Có nên tiêm vắc xin COVID-19 cho phụ nữ mang thai?

Liệu người có nên đi tiêm phòng vắc xin ngừa COVID-19 cho phụ nữ mang thai hay không lại là một quyết định mang tính cá nhân cần cân nhắc.Với hơn 200 triệu người đang mang thai mỗi năm trên toàn Thế giới. Liệu có nên tiêm ngừa vắc xin COVID-19 cho tất cả phụ nữ mang thai hay không là một quyết định quan trọng về chính sách y tế công cộng. Theo một nghiên cứu thông kê mới nhất của Đại học Johns Hopkins đã đưa ra những kiến nghị sau đây về tiêm vắc xin ngừa COVID-19 cho phụ nữ đang mang thai

Người mang thai có nguy cơ bị COVID-19 nặng hơn không?

Các bằng chứng cho đến nay cho thấy những người đang mang thai có nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong do COVID cao hơn so với những người không mang thai. Ví dụ, những người mang thai có nguy cơ phải nhập viện chăm sóc đặc biệt và cần thông khí xâm nhập cao gấp ba lần những người không mang thai. Nguy cơ tử vong nói chung ở những người mang thai là thấp so với tỷ lệ chung, nhưng nó lại cao hơn so với những người không mang thai. Một số nghiên cứu cho thấy COVID-19 trong thai kỳ có thể làm tăng tỷ lệ sinh non.

Sự hiểu biết của Thế giới về mức độ nghiêm trọng của tác hại do nhiễm SARS-CoV-2 trong thai kỳ đang ngày được hiểu rõ hơn. Đại dịch đã xảy ra chỉ gần hai năm, thời gian chưa đủ để có những hiểu biết về nguy cơ sức khỏe của COVID-19 đối với người mang thai và đặc biệt là thai nhi. Việc nhiễm SARS-CoV-2 trong thai kỳ có gây rủi ro cho thai nhi đang phát triển hay không vẫn chưa được xác định. Các bằng chứng hiện tại cho thấy việc lây truyền SARS-CoV-2 cho thai nhi là rất hiếm. Tuy nhiên, tình trạng bệnh nặng ở người mẹ có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi. Ví dụ, sốt trong thời kỳ đầu mang thai trong một số nghiên cứu có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc một số dị tật bẩm sinh cho thai nhi. Vì đại dịch chỉ xảy ra với chúng ta trong thời gian chưa đủ dài, nên chưa có dữ liệu nào về kết quả lâu dài của những đứa trẻ bị phơi nhiễm trong thời gian bào thai.

Vẫn còn những ẩn số như: Rủi ro thay đổi như thế nào theo từng ba tháng? Những rủi ro của nhiễm virus SAR-CoV-2 không triệu chứng là gì? Hơn nữa, hầu hết thông tin hiện tại về COVID-19 và mang thai đến từ các quốc gia phát triển, chưa đủ dữ liệu phổ biến toàn cầu.

Liệu vắc xin COVID-19 có thực sự an toàn trong thai kỳ không?

Tại thời điểm này, hàng chục nghìn người mang thai đã được tiêm vắc xin COVID-19 trên toàn cầu, bao gồm cả ở Mỹ, Canada, Anh và Israel. Cho đến nay, không có báo cáo nào gợi ý mối quan tâm. Ngoài ra, không có loại vắc xin nào cho đến nay đã được phép sử dụng ở Hoa Kỳ, vắc xin Pfizer-BioNtech, Moderna, và Johnson & Johnson / Janssen, cũng như vắc xin AstraZeneca được ủy quyền ở các quốc gia khác – chứa virus hoặc sao chép mRNA các virus có hiệu lực tạo kháng thể. Do đó, rất khó xảy ra trường hợp vi rút trong vắc xin có thể tái tạo, đi qua nhau thai và lây nhiễm sang thai nhi. Tuy nhiên, cần thêm những nghiên với số lượng lớn để mô tả rõ hơn tính an toàn của từng loại vắc xin COVID trong thai kỳ.

