Bài tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật thay khớp vai hiệu quả
Thay khớp vai là tình trạng thay toàn bộ hoặc một phần của khớp vai bằng khớp nhân tạo. Phẫu thuật thay khớp vai (còn gọi là tạo hình khớp vai). Có hai loại khớp vai nhân tạo chính: khớp nhân tạo có xi măng và khớp nhân tạo không xi măng. Bác sĩ phẫu thuật có thể lựa chọn một trong hai hoặc cũng có thể sử dụng kết hợp cả hai loại. Các bác sĩ phẫu thuật xác định loại khớp thay dựa trên tuổi tác, lối sống của bạn, và kinh nghiệm của bác sĩ phẫu thuật. Sau phẫu thuật các biện pháp để phục hồi chức năng cho bệnh nhân sẽ được nghĩ tới để đảm bảo việc “vận hành” lại khớp vai cho bệnh nhân đúng phương pháp và nhanh nhất có thể. Bệnh nhân cũng không nên nôn nóng, tuyệt đối tuân theo y lệnh của bácsĩ và việc tập luyện phải tuân thủ kỹ thuật theo các kỹ thuật viên.
Mục đích của các bài là cung cấp cho nhà vật lý trị liệu cũng như bệnh nhân một hướng dẫn chuẩn cho bệnh nhân sau phẫu thuật trật khớp vai bằng phương pháp Latarjet.
Giai đoạn 1: giai đoạn hạn chế vận động
– Mục tiêu:
+ Bảo vệ vết mổ
+ Giảm hiệu quả tiêu cực của bất động
+ Điều khiển sự cân bằng nhịp nhàng
+ Giảm đau và chống nhiễm trùng
Giai đoạn 2: ngay sau mỗ (tuần 1-6)
– Mục tiêu:
+ Giảm đau
+ Hạn chế nhiễm trùng
+ Bảo vệ kết quả phẫu thuật.
+ Đạt biên độ vận động thụ động
– Thận trọng:
+ Tránh vận động chủ động.
+ Không tập kéo giãn đến biện độ gây đau.
+ Mang nẹp liên tục, tắm với cánh tay tư thế khép.
+ Không nâng, đẩy hay kéo vai.
– Hoạt động:
+ Biên độ vận động: đưa trước hoàn toàn, xoay ngoài đến 25 – 30 độ bắt đầu với 30 độ dạng, xoay trong đến 40 độ với 30 độ dạng, tất cả trong mặt phẳng xương bả vai
+ Chống sự duỗi thẳng của khớp vai bằng cách đặt gối phía sau khuỷu.
+ Chườm lạnh giúp giảm nhiễm trùng.
Tiêu chuẩn cho giai đoạn 2:
+ Hài lòng và tuân thủ với những bài tập và bất động giai đoạn 1
+ Biên độ đưa trước: 100 độ, xoay ngoài 30 độ, 20 – 30 độ dạng.
+ Không đau hay đau ít lúc tập luyện.
Giai đoạn 3: vào khoản tuần thứ 6 – 9 sau mỗ
– Mục tiêu:
+ Bảo vệ kết quả phẫu thuật
+ Đạt được biên độ vận động chủ động
+ Bỏ nẹp tuần thứ 4 – 5
+ Bắt đầu mức độ hoạt động trên thắc lưng
– Thận trọng:
+ Không thực hiện tối đa biên độ vận động thụ động.
+ Không nâng, đẩy hay kéo vai.
+ Không tập bài tập xoay ngoài hay kéo giãn
+ Tránh những bài tập chủ động ảnh hưởng trực tiếp tới cấu trúc phía trước như kéo..
Đầu giai đoạn 3: tuần thứ 6:
+ Vận động: đưa trước tối đa, xoay ngoài: 45 độ với vai dạng 30 độ, xoay trong 45 độ với vai dạng 30độ,
+ Giảm biên độ vận động, chỉ vận động trong biên độ vận động giới hạn cho phép.
+ Bắt đầu căng giãn bao khớp.
– Cuối giai đoạn 3: khoản tuần 9
+ Tiếp tục biên độ vận động thụ động
+ Đưa trước, xoay trong, dạng tối đa
+ Xoay ngoài: có thể > 35 độ khi dạng vai 0 – 40 độ.
+ Căng giãn bao khớp và xoay trong
+ Làm quen với cân bằng hoạt động chủ động
+ Hoạt động chức năng ở tầm thấp trước.
+ Không nâng, đẩy hay kéo vai.
+ Tập luyện không gây đau
Tiêu chuẩn cho giai đoạn 3:
+ Hoạt động nâng vai thụ động đạt 80% so với tay bên lành
+ Xoay ngoài thụ động đạt tối thiểu 75 độ trong 90 độ dạng.
+ Không đau.
Giai đoạn 4: giai đoạn tăng cường sức mạnh từ tuần thứ 10 đến tuần thứ 15
– Mục tiêu:
+ Tăng cường sức mạnh cơ, dẻo dai và trương lực cơ
Thận trọng:
+ Tránh hoạt động mạnh các động tác qua đầu
+ Tránh chơi những môn thể thao đối kháng trực tiếp.
– Không kéo giãn đến gần hết biên độ tối đa.
Hoạt động:
+ Tiếp tục vận động chủ động
+ Hoạt động tăng sức mạnh cơ nhị đầu có đối kháng lực nhẹ.
+ Bắt đầu tăng sức mạnh cơ ngực lớn
+ Hít tường, với tư thế quì gối
+ Bắt đầu làm mạnh cơ dưới vai
+ Xoay trong đối kháng lực với dây thun
+ Đấm trước
Giai đoạn 5: hoạt động qua đầu, giai đọan phục hồi (tuần thứ 16 – 20)
– Mục tiêu:
+ Trở lại hết biên độ hoạt động lao động
– Thận trọng:
+ Tránh gây áp lực lên nhóm cấu trúc mô trước ngực
+ Tập những bài tập nhìn thấy khuỷu như tránh những bài tập đưa khuỷu ra sau..
+ Không thực hiện động tác qua đầu khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ của bạn
– Vận động:
+ Co cơ đẳng trường không kháng lực
+ Bài tập nâng vật nặng tập trung vào cơ delta. Cơ ngực lớn
+ Bệnh nhân thường trở lại chơi thể thao sau 5 – 6 tháng nếu không đau, vận động hết biên độ, phục hồi sức mạnh cơ hay khi dược chấp nhận của bác sỹ.
Chiến lược điều trị phục hồi chức năng sau phẫu thật thay khớp vai
– Tiếp tục các bài tập co cơ đẳng trương cho vùng chu vai và vùng cơ chóp xoay.
– Rèn luyện co cơ đẳng vận tốc và các bài kiểm tra xoay trong, xoay ngoài.
– Tiếp tục chương trình tăng cường tính ổn định và mềm mại.
– Các chương trình riêng cho hoạt động thể thao chuyên biệt.
– Plyometric (trên mức mặt phẳng ngang)
– Chương trình huấn luyện xen kẻ cho các vận động viên ném bóng và có động tác đưa tay quá đầu.
– Rèn luyện định kỳ.
Tiêu chuẩn cần đạt được:
– Các test co cơ đẳng vận tốc kín đến bình thường xoay trong/xoay ngoài (66%), 85% chi lành.
– Độc lập trong chương trình tại nhà/hoặc thể dục khi xuất viện để duy trì và tăng cường sự mềm mại, sức cơ và sự kiểm soát thần kinh cơ.
Yhocvn.net
Chưa có bình luận.
