Xơ gan phát triển như thế nào

Xơ gan phát triển như thế nào

Xơ gan là tình trạng gan bị sẹo nghiêm trọng, chức năng gan kém ở giai đoạn cuối của bệnh gan mạn tính. Sẹo thường là do tiếp xúc lâu dài với các chất độc như rượu hoặc nhiễm virus. Gan nằm ở phía trên bên phải của bụng dưới xương sườn. Các chức năng chính của gan bao gồm:

– Sản xuất mật, giúp cơ thể hấp thụ chất béo, cholesterol và vitamin A, D, E, K….

– Tạo ra các protein trong máu hỗ trợ quá trình đông máu, vận chuyển oxy và hỗ trợ hệ thống miễn dịch.

– Dự trữ đường (glucose) dưới dạng glycogen, các vitamin để cơ thể sử dụng.

– Thanh lọc máu bằng cách loại bỏ các chất độc trong máu như các chất sau chuyển hóa, rượu, ma túy, xác vi khuẩn khỏi hệ thống của cơ thể.

– Phá vỡ chất béo bão hòa và sản xuất cholesterol.

Theo Viện Y tế Quốc gia (NIH) ở Mỹ có khoảng 1 trong số 400 người lớn mắc bệnh xơ gan. Bệnh xơ gan Nam giới mắc nhiều hơn phụ nữ.

Xơ gan phát triển như thế nào?

Gan là một cơ quan cứng, thường có khả năng tái tạo các tế bào khi bị tổn thương. Xơ gan phát triển khi có các yếu tố làm tổn thương gan (như rượu và nhiễm virus mạn tính) trong một thời gian dài. Khi điều này xảy ra, gan sẽ bị tổn thương và hình thành sẹo. Phần gan bị sẹo không thể hoạt động bình thường, cuối cùng có thể dẫn đến xơ gan.

Xơ gan làm cho gan co nhỏ lại, trở nên cứng lại. Nó làm cho máu giàu chất dinh dưỡng khó chảy vào gan từ tĩnh mạch cửa. Tĩnh mạch cửa mang máu từ các cơ quan tiêu hóa đến gan. Áp lực trong tĩnh mạch cửa tăng lên khi máu không thể đi vào gan.

Kết quả cuối cùng là xuất hiện tình trạng nghiêm trọng hơn được gọi là tăng áp lực tĩnh mạch cửa, trong đó áp suất trong lòng tĩnh mạch tăng lên rất cao. Hệ thống áp suất cao này gây ra nhiều hậu quả, như dẫn đến giãn tĩnh mạch thực quản, giãn tĩnh mạch dạ dày, sau đó có thể vỡ ra, chảy máu gây xuất huyết tiêu hóa.

Nguyên nhân phổ biến của xơ gan

Các nguyên nhân phổ biến nhất của xơ gan ở Mỹ là nhiễm virus viêm gan C trong thời gian dài và lạm dụng rượu mạn tính. Béo phì cũng là một nguyên nhân của xơ gan, mặc dù nó không phổ biến như nghiện rượu hoặc viêm gan C. Béo phì có thể là một yếu tố nguy cơ tiềm ẩn, hoặc kết hợp với nghiện rượu và viêm gan C.

Rượu

Theo NIH, xơ gan có thể phát triển ở những phụ nữ uống nhiều hơn hai ly đồ uống có cồn mỗi ngày (bao gồm cả bia và rượu) trong nhiều năm. Đối với nam giới, uống nhiều hơn ba ly mỗi ngày trong nhiều năm có thể khiến họ có nguy cơ bị xơ gan.

Tuy nhiên, số lượng là khác nhau ở mỗi người và điều này không có nghĩa là tất cả những người đã từng uống nhiều hơn một vài ly rượu sẽ bị xơ gan. Xơ gan do rượu thường là kết quả của việc thường xuyên uống nhiều hơn số lượng này kéo dài trong 10 – 12 năm.

