi một vài trẻ khác thì không. Mỗi đứa trẻ đều khác nhau, vì vậy việc đánh giá các triệu chứng có thể là cách tốt nhất để bác sĩ đưa ra chẩn đoán. Nói chuyện với bác sĩ nhi khoa để hiểu rõ hơn về sức khỏe của trẻ.

Các phương pháp điều trị thường phụ thuộc vào các triệu chứng của trẻ và loại DGBI mà chúng mắc phải. DGBI có thể gây thêm căng thẳng và tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Mục tiêu của nhiều phương pháp điều trị là giảm thiểu và kiểm soát các triệu chứng để bệnh nhân có thể tiếp tục tham gia vào các hoạt động trong cuộc sống.

Các phương pháp điều trị DGBIs và FAPD bao gồm:

Liệu pháp tâm lý trẻ em hoặc liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): các nghiên cứu cho thấy rằng cả việc sử dụng CBT trực tiếp và ảo đều có thể có hiệu quả trong việc điều trị FAPD. Hướng dẫn thôi miên và phản hồi sinh học cũng có thể là phương pháp điều trị hiệu quả.

Tìm kiếm các yếu tố kích hoạt chế độ ăn uống: có thể hữu ích nếu ghi nhật ký để theo dõi các loại thực phẩm gây đau và các triệu chứng của FAPD. Một số bệnh nhân mắc IBS có thể đáp ứng tốt với ít FODMAP hơn. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa về chế độ ăn ít FODMAP cho trẻ.

Thuốc: việc sử dụng thuốc sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại DGBI nào đã được chẩn đoán. Đối với chứng đau bụng chức năng liên quan đến co thắt ruột, thuốc chống co thắt thường được sử dụng. Dầu bạc hà cũng đã được chứng minh là có tác dụng chống co thắt. Một số loại thuốc có thể được kê toa để ngăn ngừa các đợt FAPD. Một nghiên cứu cho thấy men vi sinh hữu ích cho bệnh FAPD và hội chứng ruột kích thích. Hiện đang có nghiên cứu về thuốc bổ sung để điều trị và ngăn ngừa DGBIs.

Châm cứu và thiết bị y tế cho FAPD: một số phương pháp điều trị sử dụng châm cứu nhĩ (tai, thính lực) bằng kim nhỏ. Ngoài ra còn có các thiết bị đang được phát triển sử dụng kích thích điện để điều trị FAPD.

Yhocvn.net (Lược dịch theo healthychildren)