Cảnh báo những nguy cơ gây bệnh gan

Trong cơ thể, gan đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng liên quan đến hoạt động sống. Đây cũng là lý do khiến gan dễ bị tấn công dẫn đến tổn thương gây ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của gan nói riêng, tình trạng sức khỏe nói chung.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan ở mức cao, trong đó ung thư gan chiếm nhiều nhất trong các loại ung thư, gây tử vong hàng năm với hơn 25.000 người. Nguyên nhân chính gây ung thư gan là uống rượu bia và viêm gan do virus.

Virus gây viêm gan

Virus là nguyên nhân nghiêm trọng nhất gây nên các bệnh về gan hiện nay, điển hình là virus viêm gan siêu vi B và C. Hai loại này chủ yếu lây qua đường máu, quan hệ tình dục  để lại những tổn thương gan mạn tính, dẫn đến ung thư gan.

Đến thời điểm hiện tại viêm gan B đã có vắc-xin phòng ngừa, tuy nhiên viêm gan C chưa có thuốc phòng ngừa và chữa trị. Đối với virus viêm gan A chỉ lây nhiễm qua đường tiêu hóa, qua thức ăn và nguồn nước do đó không gây trở ngại cho đời sống hàng ngày của bệnh nhân. Đặc điểm của viêm gan A là không có giai đoạn mạn tính, không gây tổn thương gan vĩnh viễn và rất hiếm trường hợp dẫn đến viêm gan ác tính.

Uống rượu, hút thuốc lá gây tổn thương gan

Mức độ nghiêm trọng gây xơ gan, ung thư gan của rượu và thuốc lá rất cao, chỉ xếp sau viêm gan B. Các chuyên gia phân tích gan nhiễm mỡ là giai đoạn đầu của bệnh do uống rượu, giai đoạn này có thể tự khỏi nếu người bệnh ngưng uống rượu. Ngược lại, khi uống rượu hàng ngày, uống trong một thời gian dài sẽ tiến triển dần đến tình trạng viêm và hoại tử tế bào gan. Theo thời gian, tổn thương gan nghiêm trọng khiến các tế bào gan chết dần và được thay thế bằng các mô xơ, xơ gan là giai đoạn cuối của viêm gan và có thể dẫn đến tử vong.

Đối với những người hút thuốc lá, quá trình hút, khói thuốc chứa các hóa chất độc hại có khả năng gây viêm và thúc đẩy xơ gan. Cytokine được sản xuất nhiều khi hút thuốc sẽ gây viêm và tổn thương tế bào gan. Đặc biệt những người bị viêm gan B hoặc C nghiện thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan.

Mắc bệnh gan do lạm dụng thuốc

Uống thuốc không kê đơn, sử dụng một số loại thuốc thường xuyên như acetaminophen, steroid đồng hóa, heroin và cocaine có nguy cơ bị ung thư gan. Do đó những người mắc bệnh sử về gan khi thăm khám cần thông báo với các bác sĩ để được kê đơn thuốc phù hợp, tránh các loại thuốc gây tổn thương gan. Trong quá trình sử dụng thuốc, khi nhận thấy các triệu chứng tổn thương gan như vàng da, nước tiểu sẫm màu, đau bụng dưới… cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều chỉnh thuốc phù hợp.

Mắc bệnh gan do vi khuẩn, ký sinh trùng

Amip là điển hình về loại sinh vật đơn bào có thể gây ra bệnh amip gan. Trong giai đoạn áp xe gan, sốt cao kèm buồn nôn hoặc nôn, đau hạ sườn phải là triệu chứng mà người bệnh thường gặp. Viêm gan cũng do kí sinh trùng sốt rét P. Falciparum ký sinh ở gan gây ra. Gan sẽ bị sưng to, chức năng gan như chống độc, dự trữ đều bị suy giảm. Các ký sinh trùng như giun, sán, sán chó, sán lá gan, các loại xoắn khuẩn có trong rau sống, gỏi cá sống, hải sản, thịt tái, thịt chó… cũng gây nên những bệnh gan nguy hiểm và khó chữa trị.