Viêm gan virus C

Viêm gan virus C có thể lây nhiễm qua quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc với máu hoặc các sản phẩm của máu bị nhiễm bệnh. Quý vị có thể tiếp xúc với máu bị nhiễm bệnh qua kim bị nhiễm bệnh từ bất kỳ nguồn nào, bao gồm xăm mình, xỏ lỗ, lạm dụng thuốc tiêm tĩnh mạch, dùng chung kim tiêm.

Viêm gan C hiếm khi lây truyền qua đường truyền máu ở Mỹ do các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của ngân hàng máu sàng lọc.

Các nguyên nhân gây xơ gan khác

Các nguyên nhân khác của xơ gan bao gồm:

– Virus viêm gan B có thể gây viêm và tổn thương gan, dẫn đến xơ gan.

– Virus viêm gan D cũng có thể gây ra xơ gan. Bệnh thường thấy ở những người đã bị viêm gan B.

– Viêm gan tự miễn gây ra tình trạng viêm nhiễm có thể dẫn đến xơ gan.

– Tổn thương đường mật, có chức năng dẫn lưu mật: Một ví dụ của tình trạng như vậy là viêm đường mật nguyên phát.

– Các rối loạn ảnh hưởng đến khả năng xử lý sắt và đồng của cơ thể: Hai ví dụ là bệnh huyết sắc tố và bệnh Wilson.

– Thuốc, bao gồm thuốc theo toa và thuốc không kê đơn như acetaminophen, một số loại thuốc kháng sinh và một số loại thuốc chống trầm cảm, có thể dẫn đến xơ gan.

Các triệu chứng của bệnh xơ gan

Các triệu chứng của xơ gan xảy ra do gan không có khả năng lọc máu, phân hủy chất độc, sản xuất các yếu tố đông máu, giúp hấp thu chất béo và các vitamin tan trong chất béo. Thông thường, không có triệu chứng cho đến khi rối loạn hình thành. Một số triệu chứng bao gồm:

– Không muốn ăn

– Chảy máu mũi

– Vàng da (cũng mạc mắt màu vàng)

– Tĩnh mạch hình nhện nhỏ bên dưới da (sao mạch)

– Giảm cân

– Ngứa da

– Yếu mệt

Các triệu chứng nghiêm trọng hơn bao gồm:

– Nhầm lẫn và khó suy nghĩ rõ ràng, lơ mơ

– Cổ chướng

– Phù chân

– Bất lực

– Nữ hóa tuyến vú (khi nam giới bắt đầu phát triển mô vú)

Làm thế nào để chẩn đoán xơ gan

Chẩn đoán xơ gan bắt đầu bằng một bệnh sử chi tiết và khám sức khỏe. Bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử đầy đủ. Tiền sử có thể cho thấy lạm dụng rượu lâu dài, tiếp xúc với bệnh viêm gan C, tiền sử gia đình mắc các bệnh tự miễn dịch hoặc các yếu tố nguy cơ khác. Khám sức khỏe có thể cho thấy các dấu hiệu như:

– Da nhợt nhạt

– Vàng mắt (vàng da)

– Lòng bàn tay ửng đỏ

– Run tay

– Gan hoặc lá lách to, hoặc teo nhỏ

– Tinh hoàn nhỏ

– Mô vú dư thừa (ở nam giới)

– Giảm sự tỉnh táo

Các xét nghiệm có thể cho biết gan đã bị tổn thương như thế nào. Một số xét nghiệm được sử dụng để đánh giá xơ gan là:

– Công thức máu hoàn chỉnh (để phát tình trạng thiếu máu)

– Xét nghiệm máu đông máu (để xem máu đông nhanh như thế nào)

– Albumin (để kiểm tra một loại protein được sản xuất trong gan)

– Xét nghiệm chức năng gan

– Alpha fetoprotein (aFP – tầm soát ung thư gan)

Các xét nghiệm bổ sung có thể đánh giá hình thái gan bao gồm:

– Nội soi trên (để xem có bị giãn tĩnh mạch thực quản hay không)

– Siêu âm gan

– MRI bụng

– Chụp CT bụng

– Sinh thiết gan (xét nghiệm xác định bệnh xơ gan)

Các biến chứng từ xơ gan

Nếu máu không thể đi qua gan, nó sẽ tạo ra một nguồn dự phòng qua các tĩnh mạch khác, chẳng hạn như trong thực quản. Điều này được gọi là giãn tĩnh mạch thực quản. Các tĩnh mạch này không được tạo ra để chịu áp lực cao và bắt đầu giãn phình ra do dòng máu tăng thêm.

