Xơ hóa gan nguy hiểm thế nào: xơ gan còn bù, mất bù, biến chứng

Xơ hóa gan nguy hiểm thế nào: xơ gan còn bù, mất bù, biến chứng

Khi mắc bệnh gan, gan sẽ bước vào một chu kỳ rất nguy hiểm. Viêm dai dẳng, các tín hiệu không ngừng được gửi đến các cơ quan để sửa chữa các tế bào. Collagen bổ sung cứng lại xung quanh mô giống như trong gan khỏe mạnh nhưng thay vì một tín hiệu được phát ra để ngăn chặn quá trình viêm và loại bỏ collagen bổ sung, tình trạng viêm tiếp tục xảy ra thậm chí nhiều collagen bị lắng đọng hơn, dẫn đến xơ cứng hơn. Đây là cách xơ hóa gan phát triển.

Khi tổn thương lặp đi lặp lại hoặc tình trạng viêm kéo dài xảy ra, collagen và các protein khác sẽ tích tụ giữa các tế bào gan, tạo thành mô sẹo. Mô sẹo có thể ngăn chặn hoặc hạn chế lưu lượng máu trong gan, làm các tế bào gan khỏe mạnh chết đói và giết chết các tế bào này khiến hình thành nhiều mô sẹo hơn.

Không giống như các tế bào gan khỏe mạnh, mô sẹo không thể tự hoạt động hoặc tự sửa chữa. Khi quá trình xơ hóa tiến triển, nó có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của gan, hạn chế khả năng tự phục hồi và hạn chế lưu lượng máu.

Theo thời gian, các vết sẹo trong gan sẽ tiếp tục hình thành và thay thế các mô khỏe mạnh. Dần dần, các vết sẹo rắn ra xa hơn, bao phủ nhiều lá gan khỏe mạnh và phát triển cùng nhau, hoặc cầu nối, tạo ra vách ngăn hoặc dải mô sẹo. Xơ hóa cũng hạn chế lưu lượng máu. Khi các bác sĩ muốn xác định mức độ nghiêm trọng của sẹo, họ sẽ kiểm tra tác động đến lưu lượng máu ở cửa các tĩnh mạch. Các tĩnh mạch cửa mang tất cả máu từ ruột đến gan để được xử lý.

Xơ hóa ở giai đoạn nhẹ đến trung bình thường không gây ra triệu chứng. Do không có các triệu chứng, nhiều người sống với tổn thương gan hoặc xơ hóa mà không được chẩn đoán cho đến khi họ có các triệu chứng xơ gan.

Tình trạng xơ hóa có thể được đảo ngược nếu được phát hiện đủ sớm. Bệnh gan tiềm ẩn gây ra sự phát triển của xơ hóa có thể được chữa khỏi hoặc điều trị. Nếu tình trạng xơ hóa không được điều trị, nó có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Điều quan trọng cần nhớ là quá trình xơ hóa tiến triển thành xơ gan diễn ra trong một thời gian dài. Thời gian để xơ hóa tiến triển ở mỗi bệnh và mỗi người là khác nhau. Không phải tất cả mọi người khi phát triển xơ hóa đều sẽ tiến triển thành xơ gan. Không phải ai bị xơ gan cũng sẽ bị ung thư.

Các giai đoạn của bệnh xơ gan

– Giai đoạn 1

Giai đoạn này không có dấu hiệu gan bị tổn thương. Tuy nhiên, gan đã bắt đầu bị viêm. Do các tế bào gan bị viêm liên tục nên gan tự cố gắng đảo ngược lại quá trình này và hình thành sự xơ hóa. Bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng tại giai đoạn này, rất khó để hiểu vấn đề gì đang xảy ra với gan.

Mặc dù gan bị tổn thương nhưng bệnh nhân thường không có dấu hiệu đáng chú ý vì sự xơ hóa là chưa nhiều. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, nếu được điều trị đúng cách gan vẫn có thể hồi phục và trở lại như bình thường.

– Giai đoạn 2

Ở giai đoạn này áp lực tĩnh mạch cửa đang tăng dần. Các mô xơ hóa xuất hiện nhiều hơn. Cần phải loại bỏ nguyên nhân gây bệnh thì mới có thể làm tăng cơ hội khỏi bệnh.

