Bệnh cường giáp: chẩn đoán, điều trị, biến chứng

Bệnh cường giáp: chẩn đoán, điều trị, biến chứng

Cường giáp là gì?

Cường giáp là tình trạng tuyến giáp giải phóng nhiều hormone hơn mức cơ thể. Đây còn được gọi là tuyến giáp hoạt động quá mức. Các hormone chính do tuyến giáp tạo ra bao gồm triiodothyronine (T3) và thyroxine (T4). Bị cường giáp có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Khi bạn bị cường giáp, các hormone phụ có thể tăng tốc độ trao đổi chất. Trao đổi chất là quá trình biến đổi thức ăn đưa vào cơ thể thành năng lượng giúp cơ thể hoạt động. Khi bị cường giáp, quá trình trao đổi chất được khởi động với tốc độ cao. Điều này có thể khiến người bệnh cảm thấy tim đập nhanh hơn, lo lắng và hồi hộp, đồng thời thèm ăn hơn.

Cường giáp có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, là một tình trạng cần được điều trị.

Chức năng tuyến giáp?

Nằm ở phía trước cổ, tuyến giáp là một tuyến hình bướm. Tuyến là các cơ quan có thể được tìm thấy trên khắp cơ thể của bạn. Chúng tạo ra và giải phóng hormone, những chất giúp cơ thể hoạt động, phát triển. Tuyến giáp đóng một vai trò quan trọng trong nhiều chức năng chính của cơ thể. Tuyến giáp của điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, kiểm soát nhịp tim, sự trao đổi chất.

Khi tuyến giáp hoạt động bình thường, cơ thể bạn ở trạng thái cân bằng, tất cả các hệ thống của bạn hoạt động bình thường. Nếu tuyến giáp ngừng hoạt động theo cách của nó tạo ra quá nhiều hoặc quá ít hormone tuyến giáp nó có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể của bạn.

Ai dễ mắc bệnh cường giáp nhất?

Cả nam và nữ đều có thể bị cường giáp. Phụ nữ nhiều hơn nam. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh cường giáp bao gồm:

Có tiền sử bệnh bao gồm các bệnh như thiếu máu, tiểu đường loại 1 và suy tuyến thượng thận nguyên phát (bệnh Addison).

Có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp.

Có nhiều iốt (một loại khoáng chất mà cơ thể bạn sử dụng để tạo ra hormone tuyến giáp) trong chế độ ăn uống của bạn.

Trên 60 tuổi.

Đang mang thai hoặc sinh con gần đây.

Cường giáp phổ biến như thế nào?

Cường giáp xảy ra ở khoảng 1% số người ở Hoa Kỳ.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh cường giáp?

Có một số điều kiện y tế khác nhau có thể gây ra cường giáp. Những điều kiện y tế này có thể bao gồm:

Bệnh Graves: Trong rối loạn này, hệ thống miễn dịch tấn công tuyến giáp. Điều này làm cho tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone tuyến giáp. Bệnh Graves là một tình trạng di truyền (di truyền qua một gia đình). Nếu một thành viên trong gia đình bạn mắc bệnh Graves, có khả năng những người khác trong gia đình cũng mắc bệnh này. Nó phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới. Bệnh Graves là nguyên nhân phổ biến nhất của cường giáp, chiếm khoảng 85% các trường hợp.

Nhân giáp: Nhân giáp là một khối u hoặc sự phát triển của các tế bào trong tuyến giáp. Các nốt có thể sản xuất nhiều hormone hơn mức cơ thể bạn cần. Các nhân như vậy hiếm khi là ung thư.

Viêm tuyến giáp: Đây là một thuật ngữ chung dùng để chỉ tình trạng sưng (viêm) tuyến giáp. Tình trạng viêm này có thể do nhiễm trùng hoặc có vấn đề với hệ thống miễn dịch. Khi tuyến giáp bị viêm, nó có thể bị rò rỉ hormone, dẫn đến lượng hormone cao hơn mức cơ thể bạn cần. Viêm tuyến giáp có thể xảy ra sau khi sinh con (viêm tuyến giáp sau sinh) hoặc do dùng các loại thuốc như interferon và amiodarone (một loại thuốc tim).

