Quy trình xạ phẫu bằng dao Gamma

Quy trình xạ phẫu bằng dao Gamma và tính ưu việt của phương pháp này so với các kỹ thuật phẫu thuật kinh điển trong điều trị các khối u, các dị dạng mạch máu và những bệnh chức năng của não

Năm 1951, Giáo sư Lars Leksell, người Thụy Điển, lần đầu tiên giới thiệu khái niệm “tia hoạt động theo stereotactic” dùng nhiều photon năng lượng cao để phá hủy các mô của điểm đích, bảo đảm an toàn cho mô lành ở chung quanh.

Năm 1967, dựa vào phát minh của Giáo sư Lars Leksell, Công ty Elekta của Thụy Điển đã sản xuất ra Dao Gamma.

Năm 1968, sản phẩm thiết bị kỹ thuật thành công được đưa vào sử dụng lần đầu tiên trên thế giới. Dao Gamma với nguồn stereotactic Cobalt 201, phóng xạ 60, độ chính xác 0,1 mm, hệ thống kiểm tra, định vị và thao tác bằng phần mềm vi tính chuyên dụng.

Do tính ưu việt của Dao Gamma so với các kỹ thuật phẫu thuật kinh điển trong điều trị các khối u, các dị dạng mạch máu và những bệnh chức năng của não … nên Dao Gamma ngày càng được các quốc gia trên thế giới sử dụng nhiều hơn.

Năm 2001 các nước trên toàn cầu đã có 147 Trung tâm phẫu xạ bằng Dao Gamma. Hiện nay ở Việt Nam có một số bệnh viện như Đại học Y Dược Huế, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện 115, Bệnh viện Chợ Rẫy… đã áp dụng phương pháp tiên tiến này.

Nguyên lý hoạt động của dao Gamma thân và dao Gamma quay

Dao Gamma thân

Dao Gamma thân dùng để điều trị các khối u của cơ thể được hoạt động trên nguyên lý tập trung chùm tia Gamma tại chỗ bị thương tổn dạng u bằng kỹ thuật định vị ba chiều, tại chỗ tập trung có chùm tia Gamma đạt mức tối đa và chùm tia có thể bao toàn bộ khối u đạt mức trên 50%. Cũng như nguyên lý hoạt động của Dao Gamma đầu, chùm tia Gamma tập trung sẽ tiêu hủy khối u trong thời gian nhất định tùy theo bản chất và kích thước của khối u. Dao Gamma thân được chỉ định điều trị khá rộng rãi để xử lý các khối u, bao gồm các khối u ác tính kể cả các khối u lành tính ở các cơ quan nội tạng và mạch máu.

Dao Gamma quay

Tia Gamma quay hội tụ vào các vị trí chính xác của thương tổn. Năng lượng tia xạ hội tụ vào các tiêu điểm đã được xác định trước bằng phần mềm của vi tính để tiêu hủy tất cả các mô tổn thương và đạt được hiệu quả điều trị cao. Các vùng mô lành chung quanh bị nhiễm xạ rất ít và nếu có tổn thương thì chỉ ở mức độ nhẹ tối thiểu không đáng kể.

Quy trình xạ phẫu bằng dao Gamma quay

Bước 1: Vít khung để định vị khối tổn thương trong não

Bước 2: Chụp hình mô phỏng lại hình ảnh tổn thương: Chụp hình (MRI/CT/DSA)

Bước 3: Bác sĩ lập kế hoạch xạ phẫu cho bệnh nhân

Bước 4: Tiến hành xạ phẫu cho bệnh nhân

Bước 5: Hoàn tất điều trị, tháo khung định vị.

Người bệnh được chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ não cùng khung định vị. Các hình ảnh MRI sẽ được chuyển sang hệ thống lập trình mổ. Máy lập kế hoạch điều trị dựa vào các hình ảnh MRI và các thông số tọa độ của tổn thương.

Thiết bị xạ phẫu dao Gamma tại Bệnh viện Bạch Mai Hà Nội.

Sau khi xác định chính xác được điểm cần phẫu thuật, máy Gamma sẽ có một lập trình điều trị riêng cho từng bệnh nhân. Thiết bị trên có khả năng xác định chính xác vị trí của tổn thương nhờ hệ thống định vị ba chiều, khung định vị này sẽ bảo đảm độ chính xác cho dao gamma khi được kích hoạt.

Quá trình điều trị kéo dài từ vài phút đến vài giờ tùy theo yêu cầu của kế hoạch xạ trị, về liều chiếu và hình dạng của “mục tiêu” cần điều trị của từng bệnh nhân.

Các chuyên gia phẫu thuật não ở Singapore cho rằng, không phải u não nào cũng phẫu thuật được bằng dao gamma.

Để đảm bảo quy trình cần có sự phối hợp của các bác sĩ chuyên khoa Ung bướu, Y học Hạt nhân, bác sĩ chuyên khoa thần kinh, chẩn đoán hình ảnh và kỹ sư Y học Hạt nhân, vật lý, các kỹ thuật viên và Điều dưỡng, để giúp định vị khối bướu một cách chính xác và bảo tồn những mô lành trong não.

Yhocvn.net