Chẩn đoán và xử trí khi trẻ em bị sốt

Sốt là dấu hiệu thường thấy ở trẻ em đến khám bệnh chiếm 10-20% trẻ đến khám. Trong số này chủ yếu gặp ở trẻ dưới 3 tuổi.

Nhiệt độ bình thường của cơ thể dưới 37oC (tuy nhiên ở trẻ < 6 tháng nhiệt độ < 37o5 được coi là bình thường) và thay đổi trong ngày (nhiệt độ đo ở nách). Nhiệt độ cơ thể thấp nhất vào lúc sáng sớm 2 giờ – 4 giờ. Trẻ bị sốt khi nhiệt độ cơ thể cao hơn giới hạn bình thường.

là dấu hiệu thường thấy ở trẻ em đến khám bệnh chiếm 10-20% trẻ đến khám. Trong số này chủ yếu gặp ở trẻ dưới 3 tuổi.

Một số nguyên nhân thường gặp gây

Nhiễm trùng đường hô hấp trên

-Viêm đường hô hấp trên do virus.

– giữa.

– Viêm xoang.

Nhiễm trùng đường hô hấp dưới

– Viêm tiểu phế quản.

– Rối loạn dạ dày ruột

– Nhiễm khuẩn đường tiêu hoá.

-Viêm dạ dày ruột do virus.

Nhiễm trùng cơ xương khớp

– Viêm tấy lan toả.

– Viêm khớp nhiễm khuẩn.

-Viêm xương tuỷ.

Nhiễm khuẩn tiết niệu.

Nhiễm khuẩn huyết.

Viêm màng não.

Thăm khám đánh giá trẻ

Đánh giá các dấu hiệu sinh tồn

– trẻ, khi trẻ > 40oC nguy cơ bị nhiễm khuẩn máu.

– Nhịp thở: nhịp thở nhanh có thể nghĩ đến sốt do viêm phổi.

– Huyết áp, tần số mạch, đo Sp02 nếu có điều kiện.

Đánh giá tình trạng .

Đánh giá trạng thái tinh thần, đau đầu, nôn… để định hướng các trường hợp nghi ngờ nhiễm trùng thần kinh.

Thăm hỏi tình trạng đi tiểu của trẻ, khám xem trẻ trai có bị chít hẹp bao quy đầu.

Thăm khám và khai thác các dấu hiệu nôn, đau bụng, tính chất phân để định hướng trong trường hợp nghi ngờ sốt do nguyên nhân tiêu hoá.

Khám tai mũi họng xác định các nguyên nhân viêm nhiễm (đau họng, chảy mủ tai….).

Thăm khám toàn diện để xác định các nguyên nhân; khai thác các yếu tố nguy cơ gây ngộ độc.

Khai thác các yếu tố bệnh lý mạn tính trước đó để có thể xác định sơ bộ căn nguyên.

Cách xác định nhiệt độ trẻ

Lấy nhiệt độ ở nách

– Đây là phương pháp thường dùng, an toàn và có độ chính xác cao.

– Lau khô vùng nách định đo nhiệt độ.

– Đặt đầu nhiệt kế vào trung tâm nách và giữ nguyên trong vòng 1-3 phút.

– Lấy nhiệt độ và đọc kết quả. 

Các phương pháp đo nhiệt độ khác

– Trẻ lớn có thể đo nhiệt độ bằng đường miệng.

– Đo nhiệt độ trực tràng: không khuyến cáo sử dụng thường quy do có những tai biến tổn thương niêm mạc vùng hậu môn, trực tràng.

– Đo nhiệt độ ở tai cho kết quả nhanh nhưng kết quả không chính xác 

– Đo nhiệt độ trán bằng miếng đo nhiệt kết quả cho cũng không chính xác

Xử trí một trẻ sốt

Để trẻ nơi thoáng mát, nới rộng quần áo, cởi bỏ bớt nếu mặc nhiều quần áo

Khuyến khích trẻ uống nhiều sữa, nước, nước hoa quả

Chườm mát cho trẻ bằng nước ấm hoặc nước thường 

Sử dụng thuốc hạ nhiệt khi thân nhiệt trẻ ≥ 38o5: thông thường sử dụng Acetaminophen (Paracetamol) với liều lượng 10-15 mg/kg/lần uống hoặc đặt hậu môn. Thời gian uống cách nhau 4-6 giờ và không dùng quá 4 lần/ngày.

Điều trị các nguyên nhân gây sốt.

Cần đưa trẻ đến viện khi:

Trẻ sốt và có các triệu chứng bất thường: co giật, li bì, bỏ ăn….

Trẻ < 3 tháng sốt > 38oC.

Nhiệt độ trẻ > 39oC và đã sử dụng thuốc hạ nhiệt 30-60 phút nhiệt độ không giảm.

Sốt > 3 ngày, khóc khi đi tiểu hoặc có thay đổi màu sắc nước tiểu.

Sốt cao li bì hoặc mê sảng, co giật.

Ban bất thường trên người.

Có dấu hiệu khó thở.

Nôn nhiều hoặc ỉa lỏng nhiều.

Quấy khóc liên tục không rõ nguyên nhân.

Cẩm nang truyền thông các bệnh thường gặp – BV Bạch Mai