Chạy đua ‘thời gian vàng’ cứu 2 người chấn thương sọ não nặng

Đi bộ bị xe máy đâm ngã đập đầu xuống đất, người phụ nữ 50 tuổi được người đi đường đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Quận 2 (TP HCM).

Nữ bệnh nhân nhập viện trong tình trạng lơ mơ, tiếp xúc rất chậm, sưng nề da đầu vùng thái dương bên trái. CT Scan sọ não bệnh nhân cho thấy có máu tụ dưới màng cứng vùng thái dương bên trái, kèm theo xuất huyết não vùng thái dương trái, tụ máu ngoài màng cứng thái dương bên phải.

Ban đầu bệnh nhân được điều trị bảo tồn chống phù não, theo dõi diễn tiến tri giác và dấu hiệu sinh tồn. 2 giờ sau bệnh nhân tri giác giảm hơn, thang điểm Glasgow giảm từ 14 xuống 11. Kết quả chụp lại CT sọ não cho thấy thương tổn nặng hơn, không đáp ứng với điều trị nội khoa, máu tụ dưới màng cứng và dập xuất huyết não thái dương bên trái tăng nhiều hơn, gây ra hiện tượng chèn ép não.

Hình ảnh máu tụ dưới màng cứng và dập não thái dương rải rác bên trái, phù não. Ảnh: Bệnh viện quận 2.

Các bác sĩ xác định phải tranh thủ “thời gian vàng” can thiệp để hạn chế nguy cơ tử vong cũng như di chứng tàn phế. Bệnh nhân được mổ mở rộng sọ bên trái để giải phóng chèn ép não, lấy hoàn toàn khối máu tụ gây chèn ép não và loại bỏ mô não dập nát hoại tử gây hiện tượng chảy máu. Các bác sĩ cũng cầm máu các thương tổn đang chảy máu trong sọ.

Sau mổ bệnh nhân thở bằng máy, dùng thuốc an thần, thuốc chống phù não, điều trị hồi sức tích cực, dinh dưỡng, truyền máu. Diễn tiến ổn định dần, hiện bệnh nhân tỉnh lại hoàn toàn, nhận biết người thân và có thể tự ăn uống qua đường miệng, thực hiện vệ sinh cá nhân với sự trợ giúp của người thân.

Trước đó một nam bệnh nhân 45 tuổi nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Quận 2 vì hôn mê do tai nạn giao thông. Người này vào viện sau một ngày bị tai nạn. Thang điểm Glasgow của bệnh nhân chỉ còn 7 điểm, đồng tử giãn bên phải 5 mm, không phản xạ ánh sáng. Đây là dấu hiệu tổn thương rất nặng, bệnh nhân lại vào viện trễ.

Bệnh nhân phải thở bằng nội khí quản, truyền dịch hồi sức, chụp CT scan sọ não và làm các xét nghiệm cần thiết. Kết quả cho thấy máu tụ dưới màng cứng cấp tính bán cầu não bên trái, có biểu hiện phù não, chèn ép não dẫn đến tụt não rất nghiêm trọng.

Các bác sĩ đã tiến hành chống phù não bằng thuốc và mổ mở sọ rộng lấy máu tụ. Ca mổ loại bỏ được khối máu tụ gây chèn ép não nặng. Tuy nhiên trước mổ do tình trạng bệnh nhân bị tổn thương nghiêm trọng, diễn tiến sau mổ tri giác cải thiện chậm. Sau 4 ngày bệnh nhân tự thở tốt, nuôi ăn qua ống thông dạ dày. Tổn thương sọ não tương đối ổn định, bệnh nhân cần thời gian hồi sức dài hơn và đánh giá các chức năng thần kinh thêm.

Nam bệnh nhân được chăm sóc sau mổ. Ảnh: T.P

Bác sĩ Trần Văn Khanh, Giám đốc Bệnh viện Quận 2 cho biết đây là hai bệnh nhân chấn thương sọ não nặng, tiên lượng tử vong cao lần đầu tiên được phẫu thuật cứu sống thành công tại bệnh viện. Nhờ mổ kịp thời, bệnh nhân hồi phục tốt, hạn chế các biến chứng, di chứng. Quá trình khám, đánh giá và can thiệp phẫu thuật đối với các thương tổn của chấn thương sọ não là rất phức tạp, đòi hỏi phải có nhiều phương tiện chẩn đoán cũng như đội ngũ gây mê hồi sức, phẫu thuật viên ngoại thần kinh có kinh nghiệm, kết hợp với các chuyên khoa vật lý trị liệu và phục hồi chức năng.

Bệnh lý chấn thương sọ não có thương tổn máu tụ dưới màng cứng và dập não là thương tổn nặng nề và nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong và di chứng đời sống thực vật rất cao. Bệnh nhân bị máu tụ dưới màng cứng có chỉ định phẫu thuật, nên tiến hành càng sớm càng tốt. Bệnh nhân mổ trong vòng 4 giờ sau chấn thương có tỷ lệ tử vong 30%, phẫu thuật sau 4 giờ tỷ lệ này 90%. Tiên lượng nặng hơn ở các bệnh nhân bị tai nạn môtô, 100% đối với bệnh nhân không đội nón bảo hiểm và 33% đối với bệnh nhân có đội nón bảo hiểm.

Lê Phương

Nguồn: VnExpress