Rối loạn tiêu hóa: Triệu chứng điển hình, nguyên nhân, điều trị

Rối loạn tiêu hóa: Triệu chứng điển hình, nguyên nhân, điều trị

Rối loạn tiêu hóa là một tình trạng bệnh lý của dạ dày đôi khi còn được gọi là chứng khó tiêu. Nó gây đau bụng thượng vị, nóng rát, đầy hơi, buồn nôn. Chứng khó tiêu là dấu hiệu phổ biến, có liên quan đến vấn đề với các cơ trong dạ dày. Bệnh rối loạn tiêu hóa có thể được điều trị bằng thuốc và thay đổi chế độ ăn uống.

Bài viết này đề cập đến các triệu chứng, nguyên nhân tiềm ẩn của chứng khó tiêu, cách chẩn đoán, phương pháp điều trị.

Các triệu chứng của chứng khó tiêu

Các triệu chứng của chứng khó tiêu bao gồm:

• Ợ hơi (ợ hơi)

• Đầy hơi (chướng bụng)

• Cảm thấy no khó chịu sau khi ăn (sau ăn nhiều)

• Đau hoặc nóng rát trong dạ dày (ợ chua)

• Buồn nôn

• Chỉ có thể ăn một chút (nhanh no)

Trên đây là các triệu chứng để chẩn đoán chứng khó tiêu. Có tới 20% người lớn có các triệu chứng khó tiêu ở Bắc Mỹ. Tuy nhiên, nhiều triệu chứng cũng phổ biến trong các bệnh lý khác. Để loại trừ các bác sĩ cần thêm những thông tin bổ xung.

Các loại rối loạn tiêu hóa

Chứng khó tiêu chức năng được chẩn đoán khi không tìm thấy lý do thực thể nào. Nó có thể được chẩn đoán là đau thượng vị, hội chứng đau sau ăn. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng cần thiết hoặc hữu ích để phân biệt giữa hai điều này.

Hội chứng đau thượng vị được xác định là:

• Đau bụng tự nhiên hoặc nóng rát một hoặc nhiều ngày mỗi tuần trong ba tháng qua

• Các triệu chứng đã xảy ra trong ít nhất sáu tháng

Hội chứng đau sau ăn được xác định là:

• Cảm giác no khó chịu sau khi ăn hoặc no sớm (cảm thấy nhanh no) nên không thể hoàn thành bữa ăn như bình thường hoặc tham gia vào các hoạt động thường ngày từ ba ngày đến một tuần trong ba tháng qua.

• Các triệu chứng đã xảy ra trong ít nhất sáu tháng

Nguyên nhân của chứng khó tiêu

Không rõ nguyên nhân nào gây ra chứng khó tiêu. Nó được gọi là “rối loạn chức năng” vì các xét nghiệm không cho thấy lý do vật lý gây ra các triệu chứng.

Tuy nhiên, người ta cho rằng chứng khó tiêu có thể do hoạt động của dạ dày có vấn đề. Dạ dày và cơ hoành (cơ ngăn giữa ngực và bụng) thường sẽ thư giãn sau bữa ăn. Điều này cho phép có chỗ cho thức ăn và rất quan trọng trong quá trình tiêu hóa.

Đối với những người bị chứng khó tiêu, những thay đổi sinh lý của cơ sau khi ăn có thể không xảy ra như bình thường dẫn đến các triệu chứng đầy hơi, ợ chua hoặc cảm giác no.

Làm thế nào để điều trị các triệu chứng của chứng khó tiêu

Chứng khó tiêu có thể được điều trị bằng một số loại thuốc bao gồm cả thuốc mua tự do không cần kê đơn (OTC) và thuốc kê đơn.

Thuốc chống trầm cảm

Các loại thuốc được gọi là thuốc chống trầm cảm có thể gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh và hệ tiêu hóa. Chúng có thể giúp giãn các cơ liên quan, giảm các triệu chứng khó tiêu. Đối với chứng khó tiêu, thuốc thường được dùng với liều lượng thấp hơn liều lượng cần thiết để điều trị trầm cảm.

Thuốc ức chế thụ thể H2

Thuốc này có sẵn cả không cần kê đơn hay theo toa. Những loại thuốc này làm giảm lượng axit do dạ dày tạo ra:

• Axid AR (nizatidine)

• Pepcid AC (famotidine)

• Tagamet HB (cimetidine)

Biện pháp khắc phục bằng dùng các thuốc kháng axit OTC

Những loại thuốc này làm giảm axit có sẵn ở các hiệu thuốc mà không cần đơn. Thuốc kháng axit thường là phương pháp điều trị đầu tiên cho các triệu chứng. Một số thương hiệu là:

• Alka-Seltzer

• Maalox

• Mylanta

• Rolaids

• Riopan

Thuốc nhóm Prokinetics

Prokinetics có thể được thử khi các loại thuốc khác không hữu ích. Không có nhiều bằng chứng cho hiệu quả của chúng. Nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể giúp làm rỗng dạ dày nhanh hơn.

