Mối liên hệ sức khỏe tinh thần và sức khỏe đường ruột

Đã có lúc nào chúng ta cảm thấy khó chịu trong dạ dày hay cảm thấy sợ hãi đến mức miệng khô và gây ra một cơn buồn nôn chỉ khi nghĩ đến đồ ăn? Lo lắng và căng thẳng là những cảm xúc bình thường mà tất cả chúng ta đều trải qua, tuy nhiên, việc liên tục căng thẳng trong giờ ăn có thể gây khó chịu và tiêu hóa kém. Trong bài viết này, chúng ta sẽ thảo luận về mối liên hệ giữa sức khỏe tâm thần và đường ruột, sau đó cập nhật những phát triển khoa học mới nhất về cách chúng ta có thể theo dõi mối liên hệ này.

Sức khỏe tinh thần và sức khỏe đường ruột.

Ý tưởng rằng sức khỏe tinh thần có liên quan đến sức khỏe đường ruột là một ý tưởng cổ xưa. Ví dụ, phương pháp tiếp cận sức khỏe toàn diện của Nam Á được gọi là Ayurveda khuyến khích các hoạt động chánh niệm như yoga và thiền cùng với chế độ ăn gồm các loại gia vị cụ thể và thực phẩm toàn phần để thúc đẩy cả sức khỏe đường ruột tốt và sức khỏe toàn thân.

Gần đây, các nghiên cứu khoa học đã xác nhận quan điểm truyền thống trước đây rằng những người mắc các vấn đề về đường ruột như hội chứng ruột kích thích (IBS) có khả năng mắc chứng lo âu hoặc trầm cảm cao gấp ba lần. Mối liên hệ này đi theo cả hai hướng, nghĩa là sức khỏe đường ruột kém có thể góp phần gây ra sức khỏe tâm thần kém và ngược lại. Điều này đã thúc đẩy sự thay đổi gần đây hướng tới liệu pháp hành vi nhận thức cho những người mắc các vấn đề về đường ruột cũng như sử dụng các biện pháp can thiệp về chế độ ăn uống tốt cho sức khỏe tâm thần.

Một phần quan trọng của câu hỏi về sức khỏe đường ruột là hàng ngàn vi khuẩn, vi-rút, nấm và các vi sinh vật khác sống bên trong đường tiêu hóa của chúng ta, được gọi là hệ vi sinh vật đường ruột. Sự đa dạng và số lượng các vi khuẩn khác nhau có thể có cả tác động tích cực và tiêu cực.

Ví dụ, một số vi khuẩn có lợi cho chúng ta bằng cách giúp phân hủy và tiêu hóa thức ăn, trong khi các loại khác có thể khiến chúng ta bị bệnh nặng. Ví dụ, một số loài E. coli bảo vệ chúng ta khỏi sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong ruột, trong khi các chủng khác đôi khi được tìm thấy trong thịt sống lại nguy hiểm khi ăn phải, gây ra một loạt các triệu chứng bệnh lý.

Do đó, hệ vi sinh đường ruột có thể là một chỉ số quan trọng về sức khỏe toàn thân. Một phần lý do tại sao chưa bằng chứng rõ ràng là vì mỗi người là cá thể duy nhất. Hệ vi sinh đường ruột liên tục thay đổi và phát triển khi nó phản ứng với những gì chúng ta ăn. Thực phẩm chiên ngập dầu đã được phát hiện là thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn tạo ra các sản phẩm phụ gây viêm. Những thứ này có thể gây hại cho niêm mạc ruột, làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của ruột.

Khi các khuẩn lạc có những vi khuẩn như vậy sinh sôi, các vi khuẩn có lợi sẽ chết. Điều này có nghĩa là các khuẩn lạc có hại sẽ phát triển về số lượng, gây ra cảm giác thèm ăn các loại thực phẩm không lành mạnh. Ví dụ, thực phẩm có nhiều đường không chỉ gây nghiện mà còn có xu hướng gây ra tình trạng mất năng lượng và tác động gây trầm cảm sau khi ăn. Mặt khác, ăn nhiều loại thực phẩm nguyên chất cũng như chế phẩm sinh học có thể giúp tạo ra một môi trường tích cực không chỉ có lợi cho cơ thể mà còn cho cả tâm trí.

Điều thú vị là các vi khuẩn trong ruột của chúng ta sản xuất khoảng 95% serotonin trong cơ thể. Đây là một loại chất dẫn truyền thần kinh, một chất hóa học di chuyển trong não và điều chỉnh tâm trạng của chúng ta. Mức serotonin cao hơn có thể khiến ta cảm thấy bình tĩnh và thỏa mãn.

Một số loại thực phẩm như yến mạch, thịt gà và đậu phộng chứa các axit amin (thành phần xây dựng của protein) cần thiết để sản xuất serotonin. Các vi khuẩn trong ruột cũng có thể giúp chúng ta cảm thấy “no” sau bữa ăn và sản xuất dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến tâm trạng khác có liên quan trực tiếp đến cảm giác có động lực và vui vẻ.

Tại sao tâm trạng lại liên quan chặt chẽ đến ruột? Một phần là do 500 triệu tế bào thần kinh nằm dọc theo đường tiêu hóa. Các nhà khoa học gọi mạng lưới thần kinh này là trục não-ruột vì chúng gửi các tín hiệu chủ yếu đi qua một con đường chính, dây thần kinh phế vị. Nó chạy qua trung tâm cơ thể, từ não đến ruột và có thể giúp giải thích tại sao cảm giác lo lắng khiến bụng như bị đảo lộn. Nếu bạn muốn biết thêm về trục não-ruột, hãy đọc bài viết về vấn đề này của chúng tôi .

Gặp phải các vấn đề về tiêu hóa có thể góp phần gây ra cảm giác lo lắng với xã hội xung quanh, các buổi gặp gỡ, bao gồm cả những điều đơn giản như giờ nghỉ uống cà phê, chứ đừng nói đến bữa ăn nhiều món. Căng thẳng về việc loại thực phẩm nào có thể gây ra vấn đề cho bạn thực tế có thể là nguyên nhân gây ra phần lớn vấn đề ngay từ đầu khi chứ dùng nó. Điều này có thể khiến khó phân biệt giữa các triệu chứng và xác định xem liệu chứng đau dạ dày của ta có gây ra tâm lý đau khổ cho chúng ta hay liệu các tác nhân gây căng thẳng bên ngoài có khiến dạ dày căng thẳng hay không.

Máy xét nghiệm test hơi thở hydro cho phép bạn theo dõi sức khỏe đường ruột của mình bằng cách đo các loại khí hydro trong hơi thở. Hãy nhớ rằng các loại khí này được tạo ra bởi các vi khuẩn sống trong ruột của bạn, không phải do chính các tế bào của bạn. Xác định tình trạng khí hydro là một chỉ báo quan trọng về tình trạng đường ruột tại thời điểm đó.

Yhocvn.net