Các bước theo dõi, chăm sóc bệnh nhân covid-19 F0 cách ly tại nhà

Các bước theo dõi, chăm sóc bệnh nhân covid-19 F0 cách ly tại nhà

Để giảm tải gánh nặng cho ngành y tế, tạo điều kiện cho cá nhân có điều kiện vật chất, kiến thức y tế, chuyên môn có thể tự cập nhật thông tin và chăm sóc bản thân hoặc người thân trong gia đình mắc covid-19 (F0). Sau đây là hướng dẫn cách theo dõi, chăm sóc F0, bệnh nhân Covid-19. Theo đó F0 sẽ được chia thành hai trường hợp. sau:

F0 sẽ được chia thành hai trường hợp.

Trường hợp 1 là những F0 đã được điều trị trở về nhà sau 7 ngày

Những F0 không triệu chứng lâm sàng đang chăm sóc, điều trị tại các cơ sở y tế đủ điều kiện xuất viện vào ngày thứ 07 được tiếp tục theo dõi, giám sát y tế tại nhà, nơi lưu trú trong 14 ngày tiếp tục.

Trường hợp 2 là những F0 mới được phát hiện tại cộng đồng

Trường F0 mới được phát hiện tại cộng đồng, không triệu chứng lâm sàng, không yếu tố nguy cơ (không có bệnh nền hoặc có bệnh nền đã điều trị ổn định, không béo phì) thì được cách ly tại nhà trong 14 ngày.

Nếu là F0 có nguy cơ: béo phì, trên 60 tuổi, có bệnh lý nền đang điều trị, cần liên lạc ngay với y tế địa phương để chuẩn bị cách ly.

Các bước theo dõi, chăm sóc bệnh nhân covid-19 F0 cách ly tại nhà

NẾU TRỞ THÀNH F0:

1. Bình tĩnh chuẩn bị một số bước

– Người bệnh, người chăm sóc, người ở cùng nhà phải thực hiện cam kết với chính quyền địa phương và tuân thủ các điều kiện cách ly tại nhà. Theo Sở Y tế, F0 cách ly tại nhà phải mang khẩu trang thường xuyên, trừ khi ăn uống, vệ sinh cá nhân. Thay khẩu trang hai lần một ngày, khử khuẩn bằng cồn trước khi loại bỏ khẩu trang.

– Thực phẩm hoặc viên uống có chứa nhiều vitamin, đặc biệt là vitamin C. Ví dụ: cam, chanh, quýt, rau củ,…

– Nước súc miệng: nước muối sinh lý, nước súc miệng sát khuẩn…

– Thuốc hạ sốt: paracetamol, lưu ý sử dụng thuốc không chứa thành phần cafein vào chiều tối vì sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ. Thuốc trị ho, thuốc trị tiêu chảy, thuốc trị sổ mũi

– Túi rác có ghi nhãn: “CHẤT THẢI NGUY CƠ CHỨA SARS-CoV-2”.

– Thiết bị theo dõi sức khỏe: Nhiệt kế, máy đo SpO, điện thoại thông minh.

Lưu ý:

– Không mua máy tạo oxy, máy thở để trữ vì dễ gây cháy nổ và không có chuyên môn để sử dụng.

– Người bệnh, người chăm sóc, người ở cùng nhà phải thực hiện khai báo y tế điện tử mỗi ngày 1 lần hoặc khi có dấu hiệu bất thường.

– Cài đặt ứng dụng khai báo y tế Vietnam Health Declaration trên điện thoại.

2. Thực hiện các bước để cách ly F0 an toàn

– Người bệnh cách ly ở một phòng riêng, đảm bảo phòng cách ly có nhà tắm và nhà vệ sinh riêng.

– Bố trí 1 bàn nhỏ trước cửa phòng để cung cấp cho người bệnh thực phẩm, nhu yếu phẩm và giữ khoảng cách với người bệnh ít nhất 2 mét.

– Nếu sử dụng điều hòa không khí thì phải dùng riêng. Phòng không được sử dụng chung với hệ thống điều hòa trung tâm.

