Bệnh vì… lướt điện thoại

Trong thời đại kỹ thuật số, không khó bắt gặp hình ảnh một ai đó mắt dán vào màn hình điện thoại di động, ngón tay thì lướt liên tục trên màn hình ở mọi nơi mọi lúc.

Dẫu giới chuyên khoa đã nhiều lần cảnh báo, nhưng bác sĩ chấn thương chỉnh hình vẫn gặp ngày càng nhiều bệnh nhân mắc các bệnh lý vùng cổ bàn tay do lạm dụng điện thoại thông minh hoặc các thiết bị cầm tay khác.

3 bệnh lý thường gặp

Một trong các chứng bệnh phổ biến nhất là chứng đau ở phần gốc của ngón tay, hay gặp nhất là ở ngón tay cái, nhưng cũng có thể gặp ở các ngón tay khác.

Đặc biệt, khi người bệnh gấp ngón tay mạnh và đột ngột thì có thể sẽ bị hiện tượng “mắc kẹt”, không thể duỗi ngón tay ra được nữa. Thuật ngữ y khoa gọi chứng bệnh này là bệnh “ngón tay cò súng” (vì khi ngón tay bị mắc kẹt sẽ co lại và có hình dạng giống như một cái cò súng).

Ở trường hợp nhẹ hơn, có thể ngón tay chưa bị kẹt mà chỉ có hiện tượng đau và người bệnh cảm giác có tiếng kêu “lật bật” ở vùng gốc ngón khi gấp duỗi ngón tay, do đó có người còn gọi bệnh này là “ngón tay bật”.

Ở những người sử dụng điện thoại quá nhiều, nguyên nhân gây bệnh là bấm các ngón tay lên màn hình trong thời gian dài liên tục, tạo áp lực lớn lên hệ thống dây chằng và gân gấp ngón tay, lâu ngày bao gân bị kích thích viêm dày lên, gây ra kẹt gân.

Một chứng bệnh khác ở vùng cổ bàn tay cũng hay gặp ở những người nghiện điện thoại thông minh là chứng “viêm hẹp bao gân của ngón tay cái ở vùng cổ tay”.

Dấu hiệu nổi bật của bệnh là người bệnh thấy đau nhiều ở phía ngoài của cổ tay, cơn đau có thể lan xuống ngón tay cái theo đường đi của gân. Bệnh nặng còn có thể gây sưng ở cổ tay, thậm chí có trường hợp bao gân viêm sưng to đến mức người bệnh tưởng mình bệnh gì về ung bướu.

Tuy các chứng bệnh viêm hẹp bao gân hay gặp song ít để lại di chứng, trong khi đó người dùng điện thoại thông minh dễ mắc một chứng bệnh nguy hiểm hơn có tên gọi là “hội chứng ống cổ tay”. Bệnh lý này thường gặp ở những người mà công việc hằng ngày đòi hỏi phải vận động cổ bàn tay nhiều, trong đó có người hay sử dụng các thiết bị cầm tay.

Các triệu chứng điển hình của bệnh thường là tê các ngón tay, cảm giác châm chích như kiến bò ở vùng bàn tay. Những cảm giác này thường xuất hiện sau khi người bệnh sử dụng điện thoại hoặc làm việc bằng tay liên tục thời gian dài, cũng có thể xuất hiện ban đêm lúc đang ngủ gây tỉnh giấc hoặc khi chạy xe đường xa.

Ở trường hợp nặng, người bệnh bị teo cơ ngón tay cái, dẫn đến việc suy yếu sức cơ, cầm nắm các đồ vật không chặt và có thể bị rơi rớt. Đáng nói là sự teo cơ và suy yếu cơ này có thể tồn tại lâu dài hoặc vĩnh viễn.

Để không khổ do smartphone

Do tính chất phổ biến và có thể gây di chứng nguy hiểm của các chứng bệnh ở vùng cổ bàn tay do lạm dụng các thiết bị thông minh, nên việc phòng bệnh cũng như phát hiện và điều trị bệnh kịp thời là rất quan trọng.

Nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy có mối liên quan giữa việc sử dụng quá mức các thiết bị thông minh và sự gia tăng nguy cơ bị mắc các chứng bệnh ở vùng cổ bàn tay. Các nghiên cứu này cũng khuyến cáo rằng việc thực hiện một số biện pháp phòng bệnh sẽ giúp làm giảm thiểu khả năng bị mắc các chứng bệnh này.

Chẳng hạn như những người hay sử dụng điện thoại thông minh cho công việc và giải trí cần có kế hoạch giảm dần tổng lượng thời gian sử dụng điện thoại trong một ngày, ví dụ như từ 6-7 giờ một ngày xuống còn 2-3 giờ một ngày. Sau mỗi 20-30 phút cần ngưng sử dụng điện thoại để giải lao, tập luyện các bài vận động các khớp ngón tay và cổ bàn tay.

Khi sử dụng, nên cầm điện thoại bằng cả hai tay thì sẽ ít có hại hơn so với chỉ cầm bằng một tay, vì khi đó áp lực lên các gân cơ, dây chằng của các khớp sẽ được phân bố đều hơn. Ngoài ra, nếu để điện thoại trên mặt bàn để bấm thì cũng sẽ ít gây áp lực lên vùng cổ bàn tay và các ngón tay hơn so với cầm điện thoại trên tay.

Những người thường xuyên sử dụng các thiết bị cầm tay nói chung và điện thoại thông minh nói riêng khi thấy có các biểu hiện đau, sưng hoặc tê bì ở vùng cổ bàn tay và các ngón tay thì nên đi khám bệnh chuyên khoa xương khớp sớm để được các bác sĩ phát hiện và điều trị bệnh kịp thời, từ đó sẽ giảm thiểu thời gian bị bệnh và tránh được các di chứng 
đáng tiếc.

Việc sử dụng các thiết bị cầm tay liên tục trong thời gian dài đưa đến hậu quả là sự gia tăng khả năng mắc các chứng bệnh về xương khớp, đặc biệt các bệnh lý ở vùng cổ bàn tay, ngoài ra còn có thể gặp các chứng đau nhức kinh niên ở vùng vai, cột sống cổ và thắt lưng.

Thuật ngữ y khoa gọi đây là “các chứng bệnh có liên quan đến các thiết bị thông minh”, những chứng bệnh làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng đến công việc hằng ngày của người bệnh.