– Giai đoạn 3

Tại giai đoạn 3, bệnh nhân xuất hiện hiện tượng cổ trướng. Lượng dịch tại ổ bụng tăng nhanh báo hiệu gan đã bị xơ hóa rất nhiều. Giai đoạn này gan không thể trở lại bình thường, ghép gan thường được đề xuất để chữa khỏi bệnh. Trong giai đoạn này, có rất nhiều dấu hiệu đáng chú ý bao gồm: Ăn không ngon. Sụt cân nhanh. Mệt mỏi. Bối rối. Da vàng, nhợt nhạt, thở nhanh. Viêm da, ngứa không hồi phục. Eczema. Đường huyết tăng giảm thất thường. Phù chân, mắt cá. Dấu hiệu sang giai đoạn cuối.

– Giai đoạn 4

Bước vào giai đoạn này, quá trình xơ hóa đã xảy ra hoàn toàn trên gan. Các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa, bệnh não gan hay tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Nếu những dấu hiệu này không được phát hiện thì bệnh nhân cũng sẽ không thể tiến hành ghép gan. Thời gian sống cho bệnh nhân sẽ vào khoảng 12 tháng. Dấu hiệu cũng giống như giai đoạn 3 và có thêm một vài triệu chứng:

– Mệt mỏi về tinh thần

– Rất buồn ngủ

– Lòng bàn tay son

– Tính cách thay đổi

– Suy thận và dẫn tới thiểu niệu

– Sốt cao

– Viêm màng bụng.

Do không có phương pháp điều trị cho xơ gan giai đoạn 4, do đó cách tốt nhất là điều trị sớm nhất có thể.

Cách kiểm tra xơ hóa

Các xét nghiệm kiểm tra xơ hóa gan

Cho đến gần đây, sinh thiết gan là cách duy nhất mà bác sĩ có thể xác định giai đoạn và mức độ tổn thương gan. Hiện nay, đã có những cách khác như xét nghiệm máu, hình ảnh có thể xác định tổn thương gan. Đây là tổng quan ngắn gọn về các loại xét nghiệm khác nhau mà bác sĩ có thể thảo luận với bạn.

Chấm điểm sinh thiết xơ

Hiểu kết quả sinh thiết gan

Hiểu kết quả của các xét nghiệm khác nhau này có thể là một thách thức. Bác sĩ sử dụng các thang điểm khác nhau để xác định các giai đoạn tổn thương gan. Các thang đo khác nhau được sử dụng khi thực hiện sinh thiết so với xét nghiệm hình ảnh như FibroScan.

Các thang đo phổ biến được sử dụng để phân loại sinh thiết gan được giải thích ở đây. Hầu hết các hệ thống tính điểm kiểm tra tác động của xơ hóa lên tĩnh mạch cửa (dẫn máu từ ruột) và vị trí và số lượng vách ngăn (các dải nối liền sẹo).

Nếu bạn bị xơ gan hoặc đang ở giai đoạn cuối trước khi xơ gan, vui lòng trao đổi với bác sĩ về việc tầm soát ung thư gan.

Điểm CAP – Phép đo sự thay đổi chất béo trong gan

FibroScan ® là một siêu âm đặc biệt cho gan. Thử nghiệm hình ảnh này không xâm lấn. Bằng cách đo độ cứng của gan, bác sĩ có thể phát hiện ra sẹo, sự thay đổi chất béo trong gan.

Điểm CAP là một phép đo sự thay đổi chất béo trong gan. Thay đổi chất béo (nhiễm mỡ) là khi chất béo tích tụ trong các tế bào gan. Chất béo này có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của gan. Bác sĩ sẽ sử dụng điểm CAP để đánh giá mức độ thay đổi chất béo đã xảy ra trong gan của quý vị. Điểm CAP được đo bằng decibel trên mét (dB/m) và nằm trong khoảng từ 100 đến 400 dB/m. Bảng ở đây cho thấy phạm vi của điểm CAP, mức độ nhiễm mỡ phù hợp, số lượng gan bị thay đổi chất béo.

Hiểu kết quả FibroScan

Độ tin cậy của Điểm xét nghiệm

Bảng này hiển thị các bệnh gan, phạm vi kết quả xơ hóa và điểm xơ hóa phù hợp. Phạm vi kết quả xơ hóa trong bảng là ước tính. Điểm xơ hóa thực tế có thể không khớp với điểm xơ hóa trong bảng. Nếu quý vị mắc nhiều hơn một bệnh gan có thể không sử dụng được bảng này. Kết quả xơ hóa của quý vị có thể được đánh giá quá cao nếu bạn bị viêm gan do bệnh gần đây hoặc uống rượu, các khối u lành tính hoặc ung thư trong gan, hoặc tắc nghẽn gan (khi gan chứa quá nhiều máu hoặc các chất lỏng khác). Kết quả FibroScan ® cũng có thể kém chính xác hơn nếu bạn bị béo phì, bị cổ trướng hoặc có quá ít mật chảy ra khỏi gan.

