Phương pháp đo huyết áp và cách xác định huyết áp tối đa, tối thiểu, huyết áp chính thống

Phương pháp đo huyết áp quyết định độ chính xác trong nhận định bệnh huyết áp. Làm thế nào để xác định được đâu là huyết áp tối đa, huyết áp tối thiểu và xác định huyết áp chính thống để làm gì và những câu hỏi người mắc bệnh huyết áp rất quan tâm. Yhocvn sẽ giúp bạn giải đáp những những câu hỏi trên.

Chuẩn bị máy đo

Máy đo huyết áp có nhiều loại. Trước khi do cân kiểm tra lại huyết áp kế: như trong cột thuỷ ngân có bọt khí không, quả bóp và các khoá còn tốt không, bao cao su quấn tay có bị thủng hay không.v.v… Nên đối chiếu máy của mình với một máy đo huyết áp khác được coi là chuẩn. Có bao hơi cần to đủ quấn vòng tay và phủ được hai phân ba độ dài cánh tay. Bao hơi thông thường cỡ 12×24 cm, dùng đo cho các bệnh nhân thông thường. Nếu tay quá to hoặc quá nhỏ so với bao quấn tay đều cho kết quả không chính xác. Bao quá to so với tay đo cho kết quả huyết áp thấp, bao quá nhỏ so với tay đo cho kết quả cao

Chuẩn bị bệnh nhân và đo

Người được đo huyết áp phải ở trong trạng thái tinh thần thoải mái, các cơ thư duỗi, trước khi đo không được hoạt động thể lực mạnh, không uống cà phê, không hút thuốc lá, không dùng các chất kích thích.

Bệnh nhân có thể nằm đo hoặc ngồi đo nhưng cần chú ý đặt máy đo huyết áp có cùng độ cao ngang với tim. Khi đo ở tay, bao hơi quấn cánh tay trên nếp khuỷu 2 cm. Nếu tay áo quá chặt thì phải cởi áo ra. Ống nghe đặt ở nếp khuỷu trên đường đi của động mạch. Thông thường đo ở tay trái, có thể đo ở hai tay để đối chiếu.

Khi huyết áp đo ở hai tay chênh lệch nhau quá 15 mmHg thì phải nghĩ đến một bệnh tắc ở hệ động mạch chủ hoặc gốc động mạch vô danh hoặc động mạch dưới đòn hoặc hẹp động mạch chủ trên van.

Nếu chênh lệch huyết áp nói trên đi kèm với triệu chứng rối loạn tuần hoàn não thì phải nghĩ là tắc hẹp động mạch dưới đòn.

Có thể đo huyết áp ở chân. Bình thường huyết áp tâm thu ở chân cao hơn ở tay khoảng dưới20 mmHg, huyết áp tâm trương thì bằng ở tay.

Nếu huyết áp tâm thu ở tay cao hơn ở chân khoảng trên 20 mmHg thì phải nghĩ đến bệnh hở động mạch chủ (dấu hiệu Hill).

Cần chú ý khi đo huyết áp ở chân, bao hơi có thể quá nhỏ so với chân, làm cho huyết áp tăng, kết quả đo không chính xác.

Những điểm cần lưu ý khi đo

Bơm hơi vào tương đối nhanh, nếu bơm chậm quá sẽ gây ra những biến đổi huyết động ở trong các động tĩnh mạch ở phân dưới bao hơi làm cho kết quả không chính xác. Nên bơm lên trên mức huyết áp tâm thu khoảng 30 mmHg. (Nếu dự kiến được huyết áp tâm thu). Khi xả hơi ra nên từ từ, cột thủy ngân xuống được 20 mmHg trong khoảng 1 giây. Khi đã xác định được huyết áp tối thiểu rồi, cân xả hết hơi. Muốn đo lại lần khác cân nghỉ khoảng 1 phút rồi mới bơm hơi đo lại.

Muốn xác định một bệnh nhân bị tăng huyết áp thì phải đo ít nhất hai kỳ, mỗi kỳ 3 lần. trong những điều kiện, giống nhau, nếu vẫn thấy huyết áp tăng mới yên tâm kết luận là bị tăng huyết áp.

Bởi vì huyết áp người ta rất giao động và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như thời tiết, thời gian, không gian….kể cả việc chính sự có mặt của thầy thuốc nhất là thầy thuốc có uy tín gây cho bệnh, những cảm xúc mạnh (Stress). Cho nên nhiều khi đo huyết áp lần đâu thấy tăng, ngày hôm sau đo lại thấy bình thường.

Thông thường nên đo 3 lần vào 3, ngày nhưng cùng một thời điểm. Ví dụ : Đo 3 ngày liền đều vào lúc 9 giờ sáng, và cùng trong những điều kiệngiống nhau. Kết qủa huyết áp là trung bình cộng của 3 lần đo đó.

Cách xác định huyết áp tối đa, huyết áp tối thiểu, khoảng trong huyết áp  

Tiếng đập đầu tiên mà ta nghe được khi đo là huyết áp tối đa, tiếng đập cuối cùng (tương ứng với giai đoạn V của Korotkoff) là huyết áp tối thiểu.

Đôi trường hợp có khoảng trống huyết áp. Đó là sau khi nghe tiếng đập đầu tiên rõ ràng (giai đoạn .1 -của Korotkoff) thì có một khoảng thời gian im lặng, sau đó xuất hiện lại các tiếng đập rõ ràng (giai đoạn II của Kơrotkoff). Tiếp theo đập nhỏ dần rồi tắt. Trong trường hợp này huyết áp được tính như sau : huyết áp tối đa ứng với tiếng đập đầu tiên. Huyết áp tối thiểu ứng với tiếng đập cuối cùng bỏ qua khoảng trống huyết áp.

Khoảng trống huyết áp thường gặp ở những bệnh nhân có huyết áp quá thấp, hoặc khi tĩnh mạch bị căng lên, hoặc lượng máu động mạch giảm tốc độ gặp trong hẹp động mạch chủ khít.

Xác định huyết áp chính thống

Vì huyết áp luôn luôn giao động và dễ thay đổi khi dùng thuốc hạ áp nên phải biết cách đo để xác định huyết áp thật của bệnh nhân là bao nhiêu trước khi bắt đầu điều trị. Huyết áp chính thống hay còn gọi là huyết áp cơ sở chính là huyết áp thật của bệnh nhân khi chưa điều trị, hoặc khi chưa bị một stress nào.

Đo ba lần.vào 3 ngày cùng một thời điểm giống nhau lấy trung bình cộng của ba lần đo đó ta có huyết áp chính thống.

Phương pháp đo huyết áp và cách xác định huyết áp tối đa, tối thiểu, huyết áp chính thống

Bài liên quan: Phân loại tăng huyết áp: huyết áp tâm thu, tâm trương, huyết áp giới hạn, huyết áp chính thức

Yhocvn.net