Vai trò, cơ chế ảnh hưởng của hệ vi sinh đường ruột với các bệnh thoái hóa thần kinh

Hệ vi sinh đường ruột của con người là một cộng đồng vi sinh vật khổng lồ có vai trò không thể thay thế trong cuộc sống. Với sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực nghiên cứu, ảnh hưởng của hệ vi sinh đường ruột đối với các bệnh lý ở người đã dần được khám phá. Chứng rối loạn hệ khuẩn ruột có những tác động tiêu cực đến sức khỏe của chúng ta cũng như gây ra nhiều loại bệnh mạn tính. Cơ chế của hệ vi sinh đường ruột đối với các bệnh lý ở người vô cùng phức tạp, đặc biệt là liên quan tới các bệnh thoái hóa thần kinh.

Hệ vi sinh đường ruột với các bệnh thoái hóa thần kinh

Mối quan hệ giữa hệ vi sinh đường ruột với các bệnh thoái hóa thần kinh đã thu hút được nhiều sự chú ý của cộng đồng y tế trong thời gian gần đây. Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho rằng hệ vi sinh đường ruột có thể điều chỉnh giao tiếp thần kinh, nội tiết và miễn dịch thông qua trục não-ruột liên quan đến việc biểu hiện và phát triển các bệnh lý về hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là bệnh Parkinson và bệnh Alzheimer.

Bệnh Parkinson

Bệnh Parkinson là một chứng rối loạn thoái thần kinh đặc trưng bởi việc mất đi các tế bào thần kinh dopaminergic trong não và xuất hiện của các tập hợp protein bất thường. Các nghiên cứu gần đây tập trung vào vai trò của hệ vi sinh đường ruột đối với bệnh Parkinson và thu được rất nhiều kết quả khác nhau. Một số nghiên cứu đã tìm thấy mức độ Bifidobacteria, Pasteurella và Enterococcus tăng lên trong ruột của bệnh nhân Parkinson, trong khi những nghiên cứu khác lại quan sát thấy Brautella, Prevotella và Faecococcus giảm xuống.

Điều thú vị là Bifidobacteria giảm đi trong giai đoạn sau của bệnh thì có liên quan đến tiến triển bệnh, chứng tỏ rằng sự gia tăng Bifidobacteria ban đầu có thể có lợi trong việc ngăn ngừa thoái hóa thần kinh. Phát hiện này cho thấy rằng các biện pháp can thiệp bằng men vi sinh với Bifidobacteria có thể làm chậm sự phát triển bệnh Parkinson.

Lactobacillus đa dạng ở bệnh nhân Parkinson đã cho thấy sự không thống nhất giữa các kết quả nghiên cứu, được phán đoán là bị các yếu tố như lối sống, chế độ ăn uống, tuổi tác, địa lý, chỉ số khối cơ thể và chủng tộc. Chế độ ăn khác nhau ở các quốc gia và khu vực khác nhau có thể dẫn đến sự khác biệt về thành phần Lactobacillus. Ngoài ra, sự gia tăng Lactobacillus có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng táo bón thường xuyên của bệnh nhân Parkinson, vì nồng độ Lactobacillus có xu hướng tăng khi mắc hội chứng ruột kích thích.

Trục ruột-não, bao gồm giao tiếp hai chiều giữa hệ vi sinh đường ruột và hệ thần kinh trung ương, có vai trò điều chỉnh chức năng não, phát triển thần kinh và lão hóa. Sự tương tác này xảy ra thông qua các tín hiệu hóa học, đường dẫn truyền thần kinh và hệ thống miễn dịch. Những đường dẫn truyền này góp phần vào sự phát triển và tiến triển của các bệnh thoái hóa thần kinh như bệnh Parkinson.

Các nguyên cứu thực nghiệm đã đưa ra các bằng chứng ủng hộ sự liên quan giữa trục ruột-não và bệnh Parkinson. Những thay đổi trong hệ vi sinh đường ruột có thể dẫn đến việc tích tụ các tập hợp protein bất thường và kích hoạt các tế bào miễn dịch trong não. Các nghiên cứu sử dụng chuột đã chứng minh rằng sự xuất hiện của vi khuẩn đường ruột làm trầm trọng thêm các triệu chứng và bệnh lý não liên quan đến Bệnh Parkinson. Việc cấy ghép hệ vi sinh trong phân từ bệnh nhân Parkinson vào chuột không có mầm bệnh cũng làm trầm trọng thêm các triệu chứng so với việc cấy ghép từ những người khỏe mạnh. Những thay đổi về axit béo chuỗi ngắn và ghrelin, bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của hệ vi sinh vật đường ruột, cũng có liên quan đến cơ chế cơ bản của Bệnh Parkinson.