– Thường xuyên khử khuẩn tay, các vật dụng và bề mặt tiếp xúc như mặt bàn, tay nắm cửa, bồn cầu…

Đo thân nhiệt tối thiểu ngày hai lần, hoặc khi cảm thấy dấu hiệu sốt. Khai báo y tế mỗi ngày ít nhất một lần hoặc khi có triệu chứng bất thường qua ứng dụng: “Khai báo y tế điện tử”.

3. Người chăm sóc cần chú ý

– Cần đeo khẩu trang và tấm chắn giọt bắn khi tiếp xúc với người bệnh.

– Sau khi tiếp xúc với người bệnh phải tháo bỏ khẩu trang và rửa tay bằng dung dịch chứa cồn.

– Khẩu trang sau khi dùng xong phải bỏ vào túi rác riêng. Tấm chắn giọt bắn nếu tái sử dụng cần được khử khuẩn bằng dung dịch chứa cồn, phơi ngoài nắng, để khô ráo và thoáng mát.

– Không ôm đồ dùng cá nhân, quần áo bẩn của người bệnh, không được mang bất kỳ đồ dùng nào của người bệnh ra khỏi nhà.

4. Đảm bảo an toàn cho người xung quanh

– Thực hiện 5K, không tiếp xúc với người xung quanh, kể cả vật nuôi, không được ra khỏi phòng cách ly, trừ khi lấy thực phẩm, nhu yếu phẩm và phải đeo khẩu trang, tấm chắn giọt bắn. Ở một mình trong phòng không cần đeo khẩu trang.

– Rác thải của người bệnh được thu gom vào túi rác riêng và liên hệ với Trạm y tế phường để được xử lý.

– Rửa tay thường xuyên với xà phòng đặc biệt sau khi ho, hắt hơi.

– Vệ sinh, khử khuẩn các bề mặt người bệnh tiếp xúc thường xuyên.

– Có máy giặt hoặc chuẩn bị xô, chậu để người bệnh tự giặt đồ.

– Sử dụng riêng đồ dùng cá nhân: ly, chén đũa muỗng,…

5. Hướng dẫn các bước chăm sóc người bệnh Covid-19

• SpO2 là gì và theo dõi như thế nào?

– SpO2 là độ bão hòa oxy trong máu ngoại vi Giá trị SpO2 bình thường dao động ở mức 95 – 100%.

– Theo dõi chỉ số SpO2 rất quan trọng, đa số ca nhiễm Covid-19 khi được đưa đến các cơ sở y tế đều rơi vào tình trạng nguy kịch vì SpO2 tụt xuống thấp, dẫn đến khó thở là một triệu chứng nguy hiểm cần được xử trí ngay.

– Theo dõi SpO2 2 lần/ngày (sáng và chiều). Có thể đo SpO2 bằng máy đo chuyên dụng hoặc sử dụng điện thoại thông minh có tải App. Đối với hệ điều hành IOS là ứng dụng CarePlix Vital, còn Android là Pulse monitor (Đo nồng độ oxy trong máu và nhịp tim)

Khi SpO2 thấp hơn 95%

– Liên hệ trạm y tế phường để được tư vấn hay nhập viện.

– Tuân thủ cách dùng thuốc theo hướng dẫn của nhân viên y tế

– Tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc.

6. Chăm sóc người bệnh Covid 19

• Cần làm gì khi sốt?

– Theo dõi thân nhiệt 2 giờ/lần cho đến khi hết sốt, trở về nhiệt độ bình thường (36 – 37,5˚C).

– Sốt > 38˚C phải báo ngay cho nhân viên y tế, có thể dùng paracetamol liều 10-15 mg/kg/lần, không quá 60 mg/kg/ngày cho trẻ em và không quá 2 gam/ngày (không quá 4 viên paracetamol 500mg) với người lớn.

• Cần làm gì khi sốt?

– Uống thuốc trị ho và sổ mũi.

– Vệ sinh mũi họng, súc miệng họng bằng các dung dịch vệ sinh miệng họng hoặc nước muối sinh lý, 3 lần/ngày.

– Giữ ấm cơ thể, nhất là vùng cổ, mặt.

– Không ăn, uống các chất kích thích, đồ ăn quá cay, nóng.

– Uống đủ nước, đảm bảo cân bằng dịch, điện giải, từ 1,5 – 2 lít nước/ngày.

– Đảm bảo dinh dưỡng và nâng cao thể trạng.