Mặc dù chưa có dữ liệu cụ thể cho phụ nữ mang thai về vắc-xin COVID từ các thử nghiệm lâm sàng, vắc-xin này đã được nghiên cứu trên động vật có thai trong phòng thí nghiệm. Đây là các nghiên cứu về độc tính đối với sự phát triển và sinh sản (DART), nghiên cứu trên động vật mang thai có thể mang lại sự yên tâm về việc tiến tới nghiên cứu vắc xin ở người mang thai. Không có tín hiệu liên quan nào từ dữ liệu nghiên cứu DART cho vắc xin Pfizer-BioNtech, Moderna, Johnson & Johnson / Janssen, và dữ liệu DART sơ bộ cho vắc-xin Oxford-AstraZeneca. Một số ít người tham gia thử nghiệm nghiên cứu các loại vắc-xin này đã mang thai. Không có dấu hiệu nguy cơ liên quan đến những thai kỳ này đã được báo cáo.

Cả ba loại vắc xin này đều cung cấp mức độ bảo vệ rất cao đối với COVID-19. Có rất ít lý do để tin rằng những loại vắc-xin này kém hiệu quả hơn ở những người mang thai so với những người ở độ tuổi tương đương không mang thai.

Các quan điểm vắc xin ngừa COVID-19 đối với phụ nữ mang thai

Việc không có dữ liệu cụ thể cho phụ nữ mang thai đối với vắc xin COVID-19 đã làm cho việc ra quyết định về pháp lý và sức khỏe cộng đồng trở nên khóa khăn. Phần lớn do không có bằng chứng, hầu hết các cơ quan y tế công cộng đã không đưa ra các khuyến cáo rõ ràng về việc sử dụng vắc xin COVID trong thai kỳ. Ở Hoa Kỳ, Canada, Vương quốc Anh và một số quốc gia khác, vị trí của cơ quan y tế công cộng có liên quan là những người mang thai đủ điều kiện nhận vắc-xin – chẳng hạn như những người mang thai là nhân viên chăm sóc sức khỏe hoặc là thành viên của các lực lượng lao động tuyến đầu chống dịch được ưu tiên. Nên được phép tự quyết định về việc tiêm chủng, dựa trên đánh giá của họ về việc liệu triển vọng có lợi cho họ và con cái của họ có lớn hơn rủi ro hay không. Đây cũng là quan điểm của Tổ chức Y tế Thế giới đối với các loại vắc xin mà họ đã đánh giá cho đến nay. Tại Israel, Bộ Y tế và Ủy ban Ưu tiên Tiêm chủng đã khuyến nghị tiêm vắc xin cho những người mang thai trong 3 tháng đầu và 3 tháng thứ hai hoặc thứ ba của họ. Hầu hết các khu vực pháp lý ở Hoa Kỳ đã cung cấp vắc-xin cho những người mang thai có nguy cơ COVID-19 cao hơn trong thai kỳ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) báo cáo rằng các bệnh truyền nhiễm có thể phòng ngừa bằng vắc xin là nguyên nhân gây ra tỷ lệ mắc và tử vong đáng kể ở bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Những thay đổi trong phản ứng miễn dịch của phụ nữ mang thai, xảy ra để ngăn cản hệ thống miễn dịch tấn công thai nhi, có thể cản trở sự phát triển của các phản ứng miễn dịch đối với tác nhân gây bệnh.

Do đó, phụ nữ mang thai có nguy cơ bị nhiễm trùng cao hơn do hệ thống miễn dịch bị suy giảm.

Ví dụ, khi tiêm vắc-xin cúm cho phụ nữ mang thai, vắc-xin này cũng có thể bảo vệ thai nhi. Điều này có nghĩa là vắc xin an toàn và được dung nạp tốt cho phụ nữ mang thai.

Tuy nhiên, trong số các loại vắc xin khác nhau được phát triển, vi rút rubella và quai bị giảm độc lực có thể xâm nhập vào nhau thai và gây ra các biến chứng. Do đó, vắc xin sởi, quai bị và rubella (MMR) không được khuyến cáo tiêm cho phụ nữ mang thai.

Các loại vắc xin COVID-19 khác nhau vẫn chưa được kiểm tra về các tác dụng phụ, đặc biệt là khi chúng mới được phát triển. Tuy nhiên, một nghiên cứu trước đây đã phát hiện ra rằng vắc-xin RNA thông tin (mRNA) thường an toàn để sử dụng cho phụ nữ mang thai. Cả hai loại vắc xin Moderna và BioNTech-Pfizer COVID-19 đều dựa trên nền tảng mRNA.

Ý kiến của bác sĩ chuyên khoa sản nói gì về vắc xin COVID-19 và thai kỳ

Các hiệp hội chuyên môn, chẳng hạn như Đại học Sản phụ khoa Hoa Kỳ , Hiệp hội Y học Bà mẹ-Thai nhi và Trường Cao đẳng Sản phụ khoa Hoàng gia, tất cả đều ủng hộ việc tiêm phòng COVID-19 trong thai kỳ khi lợi ích nhiều hơn nguy cơ.

