Thuốc ngừa thai và nguy cơ ung thư?

Có thông tin trên tờ báo mạng cho biết, vào tháng 10/2015, các loại thuốc ngừa thai dạng uống đã được Cơ Quan Nghiên Cứu Ung Thư Quốc Tế (International Agency for Research on Cancer – IARC) khẳng định là một trong 116 thứ gây ung thư ở người và được xếp vào nhóm 1,

Có thông tin trên tờ báo mạng cho biết, vào tháng 10/2015, các loại thuốc ngừa thai dạng uống đã được Cơ Quan Nghiên Cứu Ung Thư Quốc Tế (International Agency for Research on Cancer – IARC) khẳng định là một trong 116 thứ gây ung thư ở người và được xếp vào nhóm 1, cũng là nhóm nguy hiểm nhất, cùng với rượu bia và thuốc lá.Cũng theo nguồn tin này, loại viên thuốc ngừa thai có chứa những chất tương tự như estrogen và progesterone ở người, làm tăng khả năng ung thư vú, ung thư tử cung, và ung thư gan ở những phụ nữ sử dụng chúng. Ảnh hưởng này sẽ còn kéo dài đến tận 10 năm sau khi họ đã ngưng sử dụng thuốc ngừa thai.Thực hư như thế nào?

Ta cần biết, một trong những biện pháp ngừa thai thai hữu hiệu là dùng thuốc ngừa thai loại uống. Cơ chế tác dụng của thuốc ngừa thai loại uống là làm cho tinh trùng không gặp được trứng bằng cách: ức chế sự rụng trứng trong cơ thể người phụ nữ, cản trở sự di chuyển của tinh trùng do làm đặc chất dịch ở cổ tử cung, nếu trứng gặp tinh trùng rồi thì thuốc ngăn trứng thụ tinh gắn với nội mạc tử cung.

Thuốc ngừa thai có tác dụng như trên là vì trong 1 viên thuốc thường phối hợp chứa hai dẫn chất estrogen và progesterone. Thực chất đây là 2 hoóc-môn sinh dục có sẵn trong cơ thể người phụ nữ. Riêng estrogen được dùng làm thuốc, không chỉ dùng làm thuốc ngừa thai mà còn dùng làm thuốc trị rối loạn do phụ nữ thiếu hoóc-môn này (như mãn kinh) trong “liệu pháp hoóc-môn thay thế”. Từ lâu, người ta đã biết khi dùng làm thuốc, mặc dù estrogen có bản chất xuất phát từ hoóc-môn của người, nó lại gây nhiều tác dụng phụ có hại, đặc biệt làm tăng nguy cơ gây ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư gan ở người phụ nữ dùng nó lâu dài. Nhưng người ta cũng ghi nhận là estrogen lại có tính bảo vệ giúp người phụ nữ dùng nó ít có nguy cơ bị ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung hơn người phụ nữ bình thường không dùng thuốc. Như vậy, estrogen vừa làm tăng nguy cơ bị một số ít ung thư lại vừa bảo vệ phụ nữ tránh một số ung thư khác.

 

Chính vì estrogen có nguy cơ vừa kể mà có lời khuyên cho người phụ nữ dùng thuốc ngừa thai loại uống: thuốc có nguồn gốc hoóc-môn nói chung, trong đó có estrogen phải để bác sĩ chỉ định và hướng dẫn sử dụng. Riêng thuốc ngừa thai loại uống, phụ nữ khi muốn dùng thuốc loại này tốt nhất nên đi khám ở bác sĩ để được tư vấn dùng thuốc, nhằm sự lựa chọn thuốc thích hợp cũng như việc dùng thuốc sẽ đúng đắn hơn.

Bác sĩ thường cân nhắc lợi ích và nguy cơ hoặc sàng lọc để tránh dùng thuốc tránh thai loại uống mà chọn biện pháp ngừa thai khác thích hợp cho người phụ nữ cần tránh thai. Phụ nữ trên 40 tuổi, nghi ngờ có khối u liên quan đến hoóc-môn, có tiền căn có khối u gan không được dùng thuốc tránh thai loại uống.

Trong bản thông báo báo chí của IARC đề cập ở trên, IARC cũng tái xác nhận thuốc ngừa thai loại uống vừa làm tăng nguy cơ bị một số ít ung thư như: ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư gan ở người phụ nữ dùng nó lâu dài, lại vừa bảo vệ phụ nữ tránh ung thư ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung.

IARC cũng ghi nhận cần có nhiều nghiên cứu khoa học hơn để xem cán cân giữa nguy cơ gây ung thư và lợi ích toàn cầu của việc dùng thuốc ngừa thai loại uống thật sự nghiêng về bên nào (điều này cho thấy hiện nay chưa thể khẳng định là không nên dùng thuốc ngừa thai loại uống chỉ vì nó có nguy cơ gây ung thư như đã biết). IARC khuyên các phụ nữ nên đi khám bác sĩ để quyết định chọn thuốc ngừa thai loại uống, nên trao đổi với bác sĩ về lợi ích và nguy cơ của biện pháp ngừa thai này cũng như báo rõ cho bác sĩ biết tiền sử gia đình có bị mắc bệnh ung thư và các loại bệnh khác.

Cần lưu ý, không phải các thuốc bị thông tin cảnh giác là có nghĩa bị cấm lưu hành thuốc đó, mà chỉ có nghĩa cần cẩn trọng hơn trong theo dõi sử dụng. Chỉ riêng năm 2010, đã có trên 5 triệu thông tin cảnh giác thuốc được báo cáo trong cơ sở dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO database) nhưng chỉ có một vài thuốc được rút ra khỏi thị trường dược phẩm.

Bên cạnh phần hại hoàn toàn có thể khắc phục được bằng cách sử dụng đúng, thuốc ngừa thai loại uống có phần lợi rất nhiều. Hiện nay, có hàng trăm triệu phụ nữ trên thế giới dùng thuốc ngừa thai trên thế giới, góp phần kiểm soát và ổn định dân số toàn cầu. Vẫn chưa có thông báo chính thức từ WHO, cơ quan toàn cầu chăm sóc sức khỏe, về vấn đề phải ngưng dùng thuốc ngừa thai vì nguy cơ ung thư. Các phụ nữ đang dùng thuốc này vẫn có thể an tâm sử dụng.

PGS.TS. NGUYỄN HỮU ĐỨC(Đại học Y Dược TP.HCM)

Nguồn: SKDS