WHO tuyên bố tình trạng khẩn cấp của virus Zika gây teo não ở trẻ

(SKGĐ-KHỎE24H) Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố virus Zika là một tình trạng khẩn cấp y tế công cộng quốc tế (international public health emergency). Virus Zika gây lo ngại về khả năng có thể gây dị tật bẩm sinh.

Khoảng 4 triệu người có thể bị nhiễm cho tới cuối năm nay. Các giới chức tại Trung tâm Kiểm soát và Dự phòng Bệnh tật (CDC) Hoa Kỳ đã thuyết phục phụ nữ có thai tránh tới khoảng hơn 20 quốc gia, hầu hết là ở vùng Caribbean và Mỹ Latin, nơi dịch bệnh đang gia tăng.

Gleyse Kelly da Silva đang bế đứa con gái của cô, Maria Giovanna, cháu bé được sinh ra với dị tật đầu nhỏ tại Recife, Brazil. Dị tật bẩm sinh có liên quan tới vi-rút Zika. Ảnh: Felipe Dana/Associated Press

Nhiễm virus dường như có liên quan tới sự phát triển đầu nhỏ bất thường và tổn thương não ở trẻ sơ sinh. Một số phụ nữ mang thai đã từng ở các khu vực này nên được xét nghiệm kiểm tra nhiễm virus, cơ quan này cho hay. Sau đây là một vài câu trả lời và lời khuyên về dịch bệnh.

Các khu vực hiện tại hoặc trong quá khứ có bằng chứng của Zika. Nguồn: CDC

Virus Zika là gì?

Qua muỗi, nhưng không phải đối với tất cả các loài.

Zika lây lan do loài muỗi thuộc giống Aedes, mà chúng có thể sinh sản trong vũng nước nhỏ như cái nắp chai và thường đốt vào ban ngày. Muỗi gây sốt vàng hung hãn, Aedes aegypti, đã làm lây lan hầu hết các trường hợp bệnh Zika, nhưng ở Mỹ loại muỗi này chỉ phổ biến tại Florida, dọc bờ biển Gulf và ở Hawaii – mặc dù nó cũng được tìm thấy tại bắc Washington, D.C., trong thời tiết nóng.

Muỗi hổ châu Á, Aedes albopictus, được biết cũng có thể làm lây truyền virus, nhưng không rõ là hiệu quả đến như thế nào. Loại muỗi này trải dài từ Bắc New York đến Chicago vào mùa hè.

Mặc dù virus thông thường được lây truyền qua muỗi, nhưng cũng có những báo cáo về khả năng lây lan qua truyền máu, và một khả năng có thể nữa là lây lan qua đường tình dục. Virus đã từng được tìm thấy trong một mẫu tinh trùng.

Vius Zika có thể gây tổn thương não ở trẻ sơ sinh như thế nào?

Các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn về việc nó diễn ra như thế nào, và liệu nguyên nhân có phải do vi-rút hay không.

Khả năng virus Zika gây dị tật đầu nhỏ – đầu nhỏ bất thường và não bị tổn thương – nổi lên chỉ trong tháng Mười, khi các bác sĩ ở miền bắc Brazil nhận thấy sự tăng vọt ở trẻ sơ sinh có tình trạng này.

Nó có thể do các yếu tố khác, như nhiễm trùng đồng thời các virus khác, có thể góp phần làm tăng tỷ lệ tổn thương não; các nhà điều tra thậm chí có thể thấy rằng vi-rút Zika không phải là nguyên nhân chính, mặc dù các bằng chứng gián tiếp hiện nay đều ủng hộ nguyên nhân chính là do virus Zika.

Hiện vẫn chưa biết dị tật đầu nhỏ ở các ổ dịch bệnh tại Brazil trở lên phổ biến như thế nào. Có khoảng 3 triệu trẻ em sinh ra tại Brazil mỗi năm. Thông thường, có khoảng 150 trường hợp dị tật đầu nhỏ được báo cáo, và Brazil cho biết họ đang điều tra gần 4.000 trường hợp. Tuy nhiên, các trường hợp được báo cáo thường tăng lên khi mọi người được cảnh báo về một cuộc khủng hoảng sức khỏe tiềm ẩn.

Có biện pháp điều trị chưa?

Chưa.

CDC không khuyến các loại thuốc kháng virus nào cụ thể cho những người bị nhiễm vi-rút Zika. Triệu chứng thường nhẹ – khi chúng xuất hiện tất cả – và thường chỉ cần nghỉ ngơi, dinh dưỡng và các chăm sóc hỗ trợ khác.

Có vaccine không?

Không có vaccine chống lại virus Zika.

Nỗ lực để tạo ra một loại vaccine chỉ mới bắt đầu, và việc tạo ra và thử nghiệm một loại vaccine thường phải mất nhiều năm và chi phí hàng trăm triệu đô la.

Làm thế nào để người dân tự bảo vệ mình?

Rất khó để tự bảo vệ ở những vùng có muỗi truyền bệnh.

Do không thể ngăn chặn hoàn toàn việc bị muỗi cắn, CDC khuyên phụ nữ mang thai nên tránh đến các vùng có virus Zika đang lây truyền, và khuyên phụ nữ đang nghĩ tới việc có thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiếp tục.

Người du lịch đến những quốc gia này được khuyên nên tránh hoặc hạn chế tối thiểu muỗi cắn bằng cách ở trong phòng được che chắn hoặc có điều hòa hoặc ngủ dưới màn chống muỗi, mặc đồ chống côn trùng mọi lúc và mặc quần dài, áo dài tay, đi giày và đội mũ.

K.A (Theo nytimes)