Nghiên cứu mới của nhóm nghiên cứu tại Trường Y khoa Feinberg, Đại học Northwestern, Mỹ, cho thấy vắc-xin COVID-19 không làm hỏng nhau thai và có thể an toàn khi sử dụng trong thai kỳ.

Những người mang thai nên nghĩ như thế nào về những lợi ích và rủi ro?

Lợi ích chính của vắc-xin Pfizer-BioNtech, Moderna, Johnson & Johnson / Janssen, và AstraZeneca đối với tất cả mọi người, dù đang mang thai hay không là việc tiêm vắc-xin mang lại mức độ bảo vệ cao chống lại các biến chứng nghiêm trọng do COVID-19.

Lợi ích bảo vệ của việc tiêm phòng COVID-19 đối với bất kỳ người nào đang mang thai quan trọng như thế nào tùy thuộc vào khả năng họ bị nhiễm bệnh và khả năng tiến triển nặng nếu bị nhiễm bệnh. Những người mang thai khác nhau về khả năng bị nhiễm bệnh. Nguy cơ bị nhiễm bệnh của một người phụ thuộc vào ít nhất ba điều:

1) Công việc của họ có khiến họ có nguy cơ bị nhiễm bệnh hay không;

2) Tỷ lệ lây truyền trong cộng đồng của họ

3) Họ sống với ai, đặc biệt là cho dù họ sống với những người có nguy cơ gia tăng do công việc của họ, hoặc trong một ngôi nhà đông đúc hoặc khu dân cư đông đúc. Ví dụ, những người có công việc yêu cầu họ phải tiếp xúc thường xuyên với nhiều người sẽ có nguy cơ lây nhiễm cao hơn những người có thể làm việc tại nhà.

Những người mang thai cũng khác nhau về khả năng họ bị bệnh nặng với COVID-19 khi họ bị nhiễm bệnh. Mặc dù bản thân việc mang thai là một yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh nền khác như tiểu đường, bệnh tim hoặc thừa cân thậm chí còn là những yếu tố nguy cơ lớn hơn. Những người đang mang thai và cũng mắc các bệnh lý nguy cơ cao có nhiều khả năng bị COVID nghiêm trọng nếu họ bị nhiễm bệnh hơn những người mang thai không mắc các tình trạng bệnh lý đó.

Những người mang thai cũng nên xem xét liệu họ có được tiếp cận với các phương thức bảo vệ thay thế khỏi nhiễm trùng hay không. Các câu hỏi được đặt ra bao gồm: có thể nghỉ việc hoặc tạm thời được chuyển sang một công việc có rủi ro thấp hơn; Được tiếp cận với các thiết bị bảo vệ cá nhân chất lượng cao và nếu ai đó trong gia đình bị nhiễm bệnh, có cách nào để giúp người đó cách ly an toàn khỏi những người khác không?

Những thông tin từ những người mang thai được tiêm vắc xin ngừa COVID-19

Một số người được ưu tiên tiêm chủng đã được tiêm vắc xin COVID-19 khi đang mang thai và dữ liệu về quá trình mang thai của họ đang được các cơ quan y tế công cộng thu thập, nắm bắt kinh nghiệm của những người mang thai đang tiêm vắc-xin COVID-19. Pfizer-BioNTech đã bắt đầu thử nghiệm vắc xin dành riêng cho phụ nữ mang thai thu hút 4.000 người mang thai trên 9 quốc gia.

Việc không có dữ liệu cụ thể cho thai kỳ về vắc-xin COVID tiếp tục là một mô hình không công bằng trong đó bằng chứng về tính an toàn của vắc-xin mới cho người mang thai bị tụt hậu. Sự không công bằng này có vấn đề về mặt đạo đức theo ít nhất hai cách quan trọng như:

– Thứ nhất, mọi người có thể bị từ chối tiêm vắc xin, hoặc có thể gặp rào cản trong việc tiếp cận vắc xin vì họ đang mang thai. Các cơ quan y tế công cộng trên toàn cầu đã phải tìm cách để xác định quan điểm đạo đức nhất về việc có nên cho phép người mang thai tiêm vắc xin COVID-19 trong trường hợp không có dữ liệu cụ thể về thai kỳ hay không. Mặc dù vẫn còn hạn chế bằng chứng về tính an toàn của các vắc xin hiện đang được phép sử dụng trong thời kỳ mang thai, với hiệu quả vắc xin cao, không có tín hiệu rủi ro từ các nghiên cứu trên động vật mang thai và ít rủi ro chính đáng về mặt sinh học, phương pháp tiếp cận dễ dàng mà hầu hết các cơ quan y tế đã thực hiện cho phép các cá nhân quyết định, bản thân chúng phù hợp với đạo đức.

