Bộ Y tế: ‘Biển đạt chuẩn để tắm chưa chắc cá đã an toàn để ăn’

Sáng 25/8, Cục trưởng An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong cho rằng với các vùng biển gặp sự cố nhiễm độc, không nên sử dụng thủy hải sản cho tới khi có kết quả xét nghiệm rõ ràng.

“Kể cả khi môi trường đã được khôi phục, nước biển đạt quy chuẩn để tắm thì cũng chưa chắc thủy hải sản đã an toàn để ăn”, Cục trưởng nhấn mạnh.

Ngày 22/8, Bộ Tài nguyên Môi trường công bố nước biển miền Trung “đạt chuẩn để tắm và nuôi trồng thủy hải sản” sau thảm họa môi trường hồi tháng 4 do Formosa gây ra. Tuy nhiên, Bộ Y tế chưa thể trả lời câu hỏi “cá đã ăn được chưa” và dự kiến cuối tháng 8 mới công bố kết quả đánh giá. Nhiều mẫu thủy hải sản lấy tại Hà Tĩnh vào ngày 5/8 kiểm nghiệm vẫn cho kết quả độc chất phenol và xyanua vượt ngưỡng cho phép.

Người đứng đầu Cục An toàn thực phẩm cho biết, để khẳng định hải sản an toàn hay không phải căn cứ vào các chỉ tiêu đang có như kim loại nặng.

Theo ông Phong: “Kết quả quan trắc về phenol, xyanua là để tham khảo, cùng Bộ Tài nguyên đánh giá vấn đề ô nhiễm môi trường biển, chứ không phải là chỉ số căn cứ để đánh giá về an toàn thực phẩm”.

Vì thế, theo ông Phong, ngành y tế vẫn phải tiếp tục theo dõi chất lượng thủy hải sản, lấy mẫu số lượng lớn và rộng hơn để kiểm nghiệm, từ đó đánh giá độ an toàn hải sản ở vùng biển 4 tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng trực tiếp do thảm họa ô nhiễm môi trường từ hoạt động xả thải của Công ty Formosa.

Ông đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nên có khuyến cáo cụ thể với người dân vùng biển nào đã được xác định an toàn và vùng nào chưa.

Ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng An toàn thực phẩm, Bộ Y tế. Ảnh: Nam Phương.

Ngày 24/8, Bộ Y tế công bố các kết quả xét nghiệm mẫu thủy hải sản lấy tại 4 tỉnh miền Trung là Quảng Bình, Quảng Trị, Hà Tĩnh, Thừa Thiên – Huế vào tháng 7 và 8. Theo đó, số mẫu cá không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm – chủ yếu là không đạt quy định về hàm lượng kim loại nặng – đã giảm. Ví dụ tháng 7 lấy 27 mẫu kiểm nghiệm thì chỉ phát hiện 7 mẫu không an toàn. Đến 19/8 chỉ phát hiện 1 trong số 18 mẫu kiểm tra có lượng cadimi vượt ngưỡng.

Tuy nhiên ngay sau đó lộ ra kết quả kiểm nghiệm 9 mẫu cá và ghẹ lấy tại Hà Tĩnh ngày 5/8: 1 mẫu có lượng cadimi vượt ngưỡng, 5 mẫu nhiễm xyanua, 3 mẫu nhiễm phenol. Những kết quả xét nghiệm không đồng nhất này đã khiến nhiều người hoang mang. Ông Phong khẳng định không có sự bất nhất trong kết quả kiểm nghiệm. Ông giải thích, tháng 4 và 5, ngành y tế chủ yếu lấy mẫu kiểm nghiệm thủy sản đánh bắt xa bờ. “Có thể có những mẫu thời kỳ này có lượng phenol, xyanua thấp, thậm chí không phát hiện được nhưng tự nhiên sau này lại xuất hiện vì nguyên nhân nào đó. Hiện Bộ Y tế vẫn tiếp tục giám sát”.

Ông Nguyễn Hùng Long, Phó Cục trưởng An toàn thực phẩm cho biết, chưa ai có thể khẳng định những mẫu cá nhiễm phenol, xyanua lấy tại Hà Tĩnh gần đây sẽ ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe nếu ăn vào. Theo các nghiên cứu trên thế giới, liều phenol gây chết 50% số chuột thí nghiệm ở mức 300-600 mg/kg thể trọng, tức lượng độc chất phải rất lớn. Bộ Y tế cho biết, Bộ đã 4 lần họp với các tổ chức quốc tế đề nghị cung cấp quy định về phenol, xyanua nhưng cả Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Lương nông Thế giới (FAO) đều khẳng định thế giới không quy định về các chất này trong thực phẩm. Còn Cơ quan quản lý thực phẩm châu Âu nghiên cứu cho thấy hàm lượng phenol ăn vào cơ thể người qua thực phẩm hàng ngày là 0,18 mcg cho một kg thể trọng là an toàn.

Đầu tháng 4, hiện tượng cá chết hàng loạt khởi nguồn từ một số lồng nuôi cá bè gần khu công nghiệp Vũng Áng (Sơn Dương, Kỳ Anh, Hà Tĩnh), sau đó lan đến Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế khiến đời sống người dân 4 tỉnh miền Trung lao đao. Chính phủ kết luận cá bị nhiễm độc do ô nhiễm môi trường bởi hoạt động xả thải của nhà máy Formosa. Thủ phạm là Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh chấp nhận đền bù 500 triệu USD để khắc phục hậu quả. Cơ quan chức năng khi ấy khuyến cáo người dân không sử dụng cá chết để làm thức ăn cho người và gia súc.

Nam Phương

Nguồn: VnExpress