Những nguyên nhân cụ thể gồm nhiễm xoắn khuẩn capillariasis, giun đũa chó, giun lươn làm tăng đáp ứng viêm và xơ hóa ở gan. Nhiễm sán lá gan và giun đũa gây viêm đường mật và phì đại túi mật. Vi khuẩn, ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể khiến gan bị tổn thương.

Môi trường ô nhiễm, thực phẩm bẩn dẫn đến bệnh gan

Môi trường ô nhiễm, thực phẩm bẩn chứa tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất tẩy rửa, phẩm màu công nghiệp, chất cấm trong chăn nuôi… là những tác nhân có chứa độc tố làm tăng nguy cơ viêm gan ở mức độ nặng.

Béo phì gây bệnh gan nhiễm mỡ

Béo phì là nguyên nhân ít ai ngờ gây ra căn bệnh gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân do có quá nhiều chất béo tích tụ trong tế bào gan dẫn đến hội chứng chuyển hóa, cao huyết áp và mỡ máu cao. Gan nhiễm mỡ kéo dài khiến gan phải chứa lượng chất béo cao nguy cơ xảy ra suy gan và xơ gan. Thống kê cho thấy người ở độ tuổi 40 và 50 có khả năng mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn độ tuổi khác, tương tự những thanh thiếu niên béo phì cũng dễ mắc căn bệnh này.

Mắc bệnh gan do tiểu đường dẫn đến gan nhiễm mỡ

50% nguy cơ bệnh gan là do tiểu đường gây ra. Hàm lượng insulin cao trong máu khi bị tiểu đường sẽ gây tăng cân vùng bụng khiến gan tích tụ mỡ bên trong gây nên bệnh gan nhiễm mỡ.

Giải pháp thiết thực phòng bệnh gan

Để bảo vệ gan luôn khoẻ mạnh các chuyên gia khuyến cáo người dân tuỳ theo độ tuổi, sức khoẻ của mình chọn một môn thể thao phù hợp luyện tập để đốt cháy chất béo dư thừa, tăng cường sức khoẻ, sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra cần áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh như ngũ cốc, hoa quả, sản phẩm sữa và rau xanh. Tuân thủ ăn chín uống sôi, hạn chế ăn thực phẩm sống, ăn vặt. Uống nhiều nước ép hoa quả và nước lọc để thải độc gan.

Không tự ý mua thuốc bổ, thuốc điều trị để uống, đọc kỹ các cảnh báo về tác dụng phụ lên gan trước khi sử dụng bất kì loại thuốc nào, hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Vệ sinh tốt để ngăn ngừa nhiễm trùng và các virus viêm gan lây, không dùng chung dao cạo hoặc kim tiêm với bất cứ ai. Không hút thuốc là và uống nhiều rượu.

Không lạm dụng rượu và các chất gây nghiện khác có thể gây tổn thương gan và dẫn đến viêm gan cấp. Tương tự việc lạm dụng lâu dài các loại thuốc như kháng sinh và thuốc giảm đau có thể gây tổn thương gan. Việc tiếp xúc với các chất độc hại như paracetamol (acetaminophen) ở liều cao cũng có thể gây viêm gan cấp.

Một số vi khuẩn và ký sinh trùng cũng có thể gây viêm gan cấp như vi khuẩn Leptospira spp gây bệnh viêm gan cấp (leptospirosis), ký sinh trùng Plasmodium falciparum trong sốt rét có thể gây tổn thương gan…Những nguyên nhân khác cũng gây viêm gan cấp như dị ứng thuốc, tác động từ môi trường độc hại, và các bệnh nhiễm trùng khác như viêm gan do hắc lào (autoimmune hepatitis), viêm gan do mỡ (non-alcoholic fatty liver disease).

Các chuyên gia khuyên cáo khi cơ thể xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo viêm gan cấp như mệt mỏi, chán ăn, vàng da, nổi mề đay, đau chướng bụng….người dân cần đi khám các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị tối ưu nhất.

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

Phác đồ điều trị bệnh não gan (HE) ở bệnh gan mạn

Nguy cơ mắc bệnh gan đến từ đâu

Viêm gan do rượu: Y học chuyên sâu về phòng ngừa, điều trị

Bệnh viêm gan E: đường lây nhiễm, chẩn đoán, phòng và điều trị virus

Bốn món ăn sáng cực tốt cho sức khỏe lá gan nên ăn nhiều

Yhocvn.net