Các biến chứng khác do xơ gan bao gồm:

– Bầm tím (do số lượng tiểu cầu thấp và / hoặc đông máu kém)

– Chảy máu (do giảm protein đông máu)

– Nhạy cảm với thuốc (gan xử lý thuốc trong cơ thể)

– Suy thận

– Ung thư gan

– Kháng insulin và bệnh tiểu đường loại 2

– Bệnh não gan (lú lẫn do ảnh hưởng của chất độc máu lên não)

– Sỏi mật (can thiệp vào dòng chảy của mật có thể làm cho mật cứng lại và hình thành sỏi)

– Giãn tĩnh mạch thực quản, giãn tĩnh mạch dạ dày

– Lá lách to

– Phù và cổ chướng

Điều trị xơ gan

Phương pháp điều trị xơ gan khác nhau dựa trên nguyên nhân gây ra bệnh và mức độ tiến triển của các rối loạn. Một số phương pháp điều trị mà bác sĩ có thể kê đơn bao gồm:

– Thuốc chẹn beta hoặc nitrat (đối với tăng áp lực tĩnh mạch cửa)

– Bỏ rượu (nếu xơ gan do rượu)

– Thủ thuật thắt giãn tĩnh mạch thực quản (được sử dụng để kiểm soát chảy máu do giãn tĩnh mạch thực quản)

– Kháng sinh tiêm tĩnh mạch (để điều trị viêm phúc mạc có thể xảy ra với cổ trướng)

– Chạy thận nhân tạo (để lọc máu của những người bị suy thận)

– Lactulose và chế độ ăn ít protein (để điều trị bệnh não)

– Ghép gan là một lựa chọn cuối cùng, khi các phương pháp điều trị khác thất bại.

Tất cả bệnh nhân phải ngừng uống rượu. Không nên dùng thuốc, ngay cả thuốc không kê đơn mà không hỏi ý kiến bác sĩ.

Ngăn ngừa xơ gan

Quan hệ nam nữ an toàn có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh viêm gan B hoặc C. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh CDC khuyến cáo rằng tất cả trẻ sơ sinh, người lớn có nguy cơ nên được chủng ngừa bệnh viêm gan B.

Hạn chế uống rượu hoặc tránh uống rượu, ăn một chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục đầy đủ có thể ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình xơ gan.

Yhocvn.net

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

+ Hiểu về xét nghiệm chức năng gan

+ Tăng men gan tiềm ẩn nguy cơ ung thư

+ Suy thận ở bệnh nhân xơ gan

+ Chế độ ăn cho gan khỏe mạnh: Những loại thực phẩm nên, không nên ăn

+ Bệnh gan nhiễm mỡ: phân biệt các loại gan nhiễm mỡ NAFLD, NAFL, NASH

Địa chỉ uy tin thức hiện Nội soi tiêu hóa, phát hiện các bệnh lý đường tiêu hóa, test Hp, siêu âm tổng quát, xét nghiệm: PHÒNG KHÁM NỘI 3/38 PHƯƠNG MAI

100% bác sĩ bệnh viện Bạch Mai thăm khám, tư vấn, thực hiện thủ thuật và điều trị.

Siêu âm tuyến giáp, siêu âm ổ bụng……

⇒ Địa chỉ: Số 3 ngõ 38 Phương Mai, Phường Phương Mai, Quận Đống Đa, TP.HN

⇒ Điện thoại: 092 999 3638