Làm gì khi mắc phải bệnh lao?

Bệnh lao là gì, biểu hiện của chứng bệnh lao, ai có thể nhiễm lao, vì sao nhiều người e sợ bệnh lao?

Ai có thể bị nhiễm lao?

Bệnh lao có ở các nơi trên thế giới. Bệnh lao thường gặp ở các nước Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ Latin và Đông Âu; vì vậy, phần lớn bệnh nhân bị nhiễm trùng và phát bệnh thường đến từ những nơi này.

Tất cả mọi người đến từ các nước nơi bệnh lao là một bệnh thường gặp cần được làm xét nghiệm chẩn đoán lao ngay sau khi họ đến Na Uy. Các xét nghiệm được thực hiện bởi nhân viên y tế địa phương nơi bạn sống.

Vì sao nhiều người e sợ bệnh lao?

Lý do bệnh lao thường gây cảm giác đáng sợ là vì người ta không biết rõ vềbệnh. Nhiều người không đủ kiến thức về lao thường suy diễn và tự lý giải vềcăn bệnh này. Ví dụ, nhiều người sợ bị nhiễm lao vì họ không biết rằng khi bệnh nhân lao uống thuốc mỗi ngày thì họ không thể lây bệnh cho người khác. Vì thế, nhiều bệnh nhân bị lao lo sợ và giấu bệnh của mình. Họ sợ mọi người sẽ xa lánh nếu biết họ bị bệnh lao, không dám ăn cùng họ, và tương tự thế.

Người có triệu chứng bệnh lao đôi khi vì những lo sợ này mà không dám đến gặp bác sĩ nhằm tìm ra nguồn gốc bệnh lý. Khi mọi người có kiến thức về bệnh lao và biết rằng bệnh nhân không thể lây nhiễm cho họ khi được uống thuốc hiệu quả, họ sẽ cảm thấy an toàn. Họ cũng có thể chăm sóc và giúp đỡ bệnh nhân lao tốt hơn.

Lao là gì?

Lao (còn gọi là TB) là một bệnh lý do vi trùng gây ra. Vi trùng là vi sinh vật rất nhỏ, không nhìn được bằng mắt thường, có thể tìm thấy ở rất nhiều nơi, bao gồm cảbên trong cơ thể con người. Hầu hết vi trùng không có hại, và thậm chí còn có ích.

Nhưng một số vi trùng gây hại và có thể gây nên bệnh gọi là bệnh nhiễm trùng. Vi trùng gây bệnh lao là một trong những loại gây hại. Nếu vi trùng lao thâm nhập vào một cơ quan nào đó trong cơ thể và sinh sôi đồng thời cơ thể không thể tự chống lại nó, bạn có thể sẽ mắc bệnh lao.

Bệnh lao phổi thường gặp nhất, nhưng bạn cũng có thể mắc bệnh lao ở nhiều nơi khác trên cơ thể (ví dụ như lao xương, lao hạch, hoặc lao ở não).

Bệnh lao được điều trị như thế nào?

Bệnh lao được điều trị bằng thuốc, phần lớn dùng thuốc viên. Tại Na Uy, các thuốc này được phát miễn phí. Hầu hết bệnh nhân phải dùng thuốc mỗi ngày trong sáu tháng, nhưng đôi khi quá trình điều trị cần kéo dài hơn. Thông thường, nhân viên y tế sẽ đến nhà và đưa cho bệnh nhân thuốc mỗi ngày. Sau khi hoàn tất quá trình điều trị, bệnh nhân hoàn toàn khỏi bệnh.

Bạn bị mắc bệnh lao như thế nào?

Vi trùng lao được truyền qua bởi những hạt nhỏ (mà bạn không nhìn thấy được) trong không khí. Những hạt này sinh ra từ mũi và miệng của người bị nhiễm vi trùng lao và chúng được phát tán trong không khí khi bệnh nhân ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Vi trùng lao hiện diện bên trong một số hạt nhỏ như thế này.

Khi người khác hít phải không khí có những hạt nhỏ chứa vi trùng lao, vi trùng có thể vào trong cơ thể và đi đến phổi của người đó. Vi trùng lao không dễ phát tán, vì thế nhiễm trùng thường thấy ở những thànhviên sống cùng gia đình. Chỉ có lao phổi và một dạng lao ở họng hiếm gặp là có thể lây. Người đang uống thuốc điều trị lao hiệu quả được 2–3 tuần không thểlây bệnh cho bạn.

Chỉ vài người có nhiễm trùng biểu hiện triệu chứng bệnh

Không phải người nào bị nhiễm vi trùng lao cũng phát bệnh. Có khoảng 1/3 dân số trên thế giới mang vi trùng lao trong cơ thể, nhưng chỉ một vài người có bệnh. Một số người mang mầm bệnh có biểu hiện bệnh lý là do họ bị suy giảm miễn dịch. Hệ miễn dịch suy giảm có thể do bệnh lý khác, căng thẳng, thay đổi thời tiết, dinh dưỡng kém, thay đổi chế độ ăn, hoặc những lý do khác. Một người có thể mang mầm bệnh trong nhiều năm trước khi có biểu hiện bệnh lý.

Nếu bạn bị nhiễm trùng, nhưng không có biểu hiện bệnh, bác sĩ có thể khuyên bạn uống thuốc chống lao một thời gian (thường ba hoặc sáu tháng). Việc uống thuốc này có thể ngăn ngừa bệnh lý về sau này. Điều trị này gọi là điều trị lao dựphòng. Điều trị không mang tính bắt buộc. Người uống thuốc điều trị lao dựphòng không bị bệnh và không lây bệnh cho người khác.

Làm thế nào bạn biết mình bị nhiễm lao?

Người bị ho kéo dài trong 2–3 tuần hoặc hơn có thểnhiễm lao phổi. Dấu hiệu thường gặp của lao phổi là:

• Ho, khạc ra đàm (đờm) từ sâu trong phổi, đôi khi vướng máu
• Đau tức ngực

Các dấu hiệu thường gặp khác của lao – cả lao phổi và lao các cơ quan khác trong cơ thể:

Các dấu hiệu này cũng hay gặp ở nhiều bệnh khác. Vì vậy, để chắc chắn rằng đây là lao, bạn cần được làm vài xét nghiệm chẩn đoán phân biệt. Người có một triệu chứng này hoặc nhiều hơn nên đi khám bác sĩ.

Bệnh nhân bị lao thường không có tất cả các triệu chứng này. Nhiều người chỉcó vài triệu chứng nhẹ.

Bạn nên làm gì nếu nghi ngờ bị nhiễm lao?

Nếu bạn nghi ngờ mình bị nhiễm lao, bạn nên gặp bác sĩ, phòng cấp cứu (legevakten) hoặc dịch vụ y tế trong cộng đồng nơi bạn ở, càng sớm càng tốt.

Điều trị càng sớm, bạn càng mau lành bệnh.

Để biết một người có nhiễm lao hay không, cần phải làm vài xét nghiệm. Xét nghiệm thường nhất là chụp X quang phổi, làm xét nghiệm ở da (còn gọi là xét nghiệm Mantoux), và/hoặc xét nghiệm máu. Nếu các xét nghiệm cho thấy bạn bị nhiễm vi trùng lao, bạn sẽ được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa tại bệnh viện.

Làm gì khi mắc phải bệnh lao?

Bài liên quan: Hình ảnh vi khuẩn lao phá hủy cơ thể người và cấu tạo vi khuẩn

Yhocvn.net (Theo tổ chức bệnh nhân tim phổi Na Uy)