Dùng thuốc phối hợp để điều trị bệnh cao huyết áp

Phối hợp các nhóm thuốc khác nhau đề điều trị bệnh tăng huyết áp thực tế là một nghệ thuật, rất tinh tế và đòi hỏi theo dõi bệnh nhân tỷ mỷ mới đạt hiệu quả đưa về huyết áp mục tiêu.

Mục tiêu điều trị tăng huyết áp

– Huyết áp < 140/90 mmHg

–  Điều trị theo phân tầng nguy cơ kèm theo:

+ Nguy cơ thấp-vừa

+ Nguy cơ cao (Đái tháo đường, Ts Mắc bệnh tim mạch, bệnh thận)

+ Nhóm bệnh nhân cao tuổi

– Điều trị theo tổn thương cơ quan đích

Tình hình bệnh tăng huyết áp hiện nay trên Thế giới và tại Việt Nam

– Trên thế giới bệnh tăng huyết áp được theo dõi rất chặt và kiểm soát tốt huyết áp ở ngưỡng

– Việt nam tỉ lệ kiểm soát tăng huyết áp đạt mục tiêu rất thấp

– Tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch tăng gấp đôi với mỗi mức tăng huyết áp 20/10mmHg

– Kiểm soát giảm huyết áp bệnh nhân làm giảm tỷ lệ tử vong do bệnh huyết áp cao.

Điều trị bệnh huyết áp theo phân tầng nguy cơ và tổn thương cơ quan đích

Hiệu quả tăng liều khi sử dụng một thuốc luôn song hành với tác dụng bất lợi khoảng 2 lần

Khuyến cáo về sự lựa chọn thuốc điều trị tăng huyết áp

A: Bắt đầu 1 thuốc, tăng liều đến tối đa theo hướng dẫn và rồi mới them thuốc thứ 2

B: Bắt đầu 1 thuốc và thêm thuốc thứ 2 trước khi thuốc đầu đạt liều tối đa

Ưu tiên chọn thuốc theo tổn thương cơ quan đích và các bệnh lý kèm theo

Mỗi loại thuốc tác động trên một cơ chế bệnh sinh tăng huyết áp

Điều trị tăng huyết áp hiệu quả cần tác động trên nhiều cơ chế và thực tế không có thuốc hạ áp nào tác động đa cơ chế đủ để kiểm soát huyết áp ở hầu hết bệnh nhân.

Khuyến cáo 2013 ESH/ESC phối hợp thuốc điều trị tăng huyết áp:

Có thể bắt đầu phối hợp 2 thuốc hạ huyết áp ở bệnh nhân có trị số huyết áp cao vừa-nặng hoặc nguy cơ tim mạch cao	IIb	C
Có thể phối hợp các thuốc hạ huyết áp khác nhóm và có thể có lợi ích tương quan với mức độ hạ huyết áp. Tuy nhiên các phối hợp được sử dụng thành công trong các TNLS là thích hợp hơn	IIa	C
Phối hợp 2 thuốc trong nhóm kháng hệ rennin-angiotensin không được khuyến cáo hoặc khuyến khích	III	A

Chiến lược lựa chọn và phối hợp thuốc điều trị tăng huyết áp

Phối hợp hai thuốc với liều cố định trong một viên thuốc có thể được khuyến cáo và có lợi hơn vì giảm được số viên thuốc trong ngày, cải thiện sự tuân thủ điều trị (thường thấp) ở bệnh nhân tăng huyết áp.

Giảm tác dụng phụ của viên thuốc 2 loại liều cố định hơn so với loại phối hợp thuốc riêng rẽ tương đương liều.

Yêu cầu của thuốc điều trị tăng huyết áp

– Hiêu quả kiểm soát huyết áp suốt 24h

– Phòng ngừa các biến cố tim mạch

– Không ảnh hưởng đến chuyển hóa

– Dung nạp tốt

Những đòi hỏi của viên thuốc phối hợp:

– Mỗi thành phần của thuốc phải có đóng góp chung vào tác dụng điều trị.

– Kết quả phải tốt hơn khi dung 1 loại thuốc

– Liều dùng phải đáp ứng khả dụng sinh học: không có tương tác thuốc đối lập, liều phù hợp

– Có tác dụng trên đa số đối tượng điều trị

– Các thành phần trong thuốc phải dễ dàng cho các thày thuốc hiểu biết và đánh giá.

Phối hợp đôi tối ưu trong điều trị tăng huyết áp: ARB + CCB – ức chế thụ thể ATII và chẹn kênh canxi

Losartan làm giảm nguy cơ đột quỵ tử vong và không tử vong hơn hẳn Atenolol

Cozaar XQ là thuốc gồm Losartan và amlodipine tác dụng tương hỗ và bù đắp làm giảm huyết áp tâm thu và tâm trương tốt hơn so với các thuốc đơn khác. 90% bệnh nhân đáp ứng giảm huyết áp tốt với 1 viên/ngày.

Những lưu ý khi chỉ định phối hợp thuốc điều trị tăng huyết áp

– Phối hợp thuốc điều trị tăng huyết áp có hiệu quả đạt huyết áp mục tiêu tốt hơn, giảm tỷ lệ biến cố tim mạch nhiều hơn và chỉ định ở hầu hết bệnh nhân tăng huyết áp.

– Phối hợp thuốc điều trị tăng huyết áp làm giảm tỷ lệ tác dụng phụ ở bệnh nhân tăng huyết áp.

– Phối hợp thuốc cố định trong 1 viên thuốc có tính dung nạp tốt và tuân thủ điều trị cao hơn đối với người bệnh.

– Phối hợp ARB + CCB là phối hợp thuốc có tác dụng hạ huyết áp tốt hơn, đự phòng các biến cố tim mạch, dung nạp tốt và tuân thủ cao hơn cho các bệnh nhân tăng huyết áp

– Cá thể hóa điều trị trên các bệnh nhân tăng huyết áp mới có hiệu quả đích thực, lâu dài.

BV Bạch Mai