Hỏi đáp y học về Cholesterol

“Bác sĩ gia đình của tôi cho biết cholesterol trong máu tôi là 240. Bà bác sĩ chưa cho tôi uống thuốc hạ cholesterol và bảo tôi về ăn bớt chất béo, tập thể thao đã. Tôi ngại quá, vì mấy người bạn nói trung bình thì cholesterol là 200 thôi. Vậy bây giờ tôi có nên uống thuốc hạ cholesterol hay không và uống thuốc gì?” – Lan Hoàng

Đáp

Thưa chị,

Cholesterol (thành phần mỡ máu) là vấn đề mà nhiều người bây giờ rất để ý và hay nói tới. Vì truyền thông, báo chí, tài liệu y học luôn luôn nhắc nhở rằng cholesterol trong máu  cao thì sẽ gây ra các bệnh như  tai biến não, suy tim, mập phì…

Nếu bà chỉ đo cholesterol trong máu thôi, chưa đủ. Cần phải đo cả HDL cholesterol, LDL cholesterol và triglycerides. Và phải đo hai lần, hoặc nhiều hơn, để so sánh kết quả. Nếu kết quả hai lần đo giống nhau, thì ta có thể kết luận là cholesterolcao hoặc bình thường.

Được coi như bình thường nếu cholesterol dưới 200mg/100ml. Nếu có mức độ này thì cứ năm năm, ta thử lại một lần.

Hơi cao nếu cholesterol từ 200 tới 239 mg/100 ml. Trong trường hợp này, bác sĩ thường khuyên ta nên giảm tiêu thụ chất béo. Nhưng nếu ta có một vài rủi ro như  có bệnh động mạch tim, gia đình có người bị bệnh tim mạch, thì bác sĩ sẽ thử nghiệm thêm, khuyên nên ăn kiêng chất béo  và có thể cho uống thuốc hạ cholesterol.

Nếu cholesterol lên trên 249 mg/100 ml thì phải uống thuốc hạ cholesterol.

Còn LDL thì bình thường, là dưới 130 mg/100ml; hơi rủi ro nếu từ 130 tới 150 mg/100 ml; và rất nguy hiểm nếu trên 160 mg/100 ml.

HDL trên 55 mg/100 ml thì tốt. Mà dưới số này, dù cholesterol bình thường thì cần phải giảm mỡ, vận động cơ thể. Nếu vẫn thấp sau một thời gian giảm mỡ và vận động thì có khi phải uống thuốc mới được.

Trường hợp của bà, tôi chắc là bác sĩ muốn bà tập thể dục và kiêng khem trước. Rồi thử lại máu. Nếu cholesterol xuống thì là điều tốt. Nếu nó vẫn cao thì tôi chắc là bác sĩ sẽ cho uống thuốc.

Bác sĩ dè dặt thế cũng phải, vì thuốc hạ cholesterol cũng có tác dụng phụ không tốt. Chỉ nên dùng khi thấy cần thiết thôi. Xin bà cứ yên tâm nghe theo lời dặn của bác sĩ nhé.

Tiện đây, xin kê khai số milligrams cholesterol trong 100 gr thực phẩm:

– Pho mát Cheddar:106 mg; Swiss: 93 mg;

– Trứng luộc: 548mg; trứng omelet 338 mg;

– Bơ mặn 220 mg; bơ nhạt 260 mg; margarine không có;

– Cua :101 mg; sò: 230mg; tôm:150 mg;

– bacon 81mg; thịt bò: 70mg;

– gà 60mg; vịt 70 mg; óc súc vật 2100mg;

– thận 375 mg; lưỡi 210 mg;

– gà tây:82 mg; kem 60 mg;

– sữa chua 6mg.

Tôi thấy nếu ta giới hạn thịt bò, heo, gà, mà ăn vài ba lần cá một tuần, cũng như rau, là tốt hơn. Vừa dễ tiêu, lại tránh được cao cholesterol, mập và bệnh tim mạch.

BS Nguyễn Ý Đức