Gan nhiễm mỡ: nguyên nhân, cách phát hiện

Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan đóng một vai trò trung tâm trong sự tích trữ và chuyển hoá của các chất béo. Gan nhiễm mỡ là một sự tích luỹ của chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan. Quan sát dưới kính hiển vi thấy số tế bào gan chứa các hạt mỡ nhiều hơn 5%. Trong hầu hết các trường hợp, chất béo ứ đọng chủ yếu là triglycerides, nhưng trong một vài trường hợp thì phospholipids chiếm đa số. Gan bình thường chứa khoảng 5g lipid cho mỗi 100g trọng lượng của gan, trong đó khoảng 14% là triglyceride, 64% là phospholipids, 8% cholesterol và 14% là các acid béo tự do. Đa số triglycerid được vận chuyển ra ngoài gan để tạo thành lipoprotein. Nếu quá trình chuyển hoá này bị rối loạn, sẽ dẫn đến bệnh lý gan nhiễm mỡ.

Trong gan nhiễm mỡ, lượng chất béo chiếm có thể chiếm đến 50% trọng lượng của gan, trong đó hơn một nửa là các triglyceride. Gan nhiễm mỡ có thể là do nghiện rượu, các bệnh về chuyển hóa, các rối loạn về dinh dưỡng, và của việc sử dụng thuốc.

– Những người uống rượu bia nhiều không sớm thì muộn cũng bị gan nhiễm mỡ.

– Một số người mắc bệnh lý như béo phì, bệnh đái tháo đường type 2, bị tăng mỡ trong máu hoặc do uống lâu dài một số loại thuốc như corticoid, thuốc ngừa thai, amiodarone, tamoxifen.. sẽ làm Rối loạn chuyển hóa mỡ trong gan.

Gan nhiễm mỡ thường gặp ở các nước phát triển ví dụ như Mỹ có đến 20 – 25% dân số bị gan nhiễm mỡ. Ở Việt Nam chưa có con số thông kê cụ thể tuy nhiên với tình hình các quán bia, các quán ăn nhanh ngày một phát triển thì tình trang gan nhiễn mỡ sẽ gia tăng.

Làm thế nào để biết gan nhiễm mỡ

Người bị gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng gì, đôi khi bệnh nhân chỉ cảm thấy hơi mỏi mệt. Bệnh chỉ được phát hiện khi siêu âm tình cờ, bệnh nhân thấy bụng to bất thường hoặc đái tháo đường. Muốn biết chính xác, người ta phải làm sinh thiết gan.

Sinh thiết gan được chỉ định khi xuất hiện triệu chứng, khi các chỉ số men gan tăng kéo dài trên sáu tháng. Bác sĩ sẽ dùng kim chích vào vùng gan lấy ra một mẫu mô, soi dưới kinh hiển vi. Việc sinh thiết này còn cho biết có bị viêm gan hoặc xơ gan hay không.

Việc kiểm soát tình trạng gan nhiễm mỡ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Chế độ điều trị có thể bao gồm cai nghiện rượu, ngưng dùng các thuốc có nhiều khả năng gây nên gan nhiễm mỡ, kiểm soát các bệnh về chuyển hóa, ví dụ bệnh tiểu đường và giảm cân với một chế độ ăn kiêng ít chất béo cho những người béo phì. Không có thuốc điều trị đặc hiệu nào được khuyến cáo.

Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không

Gan nhiễm mỡ kéo dài có thể dẫn đến suy gan, xơ gan với tỷ lệ từ 10 – 20%, nặng hơn có thể bị ung thư. Như vậy gan nhiễm mỡ không phải là bệnh lành tính, cần phải có chế độ tập luyện, chế độ ăn và điều trị đúng cách.