Iốt: Nếu bạn tiêu thụ quá nhiều iốt (thông qua chế độ ăn uống hoặc thuốc men), nó thực sự có thể khiến tuyến giáp sản xuất nhiều hormone tuyến giáp hơn. Iốt là một khoáng chất mà tuyến giáp của bạn sử dụng để tạo ra hormone tuyến giáp. Tiếp nhận thuốc cản quang i-ốt tiêm tĩnh mạch (“thuốc nhuộm” i-ốt) cũng có thể gây ra cường giáp.

Mắc bệnh cường giáp trong hoặc sau khi mang thai

Trong thời kỳ đầu mang thai, cơ thể cần sản xuất nhiều hormone tuyến giáp hơn bình thường để giúp thai nhi phát triển. Những hormone này đặc biệt quan trọng đối với não và hệ thần kinh của bé. Có mức hormone tuyến giáp cao hơn một chút so với bình thường thì không sao, nhưng nếu mức độ tăng đột ngột đến mức cần được điều trị. Mức độ cường giáp cao không chỉ có thể ảnh hưởng đến bạn mà còn ảnh hưởng đến em bé.

Có thể khó chẩn đoán cường giáp khi mang thai vì nồng độ hormone tuyến giáp tăng lên một cách tự nhiên, các triệu chứng khác của thai kỳ che dấu dấu hiệu của cường giáp.

Ngoài ra còn có một tình trạng được gọi là viêm tuyến giáp sau sinh xảy ra. Tình trạng này có thể xảy ra trong năm đầu tiên sau khi sinh. Nó phổ biến hơn ở những phụ nữ mắc bệnh tiểu đường loại 1. Viêm tuyến giáp sau sinh có thể bắt đầu như cường giáp (sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp) và sau đó chuyển sang suy giáp. Tuy nhiên, mô hình này không xảy ra với mọi phụ nữ bị viêm tuyến giáp sau sinh. Nếu bạn bắt đầu có các triệu chứng của bệnh tuyến giáp trong hoặc sau khi mang thai, hãy nói trao đổi với bác sĩ.

Các triệu chứng của cường giáp là gì?

Có nhiều triệu chứng của bệnh cường giáp. Bạn có thể gặp một số triệu chứng dưới đây hoặc cùng lúc nhiều triệu chứng bao gồm:

+ Nhịp tim nhanh (đánh trống ngực).

+ Cảm thấy run, hồi hộp.

+ Giảm cân.

+ Tăng khẩu vị.

+ Tiêu chảy, đi tiêu thường xuyên hơn.

+ Tầm nhìn kép.

+ Phồng mắt (gặp khi bị bệnh Graves).

+ Sưng to cổ do tuyến giáp phì đại (bướu cổ ).

+ Rụng tóc, thay đổi kết cấu tóc (dễ gãy).

+ Thay đổi kinh nguyệt.

+ Không chịu được nóng, đổ mồ hôi nhiều.

+ Yếu cơ.

+ Da mỏng.

+ Gặp các vấn đề về giấc ngủ.

Những biến chứng bệnh cường giáp có thể ảnh hưởng đến cơ thể?

Cường giáp có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể. Các hệ thống khác nhau, từ hệ thống mạch máu (tim) đến hệ thống xương (xương) đều có thể bị ảnh hưởng nếu tuyến giáp hoạt động quá mức.

+ Xương

Xương là cấu trúc hỗ trợ cho cơ thể. Khi người bệnh chưa kiểm soát được mức độ hormone tuyến giáp cao xương thực sự có thể trở nên giòn. Điều này có thể dẫn đến một tình trạng gọi là loãng xương.

