‘Hãy nhận biết và hành động ngay’

Đây là chủ đề do Bộ Y tế đề ra cho hàng loạt những hành động, nhằm truyền thông vận động xã hội nâng cao nhận thức cộng đồng về gánh nặng bệnh tật do viêm gan virus và các giải pháp phòng chống viêm gan virus, hướng tới đạt mục tiêu toàn cầu là loại trừ bệnh viêm gan virus như là mối đe dọa sức khỏe cộng đồng vào năm 2030.

Virus viêm gan B và C có ảnh hưởng đến sức khỏe nhiều nhất. (Ảnh: Hữu Thái).

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh viêm gan virus là bệnh truyền nhiễm phổ biến gây ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và dẫn đến tử vong do các biến chứng nguy hiểm như suy gan cấp, xơ gan và ung thư gan. Có 5 loại viêm gan virus, trong đó viêm gan virus B và C lây truyền tương tự như virus HIV, bao gồm qua đường máu, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con; viêm gan virus D chỉ lây truyền khi có mặt viêm gan B và có đường lây truyền tương tự. Viêm gan virus A và E lây qua đường phân – miệng do thức ăn, nước uống bị nhiễm nguồn bệnh và thực hành vệ sinh không đầy đủ. Virus viêm gan B và C có ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhiều nhất.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện có khoảng 240 triệu trường hợp nhiễm virus viêm gan B mãn tính và khoảng 130-150 triệu trường hợp nhiễm virus viêm gan C mãn tính trên toàn cầu. Số trường hợp tử vong do viêm gan virus B và C ước tính mỗi năm là khoảng 1,4 triệu người. Theo các kết quả nghiên cứu tại Việt Nam, ở một số nhóm quần thể, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B là khoảng 6-20% và tỷ lệ nhiễm virus viêm gan C khoảng 0,2- 4%. Ước tính hiện nay có khoảng 8,7 triệu người nhiễm virus viêm gan B và khoảng 1 triệu người nhiễm virus viêm gan C. Số trường hợp tử vong ước tính tại thời điểm năm 2015 do virus viêm gan B là khoảng hơn 23.000 người và do virus viêm gan C là khoảng hơn 6.000 người. Tại Việt Nam, virus viêm gan B lây truyền chủ yếu từ mẹ sang con và virus viêm gan C lây truyền chủ yếu qua đường máu. Theo kết quả mô hình ước tính gánh nặng bệnh tật do virus viêm gan B và C do Bộ Y tế phối hợp với WHO thực hiện.

Theo TS Nguyễn Văn Kính- Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, bệnh viêm gan virus B và C có thể dự phòng và điều trị được bằng cách tiêm vaccine viêm gan B đầy đủ trong đó có liều trong vòng 24h đầu sau sinh, kiểm soát nhiễm khuẩn trong quá trình chăm sóc sức khỏe bao gồm cả trong và ngoài cơ sở y tế, và thực hiện các biện pháp can thiệp giảm tác hại cho những người tiêm chích ma túy. Theo WHO, năm 2016 tỷ lệ bao phủ vaccine viêm gan B trên toàn cầu đạt 83%, tuy nhiên tỷ lệ tiêm vaccine viêm gan B liều sơ sinh (trong vòng 24 giờ đầu) mới chỉ đạt 39%. Tại Việt Nam, năm 2015 độ bao phủ vaccine viêm gan B đạt tới trên 95% và tỷ lệ tiêm mũi sau sinh đạt 65%. Hiện nay chưa có vaccine dự phòng cho viêm gan C tuy nhiên viêm gan C có thể được chữa khỏi nhờ các thuốc mới có tác dụng trực tiếp lên virus viêm gan C. Tỷ lệ khỏi bệnh có thể lên tới trên 90%. Tuy nhiên, việc tiếp cận với các thuốc này vẫn còn hạn chế do chi phí điều trị hiện còn cao so với khả năng chi trả của nhiều người bệnh.

Trần Ngọc Kha

Nguồn: Đại đoàn kết