Phân biệt tăng huyết áp triệu chứng và bệnh tăng huyết áp nguyên phát

Trong tăng huyết áp có khoảng 10-15% trường hợp là tìm được nguyên nhân, còn 85 – 90% là không tìm được nguyên nhân gây bệnh. Có tác giả cho là tới 95% không rõ nguyên nhân.

Nếu tăng huyết áp có nguyên nhân thì dấu hiệu tăng huyết áp chỉ là triệu chứng, khi điều trị bệnh chính khỏi thì huyết áp tự nhiên sẽ ổn định hoặc khỏi hẳn.

Vì vậy người ta còn gọi tăng huyết áp triệu chứng là tăng huyết áp thứ phát vì nó xuất hiện sau khi có bệnh chính, là một triệu chứng của bệnh chính.

Nguyên nhân tăng huyết áp triệu chứng

Nguyên nhân của tăng huyết áp triệu chứng có thề do các bệnh sau:

Bệnh thận: viêm câu thận cấp, khi hết viêm, huyết áp lại hạ xuống.

– Viêm câu thận mãn tính: Sau nhiều năm bị bệnh, chức năng thận bị suy giảm, huyết áp tăng cao dân, đông thòi có urê huyết -tăng, có chất prôtein (chất đạm) trong nựổc tiểu mà bình thường trong nước tiểu không có.

– Viêm thận kẻ đo viêm đàị thận, bể thận kinh diễn; sỏi thận, lao thận làm teo thận một bên cũng dễ gây tăng huyết áp.

– Bệnh hẹp động mạch thận một bên, teo thận một bên, thận đa nang.

– Một số bệnh nội tiết nhất là u tuỷ thượng thận gây tăng huyết áp tìíng cơn, dần dần thành tăng cố định, ụ phân vỏ tuyến thượng thận,’u tuyến yên cũng có thể làm, tăng huyết áp.

Hở lỗ dộng mạch chủ, làm huyết áp tối đa cao, huyết .áp tối thiểu thấp.

Cọn hẹp eo động mạch chủ bẩm sinh thì gây tăng huyết áp chi trên và hạ huyết áp chi dưới.

Khi có thai, nhất là 3 tháng cuối có thể có cơn tăng huyết áp, biểu hiện bằng những cơn co giật, mà ngựòi ta gọi là sạn giật (xem thêm phân 14: tăng huyệt áp và thai sản)

Một sô thuốc nhu. Cprticoit, thuốc phòng ngùa thai, thuốc cam thảo dùng lâu ngày y.v… đều có thể gây tăng huyết áp tạm thời.

Bệnh tăng huyết áp nguyên phát hay tăng huyết áp vô căn   

Tiêu chuẩn để chẩn đoán tăng huyết áp nguyên phát là khi tìm không thấy nguyên nhân nào gây tăng huyết áp. Trong gia đình có thể có bố mẹ, anh chị em ruột có người tăng huyết áp hoặc chết vì tăng huyết áp.

Mặc dầu tới nay đã có rất nhiều công trình nghiên cứu nhưng vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây tăng huyết áp nguyên phát.

Nghiên cứu về sinh lý của tăng huyết áp, người ta thấy tăng huyết áp phụ thuộc vào hai yếu tố chính cung lượng của tim và sức cản ngoại vi.

Cung lượng tim là khối lượng máu được tim đẩy vào động mạch đi nuôi cơ thể trong 1 phút Khi cung lượng tim càng lớn, huyết áp sẽ càng cao, khi cung lượng tim càng nhỏ, huyết áp sẽ càng thấp.

Sức cản ngoại vi là sức cản củạ dộng mạch, đặc biệt là những động mạch nhỏ ở ngoại vi trong các tổ chức, cơ quan, các ca. Khi hệ thống tiểu động mạch co lại làm tăng sức cản ngoại vi, huyết áp sẽ tăng. Khi hệ tiểu động mạch này giản, sức cản ngoại vi giảm, huyết áp sẽ hạ xuổng.

Tăng cung lượng tim hoặc tăng sức cản ngoại vi đơn thuần đều gây tăng huyết áp và nếu tăng cả hai thì huyết áp lại tăng hơn.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cung lượng tim và sự co giản mạch (sẽ được trình bày trong phần cơ chế gây tăng huyết áp)

Phân biệt tăng huyết áp triệu chứng và tăng huyết áp nguyên phát

Bài liên quan: Phương pháp đo huyết áp và cách xác định huyết áp tối đa, tối thiểu, huyết áp chính thống

Yhocvn.net