Nguyên tắc phục hồi chức năng cho người bệnh vá da
Ghép da là một dạng phẫu thuật thực hiện trên da bao gồm việc lấy đi một phần da ở vùng này và đắp lên vùng khác trên cơ thể. Vá da sớm, được chỉ định từ tuần lễ thứ ba sau bỏng da, những vết bỏng rộng phải điều trị hết nhiễm khuẩn và toàn thân ổn định. Tại chổ bỏng tổ chức phải mọc hạt tốt. Phương pháp ghép da được áp dụng cho bệnh nhân trong những trường hợp sau đây: Nhiễm trùng da gây mất một mảng da lớn; Bỏng; Da bị tổn thương hoặc mất một phần da do phẫu thuật thẩm mỹ hoặc phẫu thuật tái tạo; Phẫu thuật ung thư da; Các vết loét không lành; Những vết thương rất lớn; Vết thương khi giải phẫu không được khâu lại đúng cách.
Chỉ định vá da: Sau bỏng da. Ngoài ra còn chỉ định vá da trong các trường hợp nát da do tai nạn giao thông, do tai nạn lao động, do lộ xương.
– Các phương pháp ghép da:
+ Ghép da kiểu tem thư
+ Ghép da kiểu mắt lưới
+ Ghép da kiểu Wolfman
+ Ghép da với vạt da có cuống
+ Ghép da với vạt da hình chữ Z
Chẩn đoán cho người bệnh vá da
Hỏi bệnh
Tiền sử bỏng hay do các chấn thương, tiền sử có hay dị ứng da hay không.
Khám và lượng giá chức năng cho người bệnh
– Kiểm tra da, mức độ bỏng hay tổn thương da
– Khám, lượng giá chức năng khớp, thần kinh
– Khám, lượng giá chức năng tim mạch, hô háp
– Khám, lượng giá chức năng tiêu hóa, dinh dưỡng
– Khám, lượng giá chức năng tâm lý
Các xét nghiệm được chỉ định cho người bệnh
Xét nghiệm tế bào máu, sinh hóa máu, xét nghiệm miễn dịch, xét nghiệm
nước tiểu, chụp XQuang tim phổi và các xét nghiệm chuyên khoa khác khi cần thiết.
Chẩn đoán xác định cho người bệnh vá da
Xác định tổn thương da do bỏng hay do các nguyên nhân chấn thương dựa theo tiền sử bị bệnh và các dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng cũng như các chức năng vừa được lượng giá.
Chẩn đoán phân biệt cho người bệnh vá da
Chẩn đoán phân biệt vá da không khó khăn lắm do tổn thương ngoài da đã rõ ràng. Người thầy thuốc chỉ cần phân biệt được tổn thương da loại đó có cần chỉ định vá da hay không. Người thầy thuốc cần biết chỉ định vá da và các thận trọng trong VLTL sau vá da.
Chẩn đoán nguyên nhân vá da
Chẩn đoán nguyên nhân không khó
– Do bỏng
– Do đụng dập da do tai nạn giao thông, do tai nạn lao động
– Do loét sâu ở người bệnh tổn thương tủy sống cần vá cả vạt da cơ.
Nguyên tắc phục hồi chức năng và điều trị cho người bệnh vá da
Nguyên tắc phục hồi chức năng: phục hồi chức năng sớm để đề phòng các biến chứng hô hấp và vận động, đảm bảo vạt da được vá an toàn và sống. Phục hồi chức năng kết hợp tâm lý trị liệu, PHCN để ngăn ngừa co rút da cơ sẹo dinh làm bong các mô hoại tử, làm gia tăng tuần hoàn, PHCN sinh hoạt hàng ngày.
Nguyên tắc điều trị: Giúp vạt vá da nhanh chóng liền, mọc hạt tốt, điều trị nhằm tăng cường thể lực, điều trị các nhiễm trùng hoặc dị ứng da.
Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng
– Trong những ngày đầu sau ghép da phải giữ cho miếng da ghép dính với lớp mô hạt ở dưới,do đó cần bất động vùng da ghép từ 5-7 ngày cho những vùng không chịu trọng lượng và 10 đến 15 ngày cho những vùng chịu trọng lượng hoặc vùng khớp.
– Trong thời gian bất động cho người bệnh tập gồng cơ vùng bất động và tập chủ động những phần khác. Sau khi thay băng nếu miếng da ghép đã dính, có thể cho ngâm nước mỗi ngày để giữ vùng ghép sạch và tập thụ động nhẹ nhàng.
– Sau thời gian bất động, xoa bóp nhẹ nhàng bằng các ngón tay trên vùng da ghép để làm mềm da và chống kết dính.
– Trong trường hợp ghép da toàn phần có thể dùng siêu âm để phòng ngừa kết dính.
– Cho bệnh nhân vận động tích cực và đi lại sớm. Nếu chi dưới có vùng ghép da hoặc lấy da ghép cần dùng băng chun để băng lại khi đi lại để bảo vệ lớp da mỏng đó cho đến khi đạt được một độ dày nhất định (thường là 2 – 3 tháng).
– Tâm lý trị liệu cho người bệnh do họ có xáo trộn về tâm lý. Người điều trị cần giải thích cặn kẽ để họ tuân theo và hợp tác trong quá trình phục hồi chức năng.
Các phương pháp điều trị khác
– Dùng kháng sinh khi có nhiễm trùng
– Các mỡ kháng sinh
– Chế độ ăn giàu dinh dưỡng,
Theo dõi và tái khám phục hồi chức năng cho người bệnh vá da
– Theo dõi tình trạng ghép da, quá trình liền sẹo
– Tái khám tại các khoa ngoại, các cơ sở phục hồi chức năng của tỉnh, trung ương.
Giống như tất cả mọi ca phẫu thuật, ghép da cũng có một vài nguy cơ, bao gồm chảy máu, để lại sẹo, gây nhiễm trùng hay bệnh nhân có phản ứng với các loại thuốc dùng trong quá trình điều trị. Sau khi phẫu thuật xong, da có thể không phục hồi bình thường hay phục hồi nhưng không bằng phẳng. Tình trạng da bị xỉn màu, tăng hay giảm độ nhạy cảm cũng có thể xảy ra.
Yhocvn.net (Trích hướng dẫn Phục hồi chức năng cho người bệnh vá da của Bộ Y tế)
Chưa có bình luận.