– Mặc quần áo thông thoáng, thoải mái

• Cần làm gì khi ho, sổ mũi?

– Uống thuốc trị ho và sổ mũi.

– Vệ sinh mũi họng, súc miệng họng bằng các dung dịch vệ sinh miệng họng hoặc nước muối sinh lý, 3 lần/ngày.

– Giữ ấm cơ thể, nhất là vùng cổ, mặt.

– Không ăn, uống các chất kích thích, đồ ăn quá cay, nóng.

• Cần làm gì khi mệt mỏi?

– Ăn uống đầy đủ, không bỏ cử.

– Nghỉ ngơi hợp lý, nhưng không nằm tại giường quá lâu.

– Vận động nhẹ trong phòng và tập thể dục để tăng cường sức khỏe.

• Xử trí khi bị đau cơ, đau đầu

– Nghỉ ngơi hợp lý, không nằm lâu tại giường.

– Vận động nhẹ, hoặc tập thể dục tại giường.

– Sử dụng thuốc giảm đau paracetamol.

– Chườm ấm tại vị trí đau.

• Xử trí khi giảm vị giác

– Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng.

– Nếu chán ăn, khó nuốt, có thể ăn cháo xay (cháo có thêm thịt và rau củ), uống sữa cao năng lượng, ngũ cốc.

– Bổ sung dinh dưỡng bằng nước ép trái cây, rau củ.

7. Chăm sóc người bệnh

• Xử trí khi đau họng

– Uống nhiều nước ấm từ 1,5 – 2 lít/ngày.

– Sử dụng thuốc giảm đau paracetamol.

• Xử trí khi tiêu chảy

– Uống nhiều nước, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng.

– Uống thuốc giảm tiêu chảy.

– Sử dụng dung dịch bổ sung điện giải: oresol, hydrite…

• Chăm sóc sức khỏe tinh thần

– Giữ tinh thần thoải mái, bình tĩnh và suy nghĩ tích cực.

– Đọc sách, nghe nhạc, xem phim ảnh để thư giãn, giải trí.

– Tập thể dục thường xuyên để duy trì cơ thể khỏe mạnh và tinh thần sảng khoái.

• Chăm sóc sức khỏe tinh thần

– Tâm sự, chia sẻ cùng với gia đình và bạn bè bằng điện thoại.

– Chăm sóc cây xanh, lau dọn phòng cách ly ngăn nắp, sạch sẽ.

– Duy trì năng lượng sống tích cực nhằm tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC

1. Không được tự ý mua thuốc khi chưa có sự tư vấn của nhân viên y tế.

2. Không sử dụng kháng sinh khi điều trị COVID 19 do thuốc không có tác dụng đối với virus.

3. Chỉ sử dụng thuốc kháng viêm khi có hướng dẫn của nhân viên y tế.

4. Nếu người bệnh đang sử dụng các thuốc điều trị bệnh mạn tính như: cao huyết áp, đái tháo đường,… thì vẫn có thể uống thuốc bình thường. Khi hết thuốc cần liên hệ với Bác sĩ điều trị để được tư vấn.

5. Khi không có triệu chứng, không nên uống thuốc để phòng ngừa.

Các thuốc thiết yếu cần có: thuốc hạ sốt, thuốc nâng cao thể trạng (vitamin, chất dinh dưỡng vi lượng, các thuốc y học cổ truyền). Ngoài ra có thể bổ sung các thuốc kháng viêm và kháng đông dạng uống trong tình huống có chỉ định.

Chỉ định sử dụng thuốc kháng viêm và kháng đông dạng uống: người có triệu chứng sớm của suy hô hấp (cảm giác khó thở hoặc nhịp thở > 20 lần/phút hoặc SpO2 < 95%) và chưa liên hệ được nhân viên y tế để được hướng dẫn, hỗ trợ.

Đối với thuốc kháng viêm corticoid, có thể sử dụng các loại thuốc sau:

-Thuốc Dexamethasone, người lớn dùng 6mg/lần/ngày; trẻ em dùng 0,15mg/kg/ngày (tối đa 6mg/ngày), uống sau khi ăn, tốt nhất nên uống vào buổi sáng.