Chất ức chế bơm proton (PPI)

Đây là những loại thuốc làm giảm lượng axit dạ dày tạo ra. Điều này có thể giúp ích cho một số người có triệu chứng khó tiêu. PPI chẳng hạn như những loại sau đây, có sẵn cả không cần kê đơn và theo toa:.

• Prevacid (lansoprazole)

• Prilosec (omeprazole)

• Nexium (esomeprazole)

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Thay đổi lối sống và thay đổi thực phẩm ăn vào có thể làm giảm các triệu chứng hoặc ngăn ngừa chứng khó tiêu. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị những thay đổi sau đối với chế độ ăn uống của người mắc chứng khó tiêu:

• Tránh thức ăn cay, nhiều dầu mỡ, axit và béo

• Tránh hoặc hạn chế cafein, rượu

• Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh với đủ chất xơ, trái cây và rau

• Giữ đủ nước bằng cách uống đủ nước

Có các xét nghiệm để chẩn đoán nguyên nhân của chứng khó tiêu không?

Trong một số trường hợp, chứng khó tiêu được chẩn đoán mà không cần làm nhiều xét nghiệm, đặc biệt nếu các triệu chứng nhẹ. Thuốc có thể đủ để cải thiện các triệu chứng.

Tuy nhiên, có thể cần xét nghiệm đối với một số người, đặc biệt nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc có lý do để chẩn đoán phân biệt loại trừ các tình trạng khác, nghiêm trọng hơn.

Xét nghiệm máu:

Có thể yêu cầu xét nghiệm công thức máu hoàn chỉnh (CBC để đo hồng cầu và bạch cầu) và các xét nghiệm khác. Chỉ riêng kết quả xét nghiệm máu thường không đủ để chẩn đoán. Thay vào đó, kết quả được sử dụng cùng với các xét nghiệm khác để loại trừ các tình trạng nghiêm trọng hơn.

Kiểm tra hơi thở:

Một số người bị chứng khó tiêu cũng có thể bị nhiễm một loại vi khuẩn gọi là  Helicobacter pylori (H. pylori). Đây là một loại nhiễm trùng phổ biến được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Thử nghiệm tìm H. pylori có thể được thực hiện nếu các triệu chứng không thuyên giảm khi sử dụng thử một số loại thuốc.

Nội soi:

Một ống mềm có đèn chiếu sáng, gắn camera ở đầu được đưa qua miệng xuống dạ dày. Phương pháp nội soi này có thể cho các bác sĩ biết bất kỳ vấn đề nào với thực quản (ống dẫn thức ăn) hoặc dạ dày, ví dụ như viêm loét.

Nghiên cứu về khả năng vận động:

Các xét nghiệm kiểm tra cơ dạ dày và các cơ quan khác có thể được sử dụng. Chúng không dễ tiếp cận và chỉ có thể được sử dụng cho những người có các triệu chứng nghiêm trọng. Các bài kiểm tra có thể bao gồm:

• Nghiên cứu barostat dạ dày

• Xạ hình

• Chụp cắt lớp vi tính quang tuyến đơn (CT)

• Nội soi viên nang

Khi nào cần khám bác sĩ

Các triệu chứng của chứng khó tiêu gây khó chịu, gây đau đớn nhưng chúng không nghiêm trọng. Tuy nhiên, lâu rồi bạn không kiểm tra sức khỏe, chưa loại trừ đây là triệu chứng của các bệnh lý khác nghiêm trọng hơn cần được loại trừ. Các lý do nên bác sĩ ngay lập tức bao gồm:

• Đi ngoài phân đen như hắc ín

• Máu trong phân

• Máu trong chất nôn

• Đau lan ra ngoài dạ dày (và đặc biệt là ở cánh tay)

• Khó thở

• Giảm cân không rõ nguyên nhân

Kết luận

Rối loạn tiêu hóa là một vấn đề phổ biến. Một số người có thể thấy giảm các triệu chứng khi dùng thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, đối với các triệu chứng nghiêm trọng đặc biệt là những triệu chứng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày có thể cần chẩn đoán và có các phương pháp điều trị khác.

Yhocvn.net

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

+ Thói quen xấu nào sau bữa ăn gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa?

+ 5 nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ em

+ Hệ thống tiêu hóa quan trọng đến mức nào? Chúng nghiền thức ăn thành năng lượng ra sao