Nguyên nhân, dấu hiệu tăng tiểu cầu, vai trò của việc phát hiện sớm phòng tránh ung thư

Những dấu hiệu tăng tiểu cầu thường diễn ra thầm lặng không rõ ràng ngoài lầm sàng. Việc phát hiện sớm tình trạng tăng tiểu cầu trong máu giúp bệnh nhân phòng tránh ung thư và có phương pháp chữa trị phù hợp.

Kết quả nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Y học thực hành của Anh. Theo đó, các nhà nghiên cứu đã xem xét, đánh giá hồ sơ y tế của khoảng 40.000 bệnh nhân và thấy rằng, 11% nam giới và 6% phụ nữ trên 40 tuổi có số lượng tiểu cầu tăng cao đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư trong vòng 1 năm sau đó. Con số này tiếp tục tăng lên nếu cá nhân có số lượng tiểu cầu tăng lên lần thứ 2 trong 6 tháng tiếp theo.

Tăng tiểu cầu là một rối loạn trong đó cơ thể sản xuất tiểu cầu quá nhiều (thrombocytes), tiểu cầu đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Các rối loạn này được gọi là tiểu cầu phản ứng khi nó được gây ra bởi một vấn đề cơ bản, chẳng hạn như nhiễm trùng.

Tăng tiểu cầu cũng có thể do một căn bệnh máu và tủy xương. Gây ra bởi chứng rối loạn tủy xương, được gọi là tăng tiểu cầu cần thiết.

Bác sĩ có thể phát hiện tăng tiểu cầu trong các kết quả thử nghiệm máu thường quy cho thấy mức tiểu cầu cao. Nếu xét nghiệm máu cho thấy tăng tiểu cầu, điều quan trọng đối với bác sĩ để xác định xem đó là tiểu cầu phản ứng hoặc tăng tiểu cầu cần thiết, trong đó có nhiều khả năng gây ra các cục máu đông.

Nguyên nhân tăng tiểu cầu

Có 2 dạng tăng tiểu cầu là nguyên phát và thứ phát:

– Tăng tiểu cầu nguyên phát là do sự bất thường của những tế bào gốc trong xương, khiến việc sản sinh ra nhiều tiểu cầu hơn thông thường.

– Tăng tiểu cầu thứ phát là do những nguyên nhân nghiêm trọng như ung thư, thiếu máu, nhiễm trùng máu hoặc vừa trải qua một đợt phẫu thuật cắt bỏ lá lách, sử dụng một số loại thuốc đặc biệt.

Cụ thể:

+ Tăng tiểu cầu xảy ra do sự rối loạn của tủy xương, sản xuất quá nhiều tiểu cầu và đưa quá nhiều tiểu cầu vào máu.

+ Tủy xương là lớp mô xốp bên trong xương, trong tủy xương chứa các tế bào gốc có khả năng làm tăng tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu trong máu. Như đã đề cập, khi tiểu cầu đi qua các mạch máu và dính lại với nhau để kìm hãm sự tuôn ra của máu (cầm máu) tránh làm tổn thương mạch máu.

+ Những nguyên nhân di truyền, mất máu, thiếu sắt… cũng là lý do thúc đẩy tiểu cầu trong máu tăng.

+ Nguy hiểm hơn, tiểu cầu còn là nguyên nhân của những căn bệnh nghiêm trọng như ung thư máu, viêm khớp, bệnh celilac, viêm tụt, viêm ruột, suy thận mãn tính…

+ Những trường hợp cắt lá lách luôn khiến cơ thể tăng tiểu cầu đến suốt đời.

Những dấu hiệu về triệu chứng tăng tiểu cầu

Bệnh tăng tiểu cầu thường diễn ra thầm lặng và không có dấu hiệu nào xảy ra rõ ràng ngoài lâm sàng:

+ Da bầm tím

+ Thường nhức đầu, hay hoa mắt, chóng mặt.

+ Chảy máu bất thường tại mũi, miệng và lợi hoặc dạ dày và đường ruột.

+ Cảm thấy đau, tức ngực, khó thở thường xuyên.

+ Ngất xỉu đột ngột và tái diễn nhiều lần.

+ Tầm nhìn bị hạn chế trong một khoảng thời gian, cảm thấy mắt kém.

+ Hay có cảm giác tê ngứa lòng bàn tay, chân.

Xét nghiệm chuẩn đoán tăng tiểu cầu

Việc chủ động phát hiện triệu chứng tăng tiểu cầu thường khá khó khăn do vậy cần áp dụng những biện pháp xét nghiệm và chuẩn đoán nhiều lần để có thể xác định khả năng tăng tiểu cầu máu thật sự.

+ Xét nghiệm quan trọng nhất là kiểm tra thành phần máu nếu như số lượng hồng cầu trên 500.000 mỗi đơn vị thì có thể kết luận bệnh tăng hồng cầu.

+ Soi thành phần máu trong kính hiển vi để xác định ra các thành phần của tiểu cầu.

+ Xét nghiệm lâm sàng để kiểm tra xem có tình trạng lách to hay viêm nhiễm như thế nào?

+ Xét nghiệm máy kiểm tra hàm lượng sắt trong máu.

+ Hình thức chính là xét nghiệm máu, kiểm tra tình trạng tiểu cầu, chọc hút và sinh thiết tủy xương nếu cần thiết theo chỉ định của bác sĩ.

+ Những trường hợp tăng tiểu cầu tạm thời cũng sẽ được bác sĩ tư vấn bệnh nhân kiểm tra nhiều lần ở nhiều thời điểm khác nhau, để có thể xác định nguyên nhân bệnh và đưa ra giải pháp chữa trị phù hợp.

Điều trị bệnh tăng tiêu cầu và vai trò của việc phát hiện sớm

Với tình trạng tăng tiểu cầu nguyên phát có thể không cần dùng đến liệu pháp điều trị cụ thể, chỉ cần áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý hơn.

Nếu nguyên nhân tăng tiểu cầu thứ phát nghiêm trọng, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn những giải pháp chữa trị tốt nhất.

Tăng tiểu cầu là một triệu chứng bệnh đặc biệt, có nhiều nguyên nhân xảy ra. Do vậy khi phát hiện tình trạng tăng tiểu cầu trong máu, bệnh nhân nghe lời khuyên từ bác sĩ để có phương pháp chữa trị phù hợp, không nên lơ là và để tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn.

Theo tiến sĩ Sarah Bailey, trưởng nhóm một nghiên cứu “Chúng tôi biết rằng, chẩn đoán sớm là chìa khóa giúp bệnh nhân ung thư kéo dài thời gian sống”, “Những bệnh nhân có dấu hiệu tăng tiểu cầu có thể được chẩn đoán ung thư sớm khoảng 3 tháng – điều này có thể tạo ra sự khác biệt quan trọng trong chẩn đoán sớm và điều trị ung thư”.

Còn theo TS. Willie Hamilton, đồng tác giả nghiên cứu, “Phát hiện của chúng tôi về mối liên hệ chắc chắn giữa tăng tiểu cầu với căn bệnh ung thư, đặc biệt ở nam giới, còn mạnh hơn so với sự xuất hiện của khối u vú với căn bệnh ung thư vú ở phụ nữ. Điều này có thể giúp các bác sỹ phát hiện sớm nguy cơ ung thư và nó có thể cứu sống hàng trăm sinh mạng mỗi năm”.

Bài cùng chủ đề:

Chức năng của tiểu cầu và ý nghĩa của các chỉ số

Tăng tiểu cầu: Nguyên nhân, thuốc điều trị, tiên lượng bệnh

Yhocvn.net (BV Huyết học)