Giai đoạn cuối của xơ hóa là xơ gan…

Xơ gan là nơi gan bị sẹo nghiêm trọng, bị tổn thương vĩnh viễn. Trong khi từ xơ gan được nghe nhiều nhất khi mọi người thảo luận về bệnh gan do rượu, thì xơ gan do nhiều dạng bệnh gan gây ra.

Trong khi quá trình xơ hóa có thể hồi phục được thì có một điểm khiến tổn thương trở nên quá lớn và gan không thể tự phục hồi. Không có phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi bệnh xơ gan. Nếu có thể, điều trị nguyên nhân cơ bản của xơ gan có thể giữ cho bệnh xơ gan không trở nên tồi tệ hơn và giúp ngăn ngừa suy gan.

Điều trị thành công có thể từ từ cải thiện một số sẹo gan. Điều quan trọng là tránh những thứ có thể làm tổn thương gan thêm như rượu, một số loại thuốc, thức ăn béo. Điều trị cho người bị xơ gan thường có nghĩa là kiểm soát các triệu chứng của xơ gan, ngăn ngừa tổn thương thêm để tránh suy gan. Các bác sĩ điều trị suy gan bằng cách ghép gan. Người bị xơ gan có nguy cơ phát triển rất cao ung thư gan. Điều rất quan trọng là phải được giám sát ung thư gan định kỳ nếu bạn bị xơ gan; hầu hết những người phát triển ung thư gan có bằng chứng của bệnh xơ gan. Các bác sĩ cũng điều trị ung thư gan bằng cấy ghép. Điều quan trọng cần lưu ý, mọi người thường sống chung với bệnh xơ gan trong một thời gian dài trước khi thảo luận về phương án ghép gan.

Có một sự khác biệt lớn giữa chức năng gan và sự tiến triển của bệnh. Gan của chúng ta có khả năng phục hồi, tiếp tục hoạt động ngay cả khi chúng bị sẹo nghiêm trọng. Do đó, một số người có thể không gặp các triệu chứng hoặc xét nghiệm men gan tăng cao mặc dù gan của họ bị tổn thương. Điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ về những nguy cơ mắc bệnh gan để được được tư vấn, chuẩn đoán tổn thương và điều trị.

Xơ gan còn bù so với xơ gan mất bù

Xơ gan còn bù

Xơ gan thường được phân loại là còn bù hoặc mất bù. Một người bị xơ gan còn bù không nhất thiết cảm nhận thấy bị bệnh. Các triệu chứng của bệnh có thể nhẹ hoặc không tồn tại mặc dù gan bị sẹo nghiêm trọng. Một người nào đó bị xơ gan mất bù sẽ cảm thấy những dấu hiệu khác thường khi gan của họ đang phải vật lộn để hoạt động.

Khi một người nào đó bị xơ gan, gan của họ sẽ co lại và trở nên cứng, ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng của gan trong việc xử lý một lượng lớn máu. Có hai nguồn cung cấp máu cho gan là động mạch gan và tĩnh mạch cửa gan. Động mạch gan đưa máu giàu oxy vào gan. Máu từ hệ thống tiêu hóa của chúng ta đi vào gan qua tĩnh mạch cửa gan mang theo chất dinh dưỡng, thuốc men hoặc chất độc.

Xơ gan mất bù

Khi ai đó đã xơ gan mất bù các khối mô sẹo máu có nghĩa là để chảy qua tĩnh mạch cửa gây tăng áp lực được gọi là tăng huyết áp cổng. Máu được vận chuyển trong tĩnh mạch cửa chứa đầy protein, chất độc và các “thứ” khác được gan lọc. Máu không vào được gan phải tìm đường mới; bởi vì máu không vào gan, chất dinh dưỡng, chất độc và nhiều hơn nữa từ hệ thống tiêu hóa không được lọc đúng cách. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa là nguyên nhân gây ra các triệu chứng như giãn tĩnh mạch thừng tinh, cổ trướng và bệnh não. Hội chứng gan thận cũng có thể xảy ra khi ai đó bị xơ gan mất bù.

Dẫn đến:

Cổ trướng

Áp lực tăng áp lực tĩnh mạch cửa làm cho chất lỏng rỉ ra và đọng lại trong khoang bụng. Đây được gọi là cổ trướng. Khi một lượng lớn chất lỏng tụ lại trong bụng có thể dẫn đến sưng tấy, đau nhức và rất khó chịu. Cổ trướng có thể bị nhiễm trùng, ảnh hưởng lớn đến chức năng của thận và thậm chí có thể gây tử vong.