Trong trường hợp không có sẵn thuốc Dexamethasone, có thể sử dụng các thuốc: Prednisoline. Với thuốc này nên uống sau khi ăn (tốt nhất vào buổi sáng), người lớn uống 40mg/lần/ngày; trẻ em uống 1mg/kg/ngày và uống tối đa 40mg/ngày.

– Methylprednisolone theo liều lượng: người lớn 16mg/lần và uống 2 lần/ngày, mỗi lần uống cách nhau 12 giờ. Đối với trẻ em, uống 0,8mg/kg/lần và uống 2 lần/ngày, mỗi lần cách nhau 12 giờ. Người bệnh nên uống sau khi ăn, vào buổi sáng và buổi tối.

Sở Y tế lưu ý, với những F0 đau dạ dày cần uống kèm uống thuốc dạ dày. Nếu có đáp ứng tốt, thời gian sử dụng tối đa là 7 ngày.

Các bước theo dõi, chăm sóc bệnh nhân covid-19 F0 cách ly tại nhà

DẤU HIỆU NGUY HIỂM CẦN GỌI CẤP CỨU 115

1. Huyết áp tụt, huyết áp tối đa < 90mmHg, huyết áp tối thiểu < 60 mmHg.

2. Mất định hướng không gian, thời gian, lơ mơ, nói sảng, hôn mê.

3. Khó thở, thở nhanh > 25 lần/phút hoặc SpO < 94%.

4. Đau ngực, nhịp tim nhanh > 120 lần/ phút.

5. Không thể tự ra khỏi giường, tự chăm sóc bản thân

Người bệnh, người chăm sóc F0 theo dõi và ghi nhận thông số sức khỏe theo mẫu sau sẽ giúp ích cho nhân viên y tế khi tiếp nhận cấp cứu và xử trí tại đơn vị điều trị

Trong lần triển khai chăm sóc và theo dõi sức khỏe đối với người mắc COVID-19 tại nhà, nhiệm vụ của các cơ sở y tế và chính quyền địa phương được phân công một các cụ thể, rõ ràng.

Bên cạnh đó văn bản lưu ý, đối với F0 hay người chăm sóc, người nhà cần ghi nhớ gọi ngay cho nhân viên y tế khi có một trong các dấu hiệu sốt trên 38 độ C, ho, đau họng, tiêu chảy, mất mùi/vị, đau ngực, nặng ngực, cảm giác khó thở (khi không thể hít sâu và nín thở đủ 10 giây), khi nhịp thở > 20 lần/phút để được hướng dẫn xử trí phù hợp. Trong trường hợp có dấu hiệu chuyển nặng như khó thở biểu hiện bằng thở hụt hơi, thở nhanh trên 30 lần/phút, li bì, lừ đừ, tím tái môi, đầu chi, SpO2 < 95% (nếu có dụng cụ đo SpO2 tại nhà) thì gọi ngay tống đài “115” hoặc số điện thoại của Tổ phản ứng nhanh quận, huyện để được cấp cứu kịp thời

Các bước theo dõi, chăm sóc bệnh nhân covid-19 F0 cách ly tại nhà

Sở Y tế yêu cầu thủ trưởng các cơ sở cách ly tập trung tại các địa phương, các tổ phản ứng nhanh phường, xã, thị trấn, quận huyện dự trù và cung ứng các thuốc thiết yếu như hạ sốt, thuốc nâng cao thể trạng, thuốc kháng viêm corticoid dạng uống để cung cấp cho người bệnh khi có chỉ định.

Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc đề nghị liên hệ với Phòng Nghiệp vụ Y, Sở Y tế để được hướng dẫn.

Yhocvn.net (Theo Sở Y tế TP.HCM)

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

+ Hướng dẫn của BYT về tiêm kết hợp 2 loại vắc xin ngừa Covid-19

+ Những nguy cơ do vắc-xin bảo quản không đúng cách

+ Các cục máu đông hiếm gặp với tiểu cầu thấp sau tiêm vaccine ngừa Covid-19?

+ Cấp phép khẩn cấp cho vaccine Covid-19 là quyền của mỗi quốc gia hay phải chờ WHO chấp thuận?

+ Có nên tiêm hai loại vaccine covid-19 cho hai mũi tiêm không? vì sao?