Tuy nhiên, trong một số cơ sở – cho dù là theo hướng dẫn chính sách, hướng dẫn địa phương, hay thậm chí là sự thận trọng của nhà cung cấp dịch vụ y tế – thì việc thiếu bằng chứng có thể có nghĩa là những người mang thai sẽ phải đối mặt với sự từ chối không công bằng đối với vắc-xin hiệu quả cao mà họ được hưởng.

– Thứ hai, ngay cả khi người mang thai đủ điều kiện tiêm chủng, do các cơ quan y tế công cộng không khuyến cáo rõ ràng về vắc xin COVID-19 trong thai kỳ, nên gánh nặng quyết định về việc tiêm chủng đã chuyển sang người mang thai. Khoảng trống bằng chứng chuyển trách nhiệm về rủi ro liên quan sang người mang thai, nơi những người cùng lứa tuổi không mang thai có cơ sở bằng chứng và khuyến nghị y tế công cộng để bảo vệ quyết định tiêm chủng. Mặc dù sự chứng thực từ các Hiệp hội chuyên môn y tế là hữu ích, nhưng không có bằng chứng cụ thể về thai kỳ hoặc các khuyến nghị rõ ràng về thai kỳ, cũng có nguy cơ là các quyết định của người mang thai sẽ bị sai lệch bởi những sai lệch được biết có trong bối cảnh mang thai .

Các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Phụ nữ Prentice ở Chicago, Illinois, Hoa Kỳ đã đo nồng độ kháng thể SARS-CoV-2 IgM và IgG từ huyết tương của những người tham gia cùng với tỷ lệ truyền kháng thể.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng nhau thai của những phụ nữ có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 khi đang mang thai cho thấy tổn thương nhau thai, được đánh dấu bởi dòng chảy bất thường giữa mẹ và thai nhi trong tử cung. Trong khi đó, các nhà nghiên cứu quan sát thấy nhau thai của những phụ nữ đã sinh con được tiêm vắc xin không bị tổn thương.

Nhóm nghiên cứu cũng tìm kiếm lưu lượng máu bất thường giữa mẹ và thai nhi và các vấn đề với lưu lượng máu của thai nhi. Nghiên cứu không tìm thấy bất kỳ trường hợp nào mắc bệnh viêm túi bào tử mô mãn tính, một biến chứng có thể xảy ra nếu nhau thai bị nhiễm trùng, ở những bệnh nhân được tiêm chủng.

Hơn nữa, hầu hết phụ nữ mang thai được tiêm vắc-xin COVID-19 trong tam cá nguyệt thứ ba đều được truyền IgG qua nhau thai cho trẻ sơ sinh. Điều này có nghĩa là các kháng thể đã được chuyển từ mẹ sang thai nhi, cung cấp khả năng bảo vệ kép.

Tỷ lệ truyền IgG quan sát được cho thấy mức độ kháng thể ở trẻ sơ sinh ngang bằng với mức độ của mẹ.

Hy vọng rằng những bằng chứng cần thiết để các cơ quan y tế công cộng đưa ra các khuyến cáo rõ ràng, đầy đủ về việc sử dụng ít nhất một số loại vắc xin COVID trong thai kỳ sẽ được đưa ra trong những tháng tới. Các nỗ lực đang được tiến hành để khuyến khích các nhà phát triển vắc xin chưa được chấp thuận sử dụng nhanh chóng hơn để tiến hành các nghiên cứu với người mang thai và thực hiện các nỗ lực nhằm tạo ra bằng chứng một cách có hệ thống về sự an toàn của các sản phẩm trong thai kỳ. Các thông tin về vắc xin và phụ nữ mang thai se tiếp tục được cập nhật, khi có dữ liệu mới và các chính sách mới, cho cả các loại vắc xin được biết ở đây và các loại vắc xin bổ sung sẽ sớm được đánh giá để sử dụng trong các chương trình y tế cộng đồng.

Theo Đại học Johns Hopkins