Đặc điểm cơ bản sinh lý bộ Não người

Bộ não tuy chỉ nặng có khoảng 3kilogam nhưng là cơ quan quyền lực lớn nhất của cơ thể. Nó được cấu tạo bằng chất liệu tương tự như chất keo đặc và gồm 3 phần chính:

– Đại não chiếm đa số thể tích của hộp sọ. Nhiệm vụ của nó là giải quyết mọi vấn đề có liên quan đến trí nhớ, suy tư và cảm xúc, đồng thời cũng điều khiển cả vận động.

– Tiểu não nằm ở phía sau đầu, bên dưới đại não, nó điều khiển sự phối hợp và thăng bằng.

– Cuống não nằm dưới đại não ngay phía trước tiểu não. Nhiệm vụ là nối não bộ với tủy sống và kiểm soát các chức năng tự động chẳng hạn như hô hấp, tiêu hóa, nhịp tim và huyết áp.

1. Được nuôi dưỡng bởi các mạch máu

Mạch máu nuôi dưỡng bộ não

2. Bộ não được nuôi dưỡng bằng những mạng mạch máu phong phú nhất của cơ thể.

Với từng nhịp tim, các động mạch mang khoảng 20 tới 25% lượng máu cơ thể lên bộ não, nơi có hàng tỉ tế bào sử dụng 20% lượng oxy và năng lượng trong máu mang tới.

Khi đang tập trung suy nghĩ, bộ não có thể dùng tới 50% năng lượng và oxy.

Toàn bộ mạng lưới mạch máu ngoài các động mạch, còn bao gồm cả tĩnh mạch và các mao mạch

 3. Vỏ não: “Các nếp nhăn tư duy”

Các nếp nhăn tư duy

Bề mặt bộ não có nhiều nếp cuộn gấp đó là lớp vỏ ngoài chuyên biệt hóa của đại não gọi là vỏ não. Các nhà khoa học đã “vẽ bản đồ” vỏ não bằng cách nhận dạng những vùng có mối liên kết chặt chẽ với các chức năng đã được xác định.

Các chức năng đặc biệt của từng phần ở vỏ não:

– Nhận biết các cảm giác của cơ thể, thị giác, thính giác và khứu giác đối với môi trường bên ngoài.

– Tạo ra tư duy, giải quyết các vấn đề và lập kế hoạch.

– Tạo ra và lưu trữ vào ký ức.

4. Điều khiển các chức năng tự động.

Thế giới thực của bộ não diễn ra trong các tế bào riêng lẻ. Não người trưởng thành chứa khoảng 100 tỉ tế bào thần kinh, hay còn gọi là nơron, với các nhánh, nối kết tại hơn 100 tỉ điểm. Các nhà khoa học gọi cái mạng lưới đâm nhánh chằng chịt này là “rừng tế bào thần kinh”.

Các tín hiệu di chuyển qua rừng thần kinh tạo nên cơ sở của trí nhớ, tư duy, và cảm xúc.

Các tế bào thần kinh là loại tế bào chính bị phá hủy trong bệnh Alzheimer’s.

5. Mã hóa tế bào

100 tỉ tế bào thần kinh… 100 tỉ tỉ khớp nối thần kinh… hàng chục chất dẫn truyền thần kinh… Sức mạnh “trong những con số này ” cung cấp những nguyên liệu thô cho bộ não. Qua thời gian, những kinh nghiệm của chúng ta tạo nên những vùng về dạng và cường độ của tín hiệu. Những vùng hoạt động này giải thích cơ chế bằng cách nào, ở mức độ tế bào, bộ não mã hóa các tư duy, trí nhớ, kỹ năng và cảm giác về bản thân của chúng ta.

Hình ảnh phân tích chụp cắt lớp hình ảnh phát xạ hạt nhân (PET) trên bán cầu não trái thể hiện các vùng đặc trưng của hoạt động não gắn liền với:

– Đọc hiểu chữ viết

– Nghe hiểu tiếng nói

– Tư duy qua lời nói

– Phát ngôn bằng lời nói

Hoạt động nhiều nhất ở các vùng màu đỏ và sau đó giảm dần đến các màu khác trong dải sắc cầu vồng và lần đến xanh – tím.

Các vùng hoạt động đặc trưng biến đổi suốt cả cuộc đời khi chúng ta gặp gỡ những người mới, có những kinh nghiệm mới và tiếp thu các kỹ năng mới. Các vùng cũng biến đổi khi mắc bệnh Alzheimer hay bệnh lý có liên quan phá hủy tế bào thần kinh và các liên kết của chúng với các tế bào khác.