Nhìn chung, có sự khác biệt về thành phần hệ vi sinh vật đường ruột giữa bệnh nhân Parkinson và người khỏe mạnh và sự khác biệt này có thể góp phần vào sự phát triển và tiến triển của bệnh Parkinson.

Bệnh Alzheimer

Bệnh Alzheimer là bệnh thoái hóa thần kinh phổ biến nhất ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Bệnh này đặc trưng bởi sự tích tụ protein β-amyloid và quá trình tăng phospho của protein TAU, dẫn đến sự hình thành các mảng β-amyloid và các đám rối sợi thần kinh. Những thay đổi bệnh lý này gây ra phản ứng viêm, khiến các tế bào thần kinh chết đi và tổn thương não không thể phục hồi.

Nghiên cứu gần đây đã nhấn mạnh vai trò của hệ vi sinh đường ruột trong sự phát triển và tiến triển của bệnh Alzheimer. Trục ruột-não, hệ thống giao tiếp hai chiều giữa ruột và não, đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể và cân bằng nội môi. Sự mất cân bằng trong hệ vi sinh đường ruột có thể phá vỡ trục cân bằng này và đã được quan sát thấy ở cả bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson.

Các nghiên cứu đã tìm thấy mối tương quan giữa hệ vi sinh vật đường ruột và bệnh Alzheimer. Ở những người bị suy giảm nhận thức nhẹ, giai đoạn tiền thân của Bệnh Alzheimer, có những thay đổi tương tự về thành phần hệ vi sinh vật đường ruột so với những thay đổi được thấy ở giai đoạn đầu của Bệnh Alzheimer. Điều này cho thấy rằng việc phân tích hệ vi sinh vật đường ruột có thể được sử dụng như một công cụ chẩn đoán sớm bệnh Alzheimer.

Hơn nữa, tình trạng rối loạn hệ khuẩn ruột ở bệnh nhân Alzheimer có thể tăng vi khuẩn gây viêm và giảm vi khuẩn chống viêm. Sự mất cân bằng này góp phần gây viêm nhiễm ở cả ruột và hệ thần kinh trung ương. Các phân loại vi khuẩn cụ thể, chẳng hạn như Escherichia và Shigella, thúc đẩy tình trạng viêm. Những vi khuẩn đường ruột gây viêm này tạo ra các chất chuyển hóa làm tăng mức độ viêm trong máu và não, làm trầm trọng thêm sự tiến triển của bệnh Alzheimer.

Ngoài vai trò của hệ vi sinh đường ruột, nhiễm trùng vi khuẩn cũng được cho là một yếu tố có thể gây ra bệnh Alzheimer. Ví dụ, các nghiên cứu đã phát hiện virus herpes simplex loại 1 (HSV-1) trong não của bệnh nhân Alzheimer. Tuy nhiên, sự hiện diện của mảng β-amyloid trong não giống như một cơ chế bảo vệ chống lại nhiễm virus. Nhưng nếu những mảng bám này tồn tại dai dẳng sẽ gây hại cho tế bào thần kinh, làm bệnh phát triển trầm trọng hơn.

Cơ chế cơ bản liên kết hệ vi sinh vật đường ruột và bệnh Alzheimer liên quan đến việc kích hoạt đường dẫn truyền cụ thể trong ruột và não. Sự mất cân bằng trong hệ vi sinh đường ruột, đặc biệt là khi lão hóa, có thể kích hoạt các đường dẫn truyền như đường liên kết CCAAT/protein β/asparagine endopeptidase, thúc đẩy sự khởi phát và tiến triển của các bệnh thoái hóa thần kinh. Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc can thiệp vào hệ vi sinh vật đường ruột thông qua các biện pháp như sử dụng men vi sinh hoặc prebiotic cụ thể có thể điều chỉnh các đường dẫn truyền này và giảm thiểu sự phát triển của Bệnh Alzheimer.

Nhìn chung, chúng ta có những bằng chứng thuyết phục cho thấy mối liên hệ giữa hệ vi sinh đường ruột và bệnh Alzheimer. Rối loạn hệ khuẩn ruột có thể góp phần gây viêm thần kinh, bệnh lý protein beta amyloid và suy giảm nhận thức. Hiểu biết và điều chỉnh hệ vi sinh đường ruột là một chiến lược điều trị mới đầy hứa hẹn cho bệnh nhân Alzheimer và các rối loạn hệ thần kinh khác.

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

Cách cân bằng hệ vi sinh đường ruột ngừa rối loạn tiêu hóa

Hệ vi sinh đường ruột bị ảnh hưởng như nào khi ăn quá nhiều muối

Cải thiện vi khuẩn đường ruột giúp phòng ngừa bệnh tiểu đường type 2

Tập thể dục giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột như nào

Mối liên hệ giữa bệnh suy tim và hệ vi sinh đường ruột

Yhocvn.net