Categories: Tin tức

Thói quen rượu bia xả láng và nỗi ám ảnh tai nạn mùa Tết

Thống kê của Bộ Y tế cho thấy rượu bia ngày Tết là nguyên nhân chính gây tai nạn giao thông cho gần 44.000 ca cấp cứu và trên 1.400 vụ ngộ độc rượu.

Một người đàn ông bị tai nạn giao thông sau chầu nhậu mừng xuân được cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn. Ảnh: NH.

Theo bác sĩ Lương Quốc Chính, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, số ca nhập viện cấp cứu trong những ngày Tết do tai nạn giao thông chiếm tới 80% lượt khám. Trong đó, phần lớn do người điều khiển phương tiện sử dụng rượu bia không kiểm soát được hành vi. Nhiều trường hợp khác nhập viện do đánh nhau mà nguyên nhân ban đầu cũng do bia rượu. Nhiều người Việt quan niệm “ngày xuân đến nhà phải cụng một ly, nâng một chén rượu thì mới gọi là chúc mừng năm mới”. Song rượu vào thì lời ra dẫn đến cãi vã, ẩu đả hoặc lái xe gây tai nạn, là chuyện thường gặp.

Bác sĩ Cao Hùng Phú, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn cho biết, dịp Tết Khoa Cấp cứu tiếp nhận số bệnh nhân bị tai nạn giao thông do rượu nhiều gấp 2-3 lần ngày thường. Bên cạnh đó có nhiều trường hợp ngộ độc rượu.

Từ lâu Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa rượu bia vào danh sách thực phẩm gây hại sức khỏe người dùng và ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng. Theo khuyến cáo, thức uống có cồn không phải nước giải khát thông thường mà là loại đồ uống nguy hiểm, sử dụng quá mức sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, là một trong 5 nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật, tử vong trên toàn cầu. Đây là nguyên nhân trực tiếp của 30 bệnh hiểm nghèo và gián tiếp dẫn đến 200 loại chấn thương hay bệnh tật khác.

Các bằng chứng khoa học cho thấy rượu bia tác động đến quá trình hình thành và phát triển của não ở cấp phân tử và tế bào, đặc biệt nhạy cảm với thanh thiếu niên. Rượu bia có thể làm thay đổi cấu trúc của đồi hải mã vốn đóng vai trò quan trọng cho quá trình học tập. Thức uống này làm giảm trí nhớ và khả năng tập trung của não do chất cồn gây nhiễu loạn hoạt động truyền tải glutamate (hóa chất chuyên chở tín hiệu giữa các tế bào thần kinh), gây rối loạn hóa học và sinh lý học thần kinh.

Uống rượu bia còn gây ra các hành vi nguy cơ ở thanh thiếu niên như quan hệ tình dục không an toàn, tai nạn giao thông, chấn thương khi đang điều khiển phương tiện, máy móc, bạo lực. Từ đó dẫn đến những hệ lụy lâu dài đến xã hội.

Theo Cục Y tế Dự phòng, hai thập kỷ qua, Việt Nam được xếp vào nhóm quốc gia có mức tiêu thụ đồ uống có cồn tăng nhanh nhất thế giới. Tình hình tiêu thụ rượu bia trong thanh thiếu niên cũng ở tăng ở mức đáng báo động. Theo một nghiên cứu vào năm 2008, khoảng 80% nam và 37% nữ thanh thiếu niên độ tuổi14-25 sử dụng rượu bia, tăng 10% ở nam và 8% ở nữ sau 5 năm. Trong đó, có 60,5% nam và 22% nữ từng say.

Ở nhóm tuổi từ 13 đến 17 đang theo học từ lớp 8 đến 12, khảo sát toàn quốc năm 2013 ghi nhận 33% học sinh nam và 18% học sinh nữ từng uống ít nhất một đơn vị cồn (tương đương lon bia 330 ml) trong vòng 30 ngày. Trong số đó 49% nam và 38% nữ uống cốc bia rượu đầu tiên khi chưa đến 14 tuổi. 31% nam và 15% nữ từng uống say ít nhất một lần. Kết quả điều tra quốc gia năm 2009 cho thấy 20,8% nam vị thành niên lái xe sau uống rượu bia dẫn đến các chấn thương phải nghỉ học hoặc nghỉ lao động từ một tuần trở lên.

Theo WHO, nguyên nhân gia tăng mức tiêu thụ rượu bia hiện nay một phần do tác động của quảng cáo, khuyến mại rượu bia ngày càng phổ biến. Nghiên cứu trên gần 1.800 học sinh Mỹ cho thấy trẻ tiếp xúc với quảng cáo rượu bia trên các phương tiện truyền thông hoặc phim ảnh có nguy cơ bắt đầu sử dụng rượu bia sớm hơn nhiều so với bình thường.

Hiện nay, luật quảng cáo của Việt Nam mới chỉ dừng lại ở cấm quảng cáo rượu mạnh từ 15 độ trở lên, một số thương hiệu quảng bá rượu với sự xuất hiện của người nổi tiếng đã góp phần nâng mức tiêu thụ rượu bia ở người trẻ. Nhiều chuyên gia khuyến nghị cơ quan chức năng cần có quy định rõ hơn về độ tuổi được phép mua và sử dụng rượu bia, kiểm soát quảng cáo khuyến mại rượu bia được xem là giải pháp quan trọng trong công tác phòng chống tác hại của thức uống có cồn.