Nguyên nhân tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật gia tăng ở tuổi trung niên

Tỷ lệ bệnh nhân mắc các căn bệnh về tiêu hoá, trong đó bệnh sỏi mật ở tuổi trung niên cao hơn nhiều lần ở các lứa tuổi khác. Vậy nguyên nhân nào khiến tuổi trung niên có tỷ lệ mắc sỏi thận cao hơn các lứa tuổi khác?

Lão hoá là quy luật tự nhiên của cuộc sống, theo thời gian sức khoẻ con người dần suy giảm. Nếu tuổi 20 tràn đầy sinh lực với những khao khát cháy bỏng, chinh phục những hoài bão của cuộc đời thì đến tuổi trung niên, cuộc sống ổn định, gia thất đông vui chỉ mong bình an, bệnh tật không ghé thăm.

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ bệnh nhân mắc các căn bệnh về tiêu hoá, trong đó bệnh sỏi mật ở tuổi trung niên cao hơn nhiều lần ở các lứa tuổi khác, tỷ lệ nữ nhiều hơn nam. Điều này nghe có vẻ không hợp lý bởi phụ nữ không uống bia rượu, hút thuốc lá, chế độ ăn uống thường được chị em lưu tâm hơn các đấng mày râu…Vậy nguyên nhân gây bệnh sỏi mật ở cả hai phái do đâu? Vì sao nhiều chị em lại mắc căn bệnh này?

Kết quả nghiên cứu hồ sơ các bệnh án, các chuyên gia lý giải cơ chế hình thành sỏi túi mật do nhiều nguyên nhân gây nên. Trong đó khoảng 80% sỏi túi mật hình thành do tăng nhanh nồng độ cholesterol, 20% tỷ lệ còn lại liên quan đến sự thay đổi bất thường của Bilirubin và một số yếu tố khác.

Ở tuổi 40 các bộ phận đồng loạt lão hóa, túi mật teo dần khiến lượng mật chứa được ít hơn. Tương tự, sức co bóp ở các cơ của vách túi mật giảm khiến mật không được đẩy hết xuống ruột trong khi gan kém sản xuất mật dẫn đến lượng mật còn sót lại là nguyên nhân hình thành nên sỏi. Như vậy,nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở tuổi trung niên nhiều hơn ở người trẻ là do lão hóa.

Một nghịch lý nữa là vì sao tỷ lệ bệnh nhân nữ độ tuổi 30 đến 40 không uống rượu bia, thuốc lá…lại mắc sỏi mật cao gấp 3 lần so với nam giới cùng tuổi? Thông thường phái đẹp có ý thức bảo vệ sức khoẻ, chế độ kiêng khem khắt khe. Vậy vì sao, tỷ lệ chị em bị sỏi mật lại nhiều hơn?

Nguyên nhân được các chuyên gia lý giải, do nồng độ hormone estrogen trong nữ cao hơn nam dẫn đến tăng lượng cholesterol có trong dịch mật tạo cơ hội cho sỏi mật hình thành. Estrogen kích thích gan loại bỏ cholesterol từ máu và chuyển nó vào mật vì vậy tuổi càng cao khả năng mắc bệnh sỏi mật càng tăng. Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài, ảnh hưởng khi mang thai, sở thích đồ ngọt, ít vận động…ở phải đẹp cũng là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ mắc sỏi mật.

Tình trạnggiảm cân nhanh, đột ngột để giữ dángở những chị em thừa cân, béo phì cũng gây nên bệnh sỏi mật do cơ thể không hấp thu đủ lượng dinh dưỡng cần thiết  khiến cơ chế sản xuất mật bị kìm hãm đẩy quá trình lắng đọng cholesterol nhanh hơn dẫn đến hình thành sỏi. Ngoài những nguyên nhân trên yếu tố từ môi trường, ít vận động, stress… cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi mật ở phái đẹp.

Để ngăn ngừa sỏi mật, giữ gìn sức khỏe cho cộng đồng, các chuyên gia khuyến cáo những người trong độ tuổi trung niên cần đảm bảo chế độăn khoa học, đầy đủ dinh dưỡng, vitamin, chất khoáng.. góp phầnhỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh sỏi mật nói riêng, các bệnh về đường tiêu hóa nói chung. Lưu ý cân đối các chất dinh dưỡng qua các nhóm thực phẩm chứa protein, lipid, glucose, rau, trái cây, sữa… tăng cường vận động, tập thể dục thể thaohàng ngày, nâng cao sức khỏe, tạo sự miễn dịch cho cơ thể, không giảm cân đột ngột… để ngăn ngừa tình trạng sỏi mật. 

Ở độ tuổi này, có 3 vấn đề nổi bật tác động tới sức khỏe. Một là suy yếu hệ miễn dịch nên dễ mắc các bệnh về hô hấp, ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày. Hai là rối loạn tiêu hóa do chức năng cơ học của hệ tiêu hóa bị suy giảm, khả năng tiêu hóa thức ăn kém. Điều này dẫn tới vấn đề thứ ba là thiếu chất. Khi cơ thể mất cân bằng dinh dưỡng, sức đề kháng giảm, nguy cơ mắc bệnh gia tăng, người trung niên cũng ăn ngủ kém, hấp thụ kém hơn.

Biện pháp phòng tránh

Chế độ ăn hợp lý: Tùy từng bệnh lý và thể trạng, người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý. Nên ăn nhiều rau và thức ăn có nhiều chất xơ. Phải đảm bảo ăn chín uống sôi, thức ăn cần được nấu kỹ, ưu tiên thức ăn mềm, loãng. Phải đảm bảo “ăn chín uống sôi”, thức ăn cần được nấu kỹ hơn, ưu tiên thức ăn mềm, loãng; không ăn quá no vì sẽ càng làm tăng thêm tình trạng đầy chướng bụng. Không nên uống rượu, bia; không ăn chất cay, nóng như ớt, hành, hạt tiêu…

Tập luyện điều độ: Ngoài dinh dưỡng, người cao tuổi nên tạo thói quen luyện tập thể thao hàng ngày để vừa cải thiện chức năng tiêu hóa, vừa tăng cường sức khỏe. Hàng ngày không nên ngồi lâu một chỗ vì các tư thế này một mặt gây cản trở sự chuyển vận, lưu thông trong ống tiêu hóa, mặt khác làm ức chế nhu động các cơ trơn dạ dày – ruột.

Giữ tinh thần thoải mái: Người cao tuổi nên giữ tinh thần thoải mái, cố gắng giảm thiểu những căng thẳng, bực tức cho người cao tuổi vì tâm lý không thoải mái sẽ làm giảm lượng máu cung cấp cho bộ máy tiêu hóa và dẫn đến tình trạng khó tiêu, chướng bụng, đầy hơi.

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

Những biến chứng nguy hiểm của sỏi thận

Nguyên nhân, triệu chứng bệnh sỏi thận

Bệnh sỏi niệu quản là gì?

Trị sỏi thận bằng rau ngổ: Những điều lưu ý

Yhocvn.net