Tật nhổ tóc: Da liễu hay tâm thần?

Tật nhổ tóc (Trichotillomania) là một sự rối loạn kiểm soát tinh thần mạn tính, thôi thúc người bệnh nhổ lông tóc lặp đi lặp lại, tạo thành một chứng mất tóc. Một số nghiên cứu khác cho rằng đó là một rối loạn trong phổ ám ảnh cưỡng bức (obsessive-compulsive spectrum).

Biểu hiện của người có tật nhổ tóc

Người bệnh có cảm giác căng thẳng gia tăng ngay trước khi nhổ hoặc trong khi cố gắng cưỡng lại hành vi đó. Ngoài ra còn có cảm giác thú vị, hài lòng hoặc khuây khỏa khi nhổ được tóc là điểm đặc trưng nhất của tật kỳ lạ này.

Tỉ lệ lưu hành tật nhổ tóc dao động trong khoảng 0,6-13%. Tật nhổ tóc này thường gặp nhất ở trẻ nhỏ, tuổi thanh thiếu niên, nữ giới mắc nhiều hơn nam (2,5: 1). Nhiều trẻ em mắc chứng nhổ tóc này nhưng lành tính nên tự khỏi. Tuổi khởi phát trung bình từ 9-13. Tần suất gia tăng ở những người hay lo âu và dễ xúc động, y học gọi là dạng “thần kinh nghệ sĩ”.

Khi đến cữ, người bệnh thường xoắn tóc vào ngón tay rồi nhổ cho được hoặc chà xát cho đến khi làm đứt sợi tóc đó. Họ có thể nhổ tóc ở bất kỳ vị trí nào tay với tới được, thường là tóc vùng trán, thái dương; nhưng cũng có khi nhổ cả lông mi, lông mày. Những đám tóc bị nhổ có bờ không đều và mật độ tóc giảm đáng kể nhưng không bao giờ rụng nhẵn thín như trong bệnh rụng tóc vùng. Nhiều sợi tóc bị đứt với độ dài ngắn khác nhau phân bố ngẫu nhiên ở vùng đầu bị ảnh hưởng. Những sợi tóc có độ dài từ 0.5-1cm thường được người bệnh dùng ngón út cuộn lại và nhổ ra.

Biểu hiện tâm thần đầu tiên thường xảy ra trong giờ giải lao ở lớp học, lúc xem truyền hình hoặc lúc sắp chìm vào giấc ngủ. Bố mẹ ít khi để ý đến hành vi của trẻ.

Nguyên nhân tâm lý

Tật nhổ tóc này ở nhiều trẻ bị “kích hoạt” khi nhập viện hoặc có can thiệp y tế, lúc gặp phải những khó khăn ở trường hay căng thẳng tại gia đình. Nhiều trường hợp cũng xảy ra do có sự bất hòa nghiêm trong giữa anh chị em ruột trong nhà hay mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái bị rạn nứt và có biểu hiện trì trệ trí tuệ. Thường có song hành bệnh tật về rối loạn tâm tính và lo âu trên người bệnh trầm cảm tiên phát làm gia tăng tỷ lệ mắc phải của chứng này. Tật nhổ tóc có thể xuất hiện ở tuổi thanh niên và tuổi trưởng thành; khi xảy ra ở người lớn, thì một số nhà tâm thần phân loại nó như một rối loạn ám ảnh cưỡng bức.

Tật nhổ tóc thường tiến triển mạn tính, có nhiều đợt tăng và giảm. Người bệnh trung bình mỗi ngày tốn khoảng 1-3 giờ để nhổ tóc, dẫn đến tình trạng mất nhiều tóc. Bệnh nhân thường có cảm giác đau khổ và hổ thẹn, ảnh hưởng đến các mối quan hệ tình cảm và công việc. Người nhổ tóc luôn lo lắng bị phát hiện và ngại đi khám bệnh vì sợ bị chỉ trích về hành vi của mình.

Những tiêu chí để chẩn bệnh nhổ tóc gồm:

(1) Gia tăng mức độ căng thẳng ngay trước lúc nhổ tóc hoặc khi nỗ lực cưỡng lại việc nhổ tóc,

(2) Có cảm giác thoái mái, dễ chịu hoặc thú vị trong khi nhổ được tóc,

(3) Sự nhổ tóc không được cải thiện giải thích rằng người bệnh có vấn đề về bệnh lý nội khoa hay rối loạn tâm thần nào khác và

(4) Những tổn thương, mất mát trong các mối quan hệ cá nhân hay công việc thường là hậu quả của việc nhổ tóc.

Nguồn: TTOnline