Bệnh não gan

Amoniac là một chất thải được tạo ra khi cơ thể chúng ta tiêu hóa protein. Gan xử lý amoniac, phân hủy nó thành một thứ gọi là urê, gửi nó đến thận của chúng ta để thải ra nước tiểu. Khi một người nào đó bị xơ gan, amoniac không được đào thải sẽ tích tụ, di chuyển đến não và gây ra tình trạng lú lẫn, mất phương hướng, hôn mê, thậm chí tử vong. Đây là bệnh não gan. Bệnh não gan (hoặc HE) có thể được kiểm soát bằng các loại thuốc uống thường xuyên. Một trong những loại thuốc này cố gắng loại bỏ thêm amoniac thông qua việc tăng số lần đi tiêu. Loại thuốc thông thường khác là một loại thuốc kháng sinh mạnh giúp loại bỏ vi khuẩn trong hệ tiêu hóa chịu trách nhiệm tạo ra amoniac.

Hội chứng gan thận

Gan là bộ lọc lớn nhất trong cơ thể nhưng hoạt động chặt chẽ với thận để loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Khi một người nào đó bị xơ gan, họ có thể phát triển một biến chứng nghiêm trọng khi thận của họ bắt đầu suy dần dần. Đây được gọi là hội chứng gan thận.

Vàng da

Các tế bào hồng cầu của chúng ta có một chất gọi là hemoglobin có nhiệm vụ vận chuyển oxy. Bilirubin là một chất hóa học màu vàng được tìm thấy trong huyết sắc tố. Cơ thể bạn xây dựng các tế bào mới để thay thế các tế bào hồng cầu bị phá vỡ và các tế bào cũ được xử lý trong gan. Sự phá vỡ các tế bào cũ sẽ giải phóng bilirubin. Gan khỏe mạnh xử lý bilirubin ra khỏi cơ thể. Nếu gan không thể thực hiện thành công chức năng này, bilirubin sẽ tích tụ trong cơ thể gây ra vàng da hoặc mắt có màu vàng. Đây được gọi là vàng da.

Bilirubin dư thừa được bài tiết qua nước tiểu. Sự tích tụ bilirubin này có thể khiến nước tiểu của một người trở nên rất sẫm màu (có màu nâu) hoặc phân của họ có màu nhạt. Việc thiếu bilirubin đi vào ruột khiến phân của một người nào đó có màu rất nhạt. Vàng da không chỉ xảy ra ở những người bị xơ gan. Nhiều trẻ sơ sinh khỏe mạnh bị vàng da trong tuần đầu tiên sau sinh. Vàng da cũng có thể do các bệnh về máu, tình trạng di truyền, tắc nghẽn ống dẫn mật, nhiễm trùng (như viêm gan A), thậm chí do một số loại thuốc.

Các biến thể

Khi máu không thể chảy qua tĩnh mạch cửa vào gan, nó buộc phải tìm những con đường mới, chẳng hạn như qua các tĩnh mạch trong dạ dày và thực quản. Những tĩnh mạch mở rộng này được gọi là giãn tĩnh mạch. Những tĩnh mạch nhỏ này không phải để mang nhiều máu như vậy. Khi quá tải máu, các tĩnh mạch này có thể căng phồng, rỉ máu hoặc thậm chí bị vỡ, gây chảy máu nguy hiểm đến tính mạng. Các biến thể thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào trừ khi chúng chảy máu. Các dấu hiệu bao gồm:

– Chảy máu chân răng

– Nôn ra một lượng lớn máu

– Phân đen, đen hoặc có máu

– Lâng lâng

– Mất ý thức (trong trường hợp nghiêm trọng)

Các bác sĩ có thể xem các biến thể này bằng cách đưa một ống nội soi (một ống mềm mỏng) qua miệng, xuống thực quản và dạ dày. Nội soi rất quan trọng để tránh các tĩnh mạch bị vỡ và chảy máu. Các bác sĩ sử dụng nội soi để kiểm tra các tĩnh mạch và nếu cần, băng bó hoặc buộc chúng lại để thắt chặt tĩnh mạch và giữ cho chúng không bị vỡ.

Yhocvn.net

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

+ Xơ gan: bài viết của bác sĩ bệnh viện Bạch Mai

+ Xơ gan cổ chướng: biểu hiện, cách chăm sóc trong từng giai đoạn bệnh

+ Xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, xơ gan

+ Xơ gan phát triển như thế nào

+ Chế độ ăn cho gan khỏe mạnh: Những loại thực phẩm nên, không nên ăn