+ Tim

Khi bị cường giáp, người bệnh có thể cảm thấy tim đập rất nhanh. Nhịp tim nhanh là một triệu chứng của tình trạng gây ra bởi sự trao đổi chất nhanh của cơ thể. Cơ thể hoạt động nhanh hơn bình thường khi bạn bị cường giáp khiến bạn có cảm giác tim đập loạn nhịp. Nhịp tim không đều có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác nhau, bao gồm cả đột quỵ.

+ Mắt và Da

Cường giáp có thể do một tình trạng y tế gọi là bệnh Graves gây ra. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến cả mắt, da. Nó có thể khiến người bệnh gặp một số vấn đề về mắt, bao gồm:

+ Mắt lồi.

+ Giảm thị lực.

+ Tầm nhìn kép và độ nhạy sáng.

+ Đỏ, sưng mắt.

Bệnh Graves cũng có thể khiến da bạn đỏ, sưng tấy. Điều này đặc biệt dễ nhận thấy ở bàn chân, ống chân.

Một biến chứng khác của cường giáp là một cái gì đó được gọi là một cơn bão tuyến giáp (cuộc khủng hoảng nhiễm độc giáp). Đây là một sự gia tăng đột ngột, đáng kể các triệu chứng. Khi điều này xảy ra, tim có thể đập nhanh hơn bình thường, người bệnh có thể bị sốt. Một cơn bão giáp là một tình huống khẩn cấp.

Chẩn đoán bệnh cường giáp?

+ Khám sức khỏe vùng cổ để xem tuyến giáp có lớn hơn bình thường hay không.

+ Xét nghiệm máu để tìm lượng hormone tuyến giáp cao trong cơ thể.

+ Các xét nghiệm hình ảnh để xem xét tuyến giáp.

+ Khám sức khỏe định kỳ có kiểm tra tuyến giáp

Trong khi khám sức khỏe, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng sờ cổ để kiểm tra kích thước của tuyến giáp. Đây là một quá trình đơn giản, nhanh chóng. Bác sĩ cũng sẽ khám mắt, tim, da.

Xét nghiệm máu

Lấy mẫu máu để tìm lượng hormone tuyến giáp cao. Đây được gọi là xét nghiệm chức năng tuyến giáp. Khi người bệnh bị cường giáp, nồng độ hormone tuyến giáp T3, T4 trên mức bình thường, hormone kích thích tuyến giáp (TSH) thấp hơn bình thường.

Kiểm tra hình ảnh

Kiểm tra tuyến giáp có thể giúp chẩn đoán cường giáp, nguyên nhân có thể xảy ra (thường là bệnh Graves).

+ Chụp tuyến giáp, xét nghiệm hấp thu iốt phóng xạ. Chụp tuyến giáp sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ để tạo ra hình ảnh về tuyến giáp của bạn.

+ Một xét nghiệm khác là siêu âm tuyến giáp. Siêu âm là một thủ tục không xâm lấn cho phép bác sĩ quan sát tuyến giáp trên màn hình.

Xét nghiệm được thực hiện nếu bác sĩ tìm thấy các nhân tuyến giáp.

Các xét nghiệm hình ảnh cho phép bác sĩ biết được kích thước, hình dạng của tuyến giáp, cũng như liệu có bất kỳ nhân giáp nào không. Quá trình quét có thể cho bác sĩ biết nếu tuyến giáp hoạt động quá mức, tạo ra quá nhiều tuyến giáp. Thông thường, việc nhìn thấy sự hấp thụ iốt phóng xạ tăng lên trên bản quét này có thể giúp chẩn đoán bệnh Graves. Nếu tuyến giáp bị viêm (sưng), nó có thể là viêm tuyến giáp. Trong trường hợp này, sẽ không có sự hấp thu iốt phóng xạ ở cổ.

Yhocvn.net (Lược dịch clevelandclinic)

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:

+ Viêm tuyến giáp Hashimoto