Nhận biết sớm chứng trầm cảm sau sinh

Rất nhiều phụ nữ sau sinh bị mắc chứng bệnh trầm cảm. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể nặng, ảnh hưởng tới cuộc sống của người mẹ và gia đình.

1/3 số phụ nữ sau sinh có triệu chứng trầm cảm

Chị Nguyễn Thị Mai Linh (Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội) xuất hiện trong trang phục “lạ kỳ” ở quán phở gà vào buổi sáng. Nhiệt độ ngoài trời khoảng 35 độ C nhưng chị Linh khoác trên mình bộ quần áo dài, chân đi tất.

Khi được hỏi về cách ăn mặc của mình, chị Linh tâm sự: “Đây là hậu quả của bệnh trầm cảm sau sinh. Do phát hiện và điều trị muộn nên sức khỏe mình có sự thay đổi. Mặc dù trời nóng nhưng mình luôn cảm thấy lạnh tay chân, mồ hôi chảy liên tục. Đêm thường xuyên mất ngủ, đầu lúc nào cũng như bốc hỏa và muốn gây sự với bất cứ ai”.

Phụ nữ bị trầm cảm sau sinh rất nguy hiểm, họ có thể không kiểm soát được hành vi của mình.

Một nghiên cứu gần đây được tiến hành tại Australia cũng cho thấy, người lần đầu làm mẹ dễ mắc trầm cảm khi đứa con lên bốn nhiều hơn là trong năm đầu tiên sau sinh. Nghiên cứu cho biết 1/3 số người lần đầu làm mẹ có triệu chứng trầm cảm ít nhất một lần trong thời gian từ khi mang bầu đến khi bé được bốn tuổi.

Bác sĩ Lê Thị Thu Hà, Phòng khám bệnh, Bệnh viện Từ Dũ cho hay, trầm cảm sau sinh là tình trạng liên quan đến suy nghĩ và cảm giác mệt mỏi, buồn chán, lo lắng xuất hiện sau sinh. Những  phụ nữ mắc bệnh trầm cảm sau sinh thường kèm theo trạng thái lo sợ con mình sẽ bị hại và bản thân mình là người mẹ xấu.

“Trầm cảm sau sinh có ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe người mẹ và những người thân. Người mẹ có thể bị sụt cân, suy dinh dưỡng, suy nhược thần kinh, hoang tưởng, hành vi nguy hiểm. Chồng và con không được chăm sóc tốt. Gia đình không được vui vẻ. Thậm chí, nhiều người trầm cảm nặng có ý nghĩ hay hành vi tự tử (41,2%). Một số người rối loạn tâm thần, luôn có cảm giác bị hại nên tìm cách trả thù hay đối phó. Họ có thể làm những việc hại đến con mình và những người xung quanh”, bác sĩ Hà nhấn mạnh.

Dấu hiệu nhận biết

Theo bác sĩ Hà, người thân trong gia đình cần biết các dấu hiệu trầm cảm để giúp người phụ nữ phát hiện và điều trị sớm.

Suy nhược cơ thể: Nhiều sản phụ cảm thấy đau khổ, vô vọng tăng dần sau khi sinh con, thậm chí khóc lóc cả ngày mà không có lý do cụ thể nào cả. Đôi khi họ lại cảm thấy bị chồng, gia đình, bạn bè bỏ rơi. Họ mệt mỏi, thờ ơ với công việc nhà. Họ không buồn tắm rửa, chải chuốt.

Lo lắng: Những bà mẹ suy yếu thường hay có nhiều mối lo, thường là về sức khỏe bản thân. Có thể họ cảm thấy đau dữ dội ở đâu đó nhưng bác sĩ lại chẳng tìm ra nguyên nhân. Họ có thể đau ở đầu, cổ, lưng, ngực hoặc các vấn đề về tim. Có những bà mẹ than phiền nhiều về sức khỏe khiến căng thẳng càng tăng lên.

Căng thẳng: Những bà mẹ bị căng thẳng thường bị trầm cảm nặng nề hơn. Họ thường khó có thể thư giãn được, nhiều khi có cảm giác như muốn nổ tung ra.

Hoảng hốt: Người mẹ có thể cảm thấy hoảng hốt đối với những tình huống xảy ra hằng ngày, và khó có thể bình tĩnh lại.

Cần nhận biết sớm trường hợp phụ nữ bị trầm cảm sau sinh.

Cảm giác bị ám ảnh: Bà mẹ bị trầm cảm thường hay bị ám ảnh, có thể về một người, một tình huống hay một hoạt động cụ thể nào đó. Vài người có thể trở nên sợ hãi và tin rằng mình là mối nguy hại cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là đứa trẻ. Những nỗi sợ này là triệu chứng thường gặp của trầm cảm, có thể đi kèm với cảm giác tội lỗi. Điều này thường không có nguyên do, nhưng nếu người mẹ sợ ảnh hưởng đến con mình thì nên báo với gia đình và bác sĩ.

Mất tập trung: Một bà mẹ trầm cảm thường khó tập trung đọc sách, xem tivi hay trò chuyện bình thường. Họ sẽ cảm thấy trí nhớ sao mà kém quá, và đôi lúc không sắp xếp được suy nghĩ. Họ có thể ngồi đó không làm gì, chỉ nghĩ rằng họ cảm thấy rất tồi tệ.

Rối loạn giấc ngủ: Thường người bị trầm cảm rất khó ngủ. Họ có thể thao thức đến gần sáng, hoặc mất ngủ hoàn toàn. Một số người giấc ngủ bị chập chờn, hay thức giấc vào giữa đêm, thỉnh thoảng gặp ác mộng và không thể ngủ lại được.

Không muốn quan hệ tình dục: Mất hứng thú tình dục có thể xảy ra đối với các bà mẹ trầm cảm sau sinh. Vì vậy khi có gì bất thường về mặt chuyện tình cảm vợ chồng có thể nghĩ ngay đến bệnh trầm cảm. 

Ngoài ra họ còn có các triệu chứng tâm lý như buồn bã, giảm hứng thú hoạt động, cảm thấy vô dụng hay tội lỗi, không quyết đoán, thường nghĩ đến cái chết, thay đổi khẩu vị ăn uống, phản ứng chậm, mệt mỏi…

Bình An

Tổng hợp